ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΗΣΟΥ

1. Εισαγωγικά Κείμενα

Διαδραστικό βιβλίο

Κείμενο 3 [Αχ αυτοί οι γονείς μας!]

Quino, Μαφάλντα, αρ. 9, μτφρ. Κατερίνα Χριστοδούλου,
εκδ. Παρά Πέντε/Μέδουσα, 1991

Ερωτήσεις κατανόησης

1  Παρακολουθήστε και περιγράψτε τις εκφράσεις που παίρνουν τα πρόσωπα των γονιών της Μαφάλντα, καθώς εκείνη μιλάει.

2  Γιατί δε δέχεται η Μαφάλντα να κάνει αυτό που της ζητάει η μητέρα της;

Κείμενο 4 {Παιδικό χωριό SOS]

Μια μάνα για μένα….Ρένα Ρώσση-Ζαΐρη

Β Εγκλίσεις-Χρόνοι

Εγκλίσεις στις ανεξάρτητες προτάσεις

Θυμάμαι ότι:

Οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει πώς παρουσιάζεται το νόημα του από εκείνον που μιλάει λέγονται εγκλίσεις. Οι εγκλίσεις είναι τρεις: η οριστική, η υποτακτική και η προστακτική.

Μαθαίνω για τις εγκλίσεις του ρήματος

• Η οριστική συνήθως φανερώνει το πραγματικό, αλλά μερικές φορές μπορεί και να δηλώσει το δυνατό, το πιθανό, ευχή και παράκληση.
• Η υποτακτική φανερώνει το ενδεχόμενο, το επιθυμητό, αλλά και προτροπή, παραχώρηση, ευχή, το δυνατό, απορία, το πιθανό, προσταγή.
• Η προστακτική φανερώνει συνήθως προσταγή, προτροπή, απαγόρευση, αλλά μπορεί και να δηλώνει και παράκληση, ευχή, έντονη περιέργεια

Θεωρία και ασκήσεις στον Ελληνικό Πολιτισμό(πατάω πάνω)

Οι χρόνοι του ρήματος

Μαθαίνω για τους χρόνους του ρήματος

Οι μορφές που παίρνει το ρήμα για να φανερώσει πότε και πώς γίνεται κάτι λέγονται χρόνοι του ρήματος. Έτσι φανερώνουν:

• Τη χρονική βαθμίδα στην οποία γίνεται αυτό που σημαίνει το ρήμα (παρόν, παρελθόν, μέλλον) και διακρίνονται σε παροντικούς (ενεστώτας, παρακείμενος), παρελθοντικούς(παρατατικός, αόριστος, υπερσυντέλικος) και μελλοντικούς (εξακολουθητικός μέλλοντας, συνοπτικός μέλλοντας, συντελεσμένος μέλλοντας).
• Το ποιόν ενέργειας με το οποίο παρουσιάζεται αυτό που σημαίνει το ρήμα. Οι χρόνοι δηλαδή είναι μη συνοπτικοί ή εξακολουθητικοί (ενεστώτας, παρατατικός, εξακολουθητικός μέλλοντας) όταν φανερώνουν εξακολούθηση ή επανάληψη, συνοπτικοί (αόριστος, συνοπτικός μέλλοντας) όταν παρουσιάζουν κάτι συνοπτικά και συντελεσμένοι(παρακείμενος, υπερσυντέλικος, συντελεσμένος μέλλοντας) όταν αυτό που δηλώνουν είναι κάτι τελειωμένο.
• Από τους χρόνους του ρήματος άλλοι σχηματίζονται με μία μόνο λέξη και λέγονταιμονολεκτικοί και άλλοι με δύο ή τρεις λέξεις και λέγονται περιφραστικοί.
• Όλοι οι χρόνοι στην υποτακτική και προστακτική στις κύριες προτάσεις αναφέρονται στο μέλλον, δηλ. σε ενέργειες που θα γίνουν.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΣΤΗΝ ΟΡΙΣΤΙΚΗ

Θεωρία και ασκήσεις στον Ελληνικό Πολιτισμό(πατάω πάνω)

Το θέμα του ρήματος και η αύξηση

Θεωρία στον Ελληνικό Πολιτισμό:

 Θέμα και χαρακτήρας του ρήματος(πατάω πάνω)

Η αύξηση του ρήματος(πατάω πάνω)

Θυμάμαι ότι:

Σε κάθε κλιτή λέξη, άρα και στο ρήμα, το τμήμα που είναι στην αρχή της και δεν αλλάζει μορφή λέγεται θέμα και το τελευταίο τμήμα της που αλλάζει μορφή λέγεται κατάληξη.

Μαθαίνω για το θέμα και την αύξηση του ρήματος

• Το θέμα του ρήματος είναι ενεστωτικό και αοριστικό (ενεργητικού και παθητικού αορίστου). Μ’ αυτό δηλώνεται το ποιόν της ενέργειας του ρήματος: το μη συνοπτικό ή εξακολουθητικό με το ενεστωτικό θέμα, ενώ το συνοπτικό και το συντελεσμένομε το αοριστικό θέμα.
• Όσα ρήματα αρχίζουν από σύμφωνο μπορούν να πάρουν μπροστά από το θέμα, στον παρατατικό και τον αόριστο της οριστικής, ένα ε- που λέγεται αύξηση.
• Όσα ρήματα αρχίζουν από φωνήεν ή δίψηφο δεν παίρνουν αύξηση, αλλά κρατούν το φωνήεν ή το δίψηφο σε όλους τους χρόνους.
• Μερικά σύνθετα ρήματα με α΄ συνθετικό επίρρημα ή πρόθεση παίρνουν αύξηση στην αρχή του β΄ συνθετικού (εσωτερική αύξηση).
• Η αύξηση (και η εσωτερική) μένει όταν τονίζεται, ενώ χάνεται όταν δεν τονίζεται.

Γ  Τα είδη των συνθέτων

• Η σύνθεση είναι η διαδικασία δημιουργίας νέων λέξεων (βλ.βίντεο) από δύο ή περισσότερες άλλες λέξεις. Οι λέξεις που χρησιμοποιούνται για να συνθέσουν τη νέα λέξη λέγονται συνθετικά και η λέξη που σχηματίζεται λέγεται σύνθετη λέξη ή σύνθετο.α΄ συνθετικό + β΄ συνθετικό → σύνθετο ή σύνθετη λέξη

Μαθαίνω για τη σημασία των συνθέτων

Η μορφή των συνθέτων: το συνδετικό φωνήεν

• Το -ο- που εμφανίζεται συνήθως ανάμεσα στο θέμα του πρώτου συνθετικού (όταν αυτό είναι κλιτό) και στο δεύτερο συνθετικό (όταν αυτό αρχίζει με σύμφωνο) λέγεται συνδετικό φωνήεν (γυναίκες + παιδιά →
  γυναικ -ό- παιδα).
• Το βλέπουμε επίσης και σε πολλά επιρρήματα (κρυφ-ά + μιλώ → κρυφομιλώ).
• Ωστόσο, όταν το δεύτερο συνθετικό αρχίζει με φωνήεν (κυρίως α ή ο), το συνδετικό -ο- συνήθως δεν εμφανίζεται:
  δεκαπέντε + Αύγουστος → Δεκαπενταύγουστος    γλυκός + ανάλατος → γλυκανάλατος
  αλλά έχουμε και
  βόρειος + ανατολικός → βορειοανατολικός

Ασκήσεις εδώ(πατάω πάνω)

Δ Περίληψη κειμένου-Πλαγιότιτλοι

Περισσότερα για την περίληψη εδώ

Ε Λεξιλόγιο

Μαθαίνω ότι:

• Παίρνουν αύξηση η- τα ρήματα: έρχομαι (ήρθα), πίνω (ήπια), είμαι (ήμουν), ξέρω (ήξερα), θέλω (ήθελα).
• Παίρνουν αύξηση ει- τα ρήματα: βλέπω (είδα), λέω (είπα), έχω (είχα).

ΣΤ Δραστηριότητες παραγωγής λόγου

Παιδικά χωριά SOS Ελλάδας (πατάω πάνω)

Δημοσιεύτηκε στις 8th Οκτώβριος 2014 στις 17:52 και βρίσκεται κάτω από Νεοελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου. Μπορείς να παρακολουθείς τα σχόλια για το άρθρο χρησιμοποιώντας RSS 2.0 feed. Σχόλια και pings δεν επιτρέπονται.