Αρχική » Εκπαιδευτικές δράσεις » Διδακτική επίσκεψη στην Άνω Μηλιά Πιερίας 30/4/2015

European Radio Logo

Διδακτική επίσκεψη στην Άνω Μηλιά Πιερίας 30/4/2015

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΑΝΩ ΜΗΛΙΑ ΠΙΕΡΙΑΣ

Την Πέμπτη 30 Απριλίου 2015 μαθητές της Α΄ και Β΄ Τάξης του Γυμνασίου μας, στα πλαίσια του πολιτιστικού προγράμματος με θέμα “Στα βήματα του μεγάλου Διδασκάλου του Γένους“ (του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού) και των Βιωματικών Δράσεων Β΄ Γυμνασίου με θέμα «Μνημεία της Πιερίας» πραγματοποιήσαμε διδακτική επίσκεψη στην Άνω Μηλιά .
Πρώτα επισκεφτήκαμε τα ερείπια του ξακουστού πύργου των Λαζαίων που βρίσκεται στο πάνω μέρος του χωριού. Εκεί κάποιοι μαθητές διάβασαν για τους Λαζαίους και για τον Πύργο τους.
«Οι Λαζαίοι ήταν οικογένεια κλεφτών και αρματολών, που έδρασαν στην ευρύτερη περιοχή του Ολύμπου αλλά και στη θάλασσα, πριν από την Επανάσταση του 1821 και θυσιάστηκαν στον αγώνα για την απελευθέρωση του γένους από τους Τούρκους. Οι Λαζαίοι είχαν χτίσει οχυρό πύργο λιθόκτιστο στις αρχές του 17ου αιώνα . Ο πύργος ήταν κτισμένος σε περίοπτη θέση με θολωτό ισόγειο, όπου εκεί φύλαγαν τα πολεμοφόδια και τα τρόφιμά τους. Ο πύργος είχε και υπόγεια έξοδο διαφυγής, που ήταν λίγο πιο κάτω .
Η πρώτη καταστροφή του πύργου έγινε το 1813. Ο Βελή Πασάς, γιος του Αλή, στράφηκε εναντίον της Μηλιάς και κατόπιν προδοσίας κυρίευσε τον Πύργο .Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά για την οικογένεια των Λαζαίων και για όλους τους Μηλιώτες. Το 1822 στις 2 Απριλίου έγινε η δεύτερη μεγάλη καταστροφή. Οι Οθωμανοί πολιόρκησαν τον πύργο, έκαψαν το χωριό και την Εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Οι Έλληνες που βρίσκονταν μέσα στον πύργο διέφυγαν και συνέχισαν τον αγώνα τους στη νότια Ελλάδα» . Το όνομά των Λαζαίων φέρει σήμερα ο Πολιτιστικός και Μορφωτικός Σύλλογος της Κάτω Μηλιάς Πιερίας.

Μετά κατηφορίσαμε και επισκεφτήκαμε το σημείο που λέγεται, από τους Μηλιώτες, «σιδερένιος σταυρός» και είναι απόδειξη του περάσματος του Αγίου Κοσμά από την Άνω Μηλιά. Εκεί, δίπλα στο δένδρο με το σταυρό, κάποιοι μαθητές διάβασαν για τη ζωή του Αγίου και για τα θαύματα του σταυρού :
«Στα δύσκολα χρόνια του τουρκικού ζυγού ο ελληνικός λαός ζούσε τραγικές καταστάσεις. Φτώχεια και αρρώστιες , απαιδευσιά και εγκατάλειψη.
Σε αυτό το λαό το βασανισμένο κατέβηκε ο άγιος Κοσμάς , ο μεγάλος διδάσκαλος του Γένους (1714- 1779), να τον παρηγορήσει , να τον στηρίξει , να τον καθοδηγήσει.
Ο μεγάλος Εθναπόστολος , ο Άγιος και Ιερομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1714 από ευσεβείς γονείς στο χωριό Μέγα Δένδρο της Αιτωλίας (γι’ αυτό και ονομάζεται Αιτωλός) στη ορεινή Τριχωνίδα. Το κοσμικό του όνομα ήταν Κωνσταντίνος ( Κώνστας ) Ανυφαντής. Από νωρίς έδειξε πόθο για τα γράμματα γι αυτό πήγε στο σχολείο των Λομποτινών στη Ναυπακτία. Μετά πήγε για περισσότερα γράμματα σ’ένα μεγαλύτερο σχολείο , στο «ελληνoμουσείο» των Μεγάλων Βραγγιανών. Σ’αυτό το σχολείο ο Κοσμάς πήρε αρκετά πνευματικά εφόδια , ιδιαίτερα καταρτίστηκε στην Παλαιά και την Καινή διαθήκη , όπως φαίνεται στις ομιλίες του που μας έχουν διασωθεί – στις περίφημες « Διδαχές».
Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αθωνιάδα Σχολή του Αγίου Όρους. Έμεινε στο Άγιο Όρος δέκα χρόνια, έγινε μοναχός στη Μονή Φιλοθέου και πήρε το όνομα Κοσμάς.
Εκεί όπου μόναζε πήρε την μεγάλη απόφαση : να κατέβει ανάμεσα στους ραγιάδες , να γίνει αδελφός τους , να τους μιλήσει για το Θεό, να ιδρύσει σχολεία , να στηρίξει την πίστη που κλονιζόταν.
Έτσι αποχαιρέτησε τους μοναχούς , πήγε το 1760 στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κων/πόλεως και πήρε την ευλογία και την άδεια από τον Πατριάρχη Σεραφείμ τον Β ΄ για να ξεκινήσει το μεγάλο αγώνα της κήρυξης του Ευαγγελίου . Φορώντας ένα απλό και απέριττο ράσο, κρατώντας στο χέρι του ένα ραβδί αλλά γεμάτος με πίστη και φλόγα κήρυττε και εμψύχωνε τους υποδουλωμένους Έλληνες τονώνοντας το θρησκευτικό τους συναίσθημα (γιατί είχαν χάσει σε πολλές περιπτώσεις την ευσέβεια, τη γνώση του Θείου θελήματος, την Ορθοδοξία) και την αγάπη τους για παιδεία .
Από το 1760 έως το 1779 , είκοσι χρόνια, πραγματοποίησε τέσσερις ή κατ’ άλλους τρεις περιοδείες, σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Κήρυξε το ευαγγέλιο στην Αιτωλοακαρνανία, στην Ήπειρο, στη Θράκη, στη Θεσσαλία , στη Μακεδονία ,στα νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου, στην Κωνσταντινούπολη, στο Άγιο Όρος, στη Στερεά Ελλάδα, στην Αχαΐα, σε τμήμα της Σερβίας και στη Βόρειο Ήπειρο.
Κήρυττε σε πόλεις και χωριά, σε ορεινές και απομονωμένες περιοχές, δίδασκε , συμβούλευε και παιδαγωγούσε αψηφώντας κόπους, ταλαιπωρίες, κινδύνους για την ίδια του τη ζωή. Βασικός του στόχος υπήρξε η ίδρυση εκκλησιών και σχολείων.
Και όπως γράφει ο ίδιος στον αδελφό του Χρύσανθο τον πλούσιο απολογισμό του: ίδρυσε 10 ελληνικά σχολεία ( ανώτερα ) και 200 για τα κοινά γράμματα (δημοτικά), στις 30 επαρχίες που είχε επισκεφθεί.
Με τα κηρύγματά του και τη διδασκαλία του κατάφερε οι άνθρωποι να ζουν σαν ζωντανά μέλη της Εκκλησίας, σαν κοινωνία αγάπης συμμετέχοντας στη μυστηριακή ζωή. Κατάφερε να αφυπνίσει το λαό , λέγοντας τους να μην ξεχνούν τις ρίζες τους, ότι δηλ. είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων. Έτσι προετοίμασε το λαό για το μεγάλο ξεσηκωμό εναντίον των Τούρκων κατακτητών.
Ο πατρο-Κοσμάς κήρυξε στις περιοχές της Βορείου Ηπείρου. Τότε οι Εβραίοι των Ιωαννίνων, που τον μισούσαν θανάσιμα επειδή έλεγε ότι τα παζάρια να μην γίνονται τις Κυριακές αλλά τα Σάββατα ,συνωμότησαν εναντίον του και τον κατηγόρησαν στον Κουρτ-πασά του Βερατίου, ότι είναι πράκτορας των Ρώσων . Άνθρωποι του Πασά τον συνέλαβαν τη στιγμή που ο φλογερός καλόγερος κήρυττε το λόγο του Θεού στο χωριό Κολικόντασι. Οι δήμιοι του πέρασαν ένα σχοινί στο λαιμό και τον κρέμασαν σε ένα γεροπλάτανο όπου προσευχόμενος παρέδωσε την Άγια ψυχή του, Σάββατο 24 Αυγούστου 1779.

0000

ΤΟ ΠΕΡΑΣΜΑ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΚΟΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΙΕΡΙΑ

Ο μεγάλος εθναπόστολος Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περιόδευσε και κήρυξε και στο νομό Πιερίας. Κατά την περιοδεία του στα χωριά του Ολύμπου, όπως αναφέρει η παράδοση, πέρασε και από την ξακουστή τότε Μηλιά , « ..πατρίδα και καθέδρα των Λαζαίων» ,όπως αναφέρει ο ιστορικός Κασομούλης . Ο Άγιος, πρώτα επισκέφθηκε τους άρχοντες του τόπου, κλεφταρματωλούς Λαζαίους και φιλοξενήθηκε στον πύργο τους. Στον αυλόγυρο του Ναού της Αγίας Παρασκευής ,δίπλα στη βρύση που υπήρχε τότε, συγκέντρωσε ο Άγιος τους Μηλιώτες και τους μίλησε με απλά και θερμά λόγια για την ορθοδοξία ,για το σκλαβωμένο γένος και την Ανάστασή του, δίνοντας τους ελπίδα για την απελευθέρωση τους .
Την εποχή που επισκέφθηκε την Άνω Μηλιά ο Άγιος Κοσμάς είχε εμφανισθεί στα καμποχώρια μια φοβερή επιδημία χολέρας που θανάτωνε ομαδικά τον κόσμο. Οι τρομοκρατημένοι κάτοικοι, ζήτησαν τη θαυματουργική βοήθεια του Αγίου για να σωθούν. Ο Άγιος, μαζί με τους ιερείς του χωριού και όλους τους κατοίκους, τέλεσε παράκληση. Μετά την παράκληση όλοι μαζί γύρισαν το χωριό τρεις φορές. Στο ανατολικό μέρος σταμάτησαν και έκανε πάλι δέηση. Τότε έμπηξε στη διχάλα ενός πεύκου ένα σιδερένιο Σταυρό. Συνήθιζε άλλωστε ο Αγ. Κοσμάς από όπου περνούσε να τοποθετεί ένα σταυρό .
Ο σιδερένιος αυτός σταυρός που έμπηξε στη διχάλα του πεύκου έκανε το θαύμα του. Το χωριό σώθηκε από τη χολέρα . Όμως θαυμαστό είναι ότι και ο Σταυρός μέχρι σήμερα έμεινε αναλλοίωτος αλλά και το δένδρο δεν μεγάλωσε . Θυμίζει σε όλους τη διάβαση του Αγίου Κοσμά από την Άνω Μηλιά και διδάσκει ότι η πίστη μας είναι ζωντανή και θαυματουργή».
Όλοι μας θαυμάσαμε αυτό το γεγονός, πως ο σταυρός δεν έχει σκουριάσει αλλά και το πεύκο δεν έχει μεγαλώσει . Στη συνέχεια επισκεφτήκαμε το μικρό αλλά πανέμορφο ναό , αφιερωμένο στον Άγιο Κοσμά , που η ευλάβεια των κατοίκων της Μηλιάς, πριν από λίγα χρόνια, έχτισε δίπλα στο δέντρο με το Σταυρό . Ο ναός είναι σταυροειδής με τρούλο ,συνδυασμός με τον σταυρό του Αγίου Κοσμά, όπως μας είπε ο κ. Βασίλειος Τσιρώνης, που είναι ο νεωκόρος και ο πρωτεργάτης του χτισίματος του μικρού αυτού ναού, που προσελκύει τα τελευταία χρόνια εκατοντάδες επισκέπτες από πολλά μέρη της Ελλάδας. Εκεί μέσα στο ναό μας μίλησε για το κτίσιμο του ναού , για τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν και πως με τη χάρη του Αγίου ξεπεράστηκαν . Έδειξε στα παιδιά τις αγιογραφίες που απεικονίζουν στιγμές από τη ζωή και το μαρτύριο του αγίου .Έτσι βιώσαμε ό,τι είχαμε ερευνήσει και μάθει από τα βιβλία και τα dvd που είχαν παρουσιαστεί κατά την προετοιμασία των ομάδων μας στο σχολείο, που ήταν πάρα πολύ καλή έτσι ώστε όταν πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη μας γνωρίζαμε τι θα δούμε και βιώσαμε το κάθε τι.

 

P1040140

 

100_4754

 

100_4778

 

100_4792

 

P1040099

 

P1040129

Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς