ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ

Σε αυτό το άρθρο αναφέρονται ήθη και έθιμα από διάφορες  χώρες στον κόσμο.

Μεξικό – Μιλώντας στα πνεύματα

Το να μιλούν οι άνθρωποι στα πνεύματα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο στο Μεξικό. Συγκεκριμένα, οι άνθρωποι εκεί πιστεύουν πως μπορούν να επικοινωνούν με τις ψυχές των αγαπημένων τους προσώπων. Η ημέρα της Πρωτοχρονιάς είναι γι’ αυτούς η καλύτερη ευκαιρία, για να έρθουν σε επαφή με τα πνεύματα, ώστε να τους μεταφέρουν κάποιο μήνυμα ή ακόμη και να τους ζητήσουν συμβουλές. Και το έθιμο αυτό δεν το κάνουν μόνοι τους σε κάποιο κρυφό μέρος, αφού το ασκούν νόμιμα. Επιπλέον, οι Μεξικανοί στις 2 Νοεμβρίου κάθε χρόνο γιορτάζουν την «ημέρα των νεκρών».

 

Χιλή – Γιορτάζοντας στα νεκροταφεία

Η Talca είναι μια μικρή πόλη στη Χιλή με ένα περίεργο και ανατριχιαστικό πρωτοχρονιάτικο έθιμο. Οι κάτοικοι της πόλης γιορτάζουν την έλευση της νέας χρονιάς με τους πεθαμένους συγγενείς τους εδώ και 15 χρόνια. Στις 11 τη νύχτα, οι πόρτες του νεκροταφείου ανοίγουν για το κοινό, το οποίο το υποδέχονται με κλασική μουσική και με φώτα που κάνουν την ατμόσφαιρα

επιβλητική. Πιστεύουν ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα τους περιμένουν στο νεκροταφείο και ότι πρέπει να αρχίσουν τη νέα χρονιά παρέα με αυτούς. Η παράδοση αυτή ξεκίνησε το 1995, όταν μια οικογένεια πέρασε τον φράχτη και μπήκε στο νεκροταφείο για να αλλάξει τον χρόνο στον τάφο του πατέρα της. Πλέον, πάνω από 5.000 άνθρωποι την έχουν υιοθετήσει.

 

Μεξικό, Βραζιλία, Βολιβία – Φορώντας χρωματιστά εσώρουχα

Οι κάτοικοι της Βραζιλίας, του Μεξικό, της Βολιβίας αλλά και άλλων χωρών της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής καλωσορίζουν τον νέο χρόνο, φορώντας χρωματιστά εσώρουχα. Συνήθως φορούν κόκκινα, κίτρινα ή άλλα λαμπερά χρώματα, ώστε να έχουν καλοτυχία κι να βρουν το ταίρι τους. Το κόκκινο συμβολίζει τον έρωτα, ενώ το κίτρινο εκφράζει την επιθυμία για χρήματα.

 

Πηγή:  newpost.gr

 

Ελλάδα:

Πελοπόννησος: Στην Πελοπόννησο το πρωί  της πρωτοχρονιάς η οικογένεια πηγαίνει στην εκκλησιά και ο νοικοκύρης κρατάει στην τσέπη του ένα ροδί. Γυρνώντας σπίτι χτυπάει το κουδούνι ( δεν πρέπει να ανοίξει ο ίδιος την πόρτα), και έτσι είναι ο πρώτος που θα μπει στο σπίτι και θα κάνει καλό ποδαρικό, με το ροδί στο χέρι. Μόλις μπει (με το δεξί πάντα), σπάει το ροδί πίσω του έξω από την πόρτα και ταυτόχρονα εύχεται για τον νέο χρόνο.

Κυριακή Τερζόγλου, Ελισάβετ Σιδηροπούλου, Μαρία Ταχτατζόγλου

Είναι άραγε ο αη Βασίλης αυτός στριμώχνεται στην καμινάδα μας; Αν δεν είμαστε καλά παιδιά θα πάρουμε ένα κάρβουνο; Είναι μύθος ή πραγματικότητα; Ας αναζητήσουμε την πραγματική του ταυτότητα:
Ο Άη Βασίλης αποτελεί σήμερα μια διεθνή λαογραφική μορφή η οποία διανέμει δώρα σε παιδιά και ενηλίκους που υπήρξαν “καλοί” κατά τη διάρκεια του χρόνου. Η γνωστή παρουσία του με κόκκινη στολή, λευκή γενειάδα, πάντα χαμογελαστός με το σάκο με τα δώρα, πάνω σε έλκηθρο που το σέρνουν ζωηρά ελάφια ή τάρανδοι αποτελεί σήμερα σε παγκόσμια κλίμακα τον πλέον αγαπημένο ήρωα των παιδιών τις ημέρες αυτών των εορτών ακόμη και σε χώρες που δεν πιστεύουν στον Χριστό.

ΑΛΛΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΟΥ Αη ΒΑΣΙΛΗ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΧΩΡΕΣ

• ‘’Πατέρας Χριστουγέννων” των Άγγλων
• “Περ Νοέλ” των Γάλλων
• “Σίντερ-Κλάας” των Ολλανδών
• “Βάιναχτσμαν” των Γερμανών
• “Λαμ-Κουνγκ-Κουνγκ” (= ο Καλός γερο-πατέρας) των Κινέζων
• “Χοτέισο” των Ιαπώνων.

Πώς όμως προήλθε αυτή η μορφή;

Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

Ο Βασίλειος Καισαρείας, γνωστότερος ως Μέγας Βασίλειος ή Άγιος Βασίλειος, υπήρξε Πατέρας της Εκκλησίας, επίσκοπος Καισαρείας, κορυφαίος θεολόγος του 4ου αιώνα και ένας από τους Τρεις Ιεράρχες. Γεννήθηκε από αγίους γονείς το 330 στη Νεοκαισάρεια του Πόντου. Στην οικογένεια εκτός από το Βασίλειο υπήρχαν άλλα οκτώ ή εννέα παιδιά. Έγινε καθηγητής της ρητορικής σαν τον πατέρα του. Ο Άγιος Βασίλειος, βοηθούσε πάντοτε τους αδικημένους και κουρασμένους, τους πεινασμένους και τους αρρώστους, ανεξάρτητα από το γένος, τη φυλή και το θρήσκευμα. Έτσι το όραμά του το έκανε πραγματικότητα ιδρύοντας ένα πρότυπο και για τις μέρες μας κοινωνικό και φιλανθρωπικό σύστημα, τη «Βασιλειάδα». Ένα ίδρυμα που λειτουργούσε νοσοκομείο, ορφανοτροφείο, γηροκομείο και ξενώνας για την φροντίδα και ιατρική περίθαλψη των φτωχών αρρώστων και ξένων. Τις υπηρεσίες του τις πρόσφερε το ίδρυμα δωρεάν σε όποιον τις είχε ανάγκη.

ΠΩΣ ΣΥΝΔΥΑΣΤΗΚΕ Ο ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΕ ΤΑ ΞΩΤΙΚΑ

Τον Δεκέμβριο του 1823 ένα Χριστουγεννιάτικο ποιηματάκι έδωσε τη δική του μορφή στον Αι Βασίλη. Ονομαζόταν ΄΄Η επίσκεψη του Αγίου Νικολάου΄΄.Το ποίημα περιγράφει έναν άγιο των ημερών να έχει τη μορφή ξωτικού (επηρεασμένος από έναν παγανιστικό ήρωα των Ολλανδών) που μπαίνει στα σπίτια από τις καμινάδες. Έτσι η φιγούρα του Αη Βασίλη συνδυάστηκε με τα ξωτικά.

ΠΩΣ ΤΟΝ ΒΡΗΚΕ Η COCA –COLA

Μέχρι τη δεκαετία του 1930 η στολή του Αϊ-Βασίλη είχε τα χρώματα του ουράνιου τόξου. Το 1931 η γνωστή αμερικάνικη εταιρεία αναψυκτικών Coca-Cola παρουσίασε τον Αϊ-Βασίλη με πρωτοχρονιάτικα δώρα τα προϊόντα της εταιρείας στα χρώματα βεβαίως εκείνης. Η διαφήμιση αυτή υπήρξε εμπορικά τόσο επιτυχής και έγινε σήμα δημοτικότητάς της ανά τον κόσμο. Η μακρόχρονη χρήση του σε διαφημίσεις της Coca-Cola παγίωσε την εμφάνισή του και ειδικά τα κόκκινα ρούχα, αλλά οπωσδήποτε δεν ήταν δική της εφεύρεση. Από τότε έμεινε σε όλους ως ο άνθρωπος με την λευκή γενειάδα και που είναι πάντα χαμογελαστός. Στην Ελλάδα η μορφή αυτή έρχεται με τα δώρα και τις κάρτες των Ελλήνων μεταναστών.
Κείμενο: Θοδωρής Ρεγκάς Β2

---

Ταινία Χριστουγέννων

Η ταινία ο «Ο Χιονάνθρωπος», είναι μία κλασική, συναισθηματική, Χριστουγεννιάτικη ταινία όλων των εποχών. Αναφέρεται σε ένα παιδί που ο πατέρας του πεθαίνει πριν τις γιορτές και όταν αυτό φτιάχνει χιονάνθρωπο το πνεύμα του μπαίνει σε αυτόν. Στη συνέχεια με συγκινητικό τρόπο προσπαθεί να μην λιώσει ο χιονάνθρωπος όταν βγει ο ήλιος. Είναι μία καταπληκτική ταινία που την βλέπω κάθε Χριστούγεννα, δεν την βαριέμαι ποτέ και την συστήνω ανεπιφύλακτα και σε εσάς. (Ελένη Κουσουρνά Β1)

 

Σκηνοθεσία: Τρόι Μίλερ

Παίζουν: Μάικλ Κίτον, Κέλι Πρέστον, Τζόζεφ Κρος, Άντριου Λόρενς

Δείτε το trailer της ταινίας:

---

Χριστούγεννα και έθιμα

Το χρονικό διάστημα που περικλείει τις γιορτές των Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς και Θεοφανίων, ονομάζεται στη λαογραφία και Δωδεκαήμερο. Μέχρι τα μέσα του 4ου αιώνα η Εκκλησία γιόρταζε μαζί τη Γέννηση και τη Βάπτιση του Χριστού στις 6 Ιανουαρίου, με το όνομα Επιφάνεια. Στο τέλος του 4ου αιώνα (376 μ. Χ.) πρώτος ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μιλά για τα Χριστούγεννα, χαρακτηρίζοντάς τα ως «μητρόπολιν πάσαν των εορτών» και αναφέρει ότι από το 376  μ. Χ. έγινε γνωστή αυτή η γιορτή ξεχωριστά στις Εκκλησίες της Ανατολής. Η γιορτή των γενεθλίων του Χριστού θεσπίστηκε στις 25 Δεκεμβρίου από τους Χριστιανούς και ο εορτασμός της επεκτάθηκε σταδιακά σε όλο το ρωμαϊκό κράτος, ανατολικό και δυτικό.

Τα έθιμα των Χριστουγέννων.

Γενικά τα έθιμα στις «εορτές των Χριστουγέννων» προέρχονται από ένα συνδυασμό θρησκευτικών, και λαϊκών παραδόσεων που εορτάζονται κυρίως από τους χριστιανούς της Ευρώπης και Αμερικής αλλά και από άλλους λαούς μη χριστιανικούς (Κινέζοι, Ιάπωνες κλπ). Στην Ελλάδα συνδυάζονται διεθνή έθιμα όπως ο Άϊ Βασίλης και η υποδοχή του νέου έτους, με ελληνικά έθιμα όπως το πρωτοχρονιάτικο ρόδι και ιστορίες με καλικάντζαρους. Κάθε χώρα έχει τα ιδιαίτερα Χριστουγεννιάτικα έθιμά της.

Ανταλλαγή δώρων

Σημαντικότατο έθιμο στις γιορτές των Χριστουγέννων είναι η ανταλλαγή δώρων. Ιδιαίτερα για τα παιδιά, η εποχή των Χριστουγέννων είναι αυτή κατά την οποία λαμβάνουν σημαντικό αριθμό δώρων από τους γονείς και συγγενείς τους, αλλά και από τον Άϊ Βασίλη.

Χριστουγεννιάτικη διακόσμηση

Κύρια έθιμα στη διακόσμηση είναι ο στολισμός του δένδρου των Χριστουγέννων, η απεικόνιση Φάτνη της Γεννήσεως ή Φάτνη των αλόγων, το Αλεξανδριανό ή Αστέρι της Βηθλεέμ, το χριστουγεννιάτικο καράβι (ελληνική συνήθεια που έχει σχέση με την ενασχόληση των Ελλήνων με τη θάλασσα, αλλά και εκκλησιαστική αναφορά – η Εκκλησία συχνά συμβολίζεται με πλοίο), ο στολισμός τα φώτα των Χριστουγέννων και το χριστουγεννιάτικο ημερολόγιο.

 

Φαγητά των Χριστουγέννων

Την περίοδο των Χριστουγέννων στην Ελλάδα προετοιμάζονται (και καταναλώνονται) ιδιαίτερα φαγητά και γλυκά, όπως η γαλοπούλα, το χριστόψωμο, η βασιλόπιτα, τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες κλπ. που συμπληρώνουν το πατροπαράδοτο Χριστουγεννιάτικο τραπέζι.

• Δεν είναι τυχαία και η επιλογή των γλυκών. Τα Χριστουγεννιάτικα γλυκά έχουν ως βάση τους το μέλι και το βούτυρο, θυμίζοντας σε όλους την προφητεία του Ησαΐα για τον Ιησού: «ιδού η παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει, καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾿Εμμανουήλ·  βούτυρον καὶ μέλι φάγεται…»

Τοπικά έθιμα σε περιοχές της Ελλάδας

Στη Θεσσαλία, στη Ρούμελη, στο Μωριά αλλά και στη Νησιωτική Ελλάδα, κυρίως του Αιγαίου, χαρακτηριστικά της γιορτής των Χριστουγέννων ήταν το διαρκές άναμμα της φωτιάς (κρατάει όλο το Δωδεκαήμερο) που έχει αποτρεπτικό χαρακτήρα κατά των καλικάντζαρων και των κακών πνευμάτων και το σφάξιμο και μαγείρεμα του γουρουνιού. Όσοι δεν είχαν γουρούνι σφάζανε γίδα ή πρόβατο. Στόλιζαν το σπίτι με κλαδιά κέδρων και αγριοκερασιάς. Δεν λούζονταν, γιατί το θεωρούσαν γρουσουζιά, κι έβαζαν ένα αγοράκι να κάνει ποδαρικό. Άλλο έθιμο των Χριστουγέννων είναι το πάντρεμα της φωτιάς, δηλαδή έπαιρναν ένα αρσενικό ξύλο (π.χ. πλάτανος) και ένα θηλυκό (π.χ. κερασιά) και τα έβαζαν ξαπλωτά στο τζάκι. Έτσι γινόταν το πάντρεμα της φωτιάς.

Κείμενο: Θέμης Στεργιάδης Β2

Πηγές: Wikipedia, Παπαδοπούλου Ελένη-θεολόγος