8η ενότητα ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΓΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
Κείμενο 3 [Ήθελα να βοηθήσω το φίλο μου…]
απόσπασμα από το βιβλίο “Συμφωνία με το διάβολο” Τιερί Λενέν
Η υπόθεση του βιβλίου:
Η Ροξάν δεν αντέχει άλλο τον άντρα της μητέρας της. Το σκάει για να πάει στο πατέρα της, αλλά εκείνος λείπει! Τώρα, που θα πάει; Τυχαία γνωρίζει τον Νταβίντ, που την παίρνει σπίτι του. Όταν η Ροξάν ανακαλύψει ότι ο Νταβίντ παίρνει ναρκωτικά, θα προσπαθήσει να τον βγάλει από την κόλαση…
 Θυμάμαι ότι:
|
Λίτσα Ψαραύτη
Μάνος Κοντολέων- Ο ενεστώτας στην ενεργητική φωνή με κατάληξη -οντας (π.χ. τρέχοντας) όταν αυτή τονίζεται στην προπαραλήγουσα και -ώντας (π.χ. γεννώντας) όταν τονίζεται στην παραλήγουσα.
- Ο ενεστώτας σπανιότερα στην παθητική φωνή με καταλήξεις -όμενος, -η, -ο (π.χ.αναπτυσσόμενες), αλλά και -ούμενος, -η, -ο (π.χ. μιμούμενος) και -άμενος, -η, -ο(π.χ. τρεμάμενος).
- Ο παρακείμενος οτην παθητική φωνή με κατάληξη -μένος, -η, -ο (π.χ. χαμένοι).
Κανόνες ορθογραφίας ρήματος και μετοχών στον Ελληνικό Πολιτισμό(πατάω πάνω)
Περισσότερα για τη μετοχή εδώ (θεωρία-πίνακες-ασκήσεις)
Β2. ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΙΡΡΗΜΑΤΙΚΗ ΜΕΤΟΧΗ
Κείμενο 6 [Η μεγάλη περιπέτεια της ζωής μου]
απόσπασμα από το βιβλίο “Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της” Άλκη Ζέη
Η υπόθεση του βιβλίου:Η Κωνσταντίνα, όταν μετακόμισε με τους γονείς της στη Γερμανία, ήταν τόσο ευτυχισμένη με την καινούρια της ζωή, που ποτέ δεν της πέρασε από τον νου πως μια μέρα θα άλλαζαν όλα. Καταπληκτικό σχολείο, νέοι φίλοι, βόλτες και ζεστή σοκολάτα τα απογεύματα με τον μπαμπά, παγοδρόμιο. Ώσπου μια μέρα της το ανακοίνωσαν: οι γονείς της θα χώριζαν τελεσίδικα και ήταν καλό γι’ αυτήν να επέστρεφε στην Ελλάδα όπου θα έμενε για λίγο καιρό με τη γιαγιά της, τη Φάρμουρ. Όχι, δεν ήταν αυτό το πραγματικό όνομα της κυρίας Ισμήνης: Φάρμουρ, τη φώναζε η Κωνσταντίνα στα σουηδικά.
Μα πώς γκρεμίστηκαν όλα; Χωρίς δικό της μεγάλο χώρο, χωρίς πουπουλένιο πάπλωμα, χωρίς δικό της γραφείο, χωρίς κλειδιά δεν μπορεί να αντέξει άλλο την γκρίνια της γιαγιάς της και έχει βαρεθεί να ακούει ξανά και ξανά τις ιστορίες που της διηγείται μαζί με τις τρεις αχώριστες φίλες της για την Κατοχή και τηνΑντίσταση. Εκείνη ποιος θα την καταλάβει;
Ας είναι καλά ο Λουμίνης, ένα μεγαλύτερο αγόρι από το νέο της σχολείο, και το θαυματουργό γαλάζιο χαπάκι που την κάνει να τα ξεχνάει όλα και να μην τη νοιάζει τίποτα: ούτε ο χωρισμός των γονιών της και οι καινούριες τους οικογένειες ούτε η δύσκολη συμβίωση με τη γιαγιά της. Και μετά όμως τι; Ακόμα ένα χαπάκι κι άλλο ένα κι άλλο ένα… και η Κωνσταντίνα μια στα ουράνια και μια στον γκρεμό, στο δικό της σύμπαν όπου κυριαρχεί το ψέμα, παγιδευμένη στις αράχνες της να παλεύει με χέρια και με πόδια να ξεμπλεχτεί και να μην μπορεί. Ή μήπως μπορεί;
Μαθαίνω για τη σημασία της μετοχής:
- με επιθετική σημασία, δηλαδή όπως κάθε επίθετο, και λέγεται επιθετική μετοχή. Επιθετικές είναι οι μετοχές της παθητικής φωνής.
- με επιρρηματική σημασία, δηλαδή δηλώνει τρόπο, χρόνο, αιτία, υπόθεση και εναντίωση και λέγεται επιρρηματική μετοχή. Επιρρηματική είναι η μετοχή του ενεργητικού ενεστώτα.
Γ1. Παρασύνθετα
Μαθαίνω για τα παρασύνθετα:
|
 Μαθαίνω για τη γνήσια και την καταχρηστική σύνθεση
 |
Γ2. Πολυλεκτικά σύνθετα
Κείμενο 10 [Η γυναίκα στην πολιτική]
Ελένη Σκούρα (1896-1991) Η πρώτη γυναίκα βουλευτής της Ελλάδας (1952 Ελληνικός Συναγερμός του Παπάγου)
Περισσότερα εδώ
Ελλάδα: 57 χρόνια οι γυναίκες στις κάλπες
Ήταν 28 Μαΐου 1952 όταν οι γυναίκες για πρώτη φορά αποκτούν το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» στις βουλευτικές και στις δημοτικές εκλογές.
«Οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου» ορίζει το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδος στο άρθρο 3, το 1844, χωρίς ωστόσο να αναφέρεται στις Ελληνίδες, οι οποίες δεν αποκτούν τα πολιτικά τους δικαιώματα παρά τη μεγάλη συμβολή τους στον αγώνα για την ανεξαρτησία από τον οθωμανικό ζυγό.
Μάλιστα, έως τα μέσα της δεκαετίας του ’20 ήταν δεδομένο ότι μόνον οι άνδρες είχαν δικαίωμα ψήφου. Ενδεικτικό της αντίληψης που επικρατούσε είναι το παρακάτω απόσπασμα από την εφημερίδα «Νέα Ημέρα» στις 20 Μαρτίου 1928: «Παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός… Νεώτεραι και ακριβέστεραι έρευναι καταδείκνυσιν ότι ου μόνον ωρισμένας ημέρας, αλλά δι’ όλου του μηνός τελούσιν άπαντα τα θήλεα εις πνευματικήν και συναισθηματικήν ανισορροπίαν… Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον». Ήταν το 1887 η χρονιά που για πρώτη φορά ακούστηκε στην Ελλάδα το σύνθημα «Ψήφος στη Γυναίκα», από την «Εφημερίδα των Κυριών», που εξέδιδε η Καλλιρρόη Παρρέν Σιγανού. Συντάκτες της ήταν μόνο γυναίκες που υπερασπίζονταν τα δικαιώματά τους.
Το 1921 ο πρωθυπουργός Δημήτριος Γούναρης υπόσχεται ψήφο στις γυναίκες και υποβάλει στη Βουλή ανάλογη πρόταση, εγείροντας πολύ ισχυρές αντιδράσεις των ανδρών εκπροσώπων.
Η πρόταση επιστρέφει εκ νέου το 1924 για να υπερψηφιστεί έπειτα από ακόμη πέντε χρόνια διαμάχης και με Προεδρικό Διάταγμα. Στις 5 Φεβρουαρίου 1930, δίδεται το δικαίωμα (μόνο) του «εκλέγειν» στις Ελληνίδες, μόνο στις Δημοτικές και Κοινοτικές Εκλογές, και υπό όρους: αφορούσε μόνο στις εγγράμματες που είχαν συμπληρώσει το 30ό έτος της ηλικίας τους.
Το δικαίωμα του «εκλέγειν και εκλέγεσθαι» των γυναικών στις βουλευτικές και τις δημοτικές εκλογές κατοχυρώνει στις 28 Μαΐου 1952 ο νόμος 2159, ο οποίος παραχωρεί ίσα πολιτικά δικαιώματα στις γυναίκες. Ωστόσο, οι γυναίκες δεν θα ψηφίσουν στις εκλογές του Νοεμβρίου διότι δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι.
Λίγους μήνες αργότερα, στις 18 Ιανουαρίου 1953, σε επαναληπτικές εκλογές, στη Θεσσαλονίκη, εξελέγη η πρώτη γυναίκα βουλευτής. Ήταν η Ελένη Σκούρα («Ελληνικός Συναγερμός»), η οποία μαζί με τη Βιργινία Ζάννα, γιαγιά του πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά («Κόμμα Φιλελευθέρων»), υπήρξαν οι δύο πρώτες γυναίκες υποψήφιες για το βουλευτικό αξίωμα.
Σε βουλευτικές εκλογές οι Ελληνίδες ψήφισαν για πρώτη φορά στις 19 Φεβρουαρίου του 1956.
Η Λίνα Τσαλδάρη έγινε η πρώτη γυναίκα υπουργός, βουλευτής του κόμματος της ΕΡΕ, καθώς ανέλαβε το υπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Την ίδια χρονιά, εξελέγη στην Κέρκυρα και η πρώτη γυναίκα δήμαρχος, η Μαρία Δεσύλλα, ενώ το 1964 ακολουθεί η εκλογή 135 γυναικών δημοτικών συμβούλων.
Στο Σύνταγμα του 1975 ορίζεται για πρώτη φορά ρητά ότι «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου».
Η Μαρία Δαμανάκη, η οποία αποτέλεσε το νεώτερο μέλος της ελληνικής Βουλής, το 1977, ήταν η πρώτη γυναίκα που εξελέγη πρόεδρος πολιτικού κόμματος στην Ελλάδα (του Συνασπισμού της Αριστεράς και της Προόδου).
Η Αλέκα Παπαρήγα γίνεται η δεύτερη γυναίκα, αλλά και μακροβιότερη αρχηγός κόμματος στην Ελλάδα, επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΚΚΕ (1991-2013).
Η Άννα Ψαρούδα Μπενάκη στις 19 Μαρτίου 2004 εκλέγεται Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και γίνεται η πρώτη Ελληνίδα γυναίκα που ανέρχεται στο ύπατο αξίωμα του ελληνικού Κοινοβουλίου.
Εξάλλου, και στο Ευρωκοινοβούλιο συμμετείχαν έως τώρα αρκετές Ελληνίδες. Σήμερα συμμετέχουν επτά γυναίκες. Μάλιστα, η Μαριέττα Γιαννάκου, πρώην υπουργός, είναι επικεφαλής της αντιπροσωπείας των βουλευτών της Ν.Δ. στην Ευρωβουλή, ενώ η Άννυ Ποδηματά, από το ΠΑΣΟΚ, είναι αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Από το 1981, οπότε και η χώρα μας έγινε πλήρες μέλος της Ε.Ε. (τότε ΕΟΚ), στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπήρξε συμμετοχή οκτώ επιτρόπων, οι τρεις εξ αυτών γυναίκες.
Η Βάσω Παπανδρέου ήταν η πρώτη γυναίκα επίτροπος, την περίοδο 1989-1993. Το 1999 έως το 2004 ανέλαβε καθήκοντα επιτρόπου η Άννα Διαμαντοπούλου, ενώ σήμερα η Ελλάδα έχει και πάλι γυναίκα επίτροπο, τη Μαρία Δαμανάκη.
Ο αριθμός των γυναικών βουλευτών αυξήθηκε σημαντικά με την πάροδο των χρόνων κι έτσι στην ελληνική Βουλή σήμερα συμμετέχουν συνολικά 64 γυναίκες, δηλαδή ποσοστό της τάξεως του 21,3% των μελών της.
«Οι Ελληνίδες έδωσαν τις δικές τους μάχες, μπήκαν στη Βουλή, προσέθεσαν νόμους για τα δικαιώματα των γυναικών, για την ισότητα των δύο φύλων, για τα δικαιώματα της Ελληνίδας εργαζόμενης, αλλά ουσιαστικά σήμερα εξακολουθούν και είναι μόνο 64 γυναίκες στη Βουλή των Ελλήνων» τονίζει σε δήλωσή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρώην υπουργός, βουλευτής σήμερα, Ντόρα Μπακογιάννη.
«Οι γυναίκες, όμως, χρειάζονται. Έδωσαν μια άλλη, γυναικεία, πιο ευαίσθητη ματιά στην πολιτική» επισημαίνει και προσθέτει: «Σήμερα, λοιπόν, που η κρίση απομακρύνει τις γυναίκες από την πολιτική, που δεν τους επιτρέπει να συμμετέχουν στα κοινά, διότι είναι εργαζόμενες, διότι είναι μάνες, διότι είναι σύντροφοι, διότι έχουν πολλά προβλήματα, διότι είναι τα πρώτα θύματα της κρίσης, θα πρέπει να δείξουμε μια ιδιαίτερη ευαισθησία για να κρατήσουμε αυτή την ισχυρή γυναικεία ματιά στη Βουλή των Ελλήνων».
Επιμέλεια: Μυρτώ Τσάβαλου
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ
Πηγή: Zούγκλα
Μαθαίνω για τα πολυλεκτικά σύνθετα
- σύνθετες λέξεις που αποτελούνται από τρία ή και περισσότερα συνθετικά (λέγονται καιπολυσύνθετα)
μισός + κακόμοιρος (κακή + μοίρα) → μισοκακόμοιρος - ονοματικά σύνολα (επίθετο + ουσιαστικό ή ουσιαστικό + ουσιαστικό σε γενική), που έχουν παγιωθεί και έχουν αποκτήσει δική τους σημασία (λέγονται και λεξικές φράσεις)
παιδική χαρά = χώρος με κούνιες, τραμπάλες κτλ., όπου παίζουν τα παιδιά (και όχι η χαρά που δείχνουν ή νιώθουν τα παιδιά)
φακοί επαφής = διορθωτικοί φακοί που φοριούνται πάνω στα μάτια αντί για γυαλιά. - δύο λέξεις, συνήθως ουσιαστικά, που συνδέονται χαλαρά μεταξύ τους και γράφονται συχνά με ενωτικό ανάμεσά τους (λέγονται και παραθετικά σύνθετα)
παιδί-θαύμα
τιμές-έκπληξη
λέξη-κλειδί
Πολύ συχνά υπάρχει μεταφορική σχέση ανάμεσα στα δύο συνθετικά: συζήτηση-μαραθώνιος = που διάρκεσε πάρα πολύ.
Κείμενο 13 [Τα παιδιά των φαναριών]
Δ. Αξιολόγηση και διατύπωση επιχειρημάτων
- με πολύ απλά λόγια το επιχείρημα είναι το «σύνολο των λογικών προτάσεων με τις οποίες υποστηρίζουμε μια πεποίθηση ή μια θέση».
- για την υποστήριξη μιας πεποίθησης ή μιας θέσης ή την αντίκρουση μιας άλλης μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε ένα ή περισσότερα επιχειρήματα. Αυτή η χρήση επιχειρημάτων στην έκφραση των απόψεων μας ονομάζεται επιχειρηματολογία. Σε κάθε επιχείρημα υποστηρίζουμε μια θέση με βάση κάποιους λόγους. Τις προτάσεις με τις οποίες διατυπώνουμε αυτούς τους λόγους τις ονομάζουμε προκείμενες και την πρόταση που υποστηρίζεται από τις προκείμενες την ονομάζουμε συμπέρασμα.
- -μμένος
στα ρήματα που έχουν χαρακτήρα χειλικό (π, β, φ), π.χ. ανάβω – αναμμένος. - -ωμένος
α. στα ρήματα που τελειώνουν σε -ώνω, π.χ. κουκουλώνω – κουκουλωμένος
β. σε ορισμένα ανώμαλα ρήματα, όπως: βλέπω – ιδωμένος, λέγω –ειπωμένος, γίνομαι – γινωμένος, κάνω – καμωμένος, πίνω – πιωμένος, τρώγω – φαγωμένος.
Στ. Δραστηριότητες παραγωγής λόγου
Υλικό:
1. Θεραπευτική κοινότητα Ιθάκη εδώ
2. Τυχερά παιχνίδια εδώ κι εδώ
3. Βία στα γήπεδα εδώ(Prezi παρουσίαση)
