Είναι γενικά αποδεκτό ότι ζούμε σε μια εποχή και σε μία κοινωνία όπου επικρατεί πλουραλισμός στις πηγές πληροφόρησης και είναι κατοχυρωμένη η ελευθερία της έκφρασης. Ισχύουν τα αντίστοιχα και στη δημόσια εκπαίδευση; Έχετε αναρωτηθεί τι επιλογές δίνουμε στους μαθητές μας; Ας μεταφερθούμε σε ένα συνηθισμένο σχολείο με έναν συνηθισμένο εκπαιδευτικό.
Τι επιλογές στις πηγές της πληροφορίας έχουν οι μαθητές της τάξης αυτής; Μιλάω για πληροφορία γιατί ως γνώση θεωρώ τη σύνδεση της πληροφορίας με την προσωπική εμπειρία. Ποιες είναι οι συνηθισμένες πηγές πληροφορίας στο σχολείο; Το μοναδικό σχολικό εγχειρίδιο και ο μοναδικός εκπαιδευτικός για κάθε μάθημα. Οι μαθητές τι κάνουν; Δέχονται παθητικά τις πληροφορίες. Τι θα μπορούσαν να κάνουν; Να τους δίνεται η επιλογή, εκτός από το σχολικό εγχειρίδιο, να αναζητήσουν την πληροφορία σε άλλα βιβλία, στο Διαδίκτυο, στον Τύπο, σε ειδικούς επιστήμονες ακόμη και στο στενό κοινωνικό τους περιβάλλον. Έπειτα να συγκρίνουν τις πληροφορίες, να συνθέσουν, να οργανώσουν και να παρουσιάσουν το αποτέλεσμα της έρευνας αλληλεπιδρώντας με τους συμμαθητές τους. Έτσι οι μαθητές γίνονται ενεργοί και καλλιεργούν την κριτική τους σκέψη. Στο τέλος της πορείας αυτής η πληροφορία θα έχει μετατραπεί σε γνώση όπως το νέκταρ γίνεται μέλι.
Θέλετε να το προχωρήσουμε; Τι επιλογές δίνουμε στους μαθητές μας να αποδείξουν ότι κατέκτησαν τη νέα γνώση; Κυριαρχεί η προφορική εξέταση και τα γραπτά διαγωνίσματα που γεμίζουν τους μαθητές με άγχος και συνήθως καλλιεργούν την αποστήθιση. Γιατί να μην είχαν την επιλογή οι μαθητές να διαλέξουν τον τρόπο για να μας δείξουν ότι απέκτησαν τη γνώση; Τρόποι υπάρχουν. Μπορούν να συνεργαστούν σε ομάδες και να δημιουργήσουν παρουσιάσεις συμβατικές ή ψηφιακές, να εμπλακούν σε σχέδια εργασίας (project) και στο τέλος να μας παρουσιάσουν τα παραγόμενα, να ερευνήσουν και να παρουσιάσουν τα αποτελέσματα, να συνθέσουν, να κάνουν πείραμα, να δημιουργήσουν κείμενα, εικόνες, βίντεο, να δραματοποιήσουν, να οργανώσουν, να σχεδιάσουν, να παίξουν και να συζητήσουν. Όλα αυτά καλλιεργούν τη συνεργατικότητα και τη δημιουργικότητα των μαθητών και μπορούν να απογειώσουν το ενδιαφέρον των μαθητών μας μετατρέποντας μια βαρετή ώρα σε εργαστήριο μάθησης. Έτσι οι μαθητές μπορούν να γίνουν υπεύθυνοι και να αναλάβουν την ευθύνη της μάθησης. Δρόμος που τους οδηγεί σε σκεπτόμενους και ενεργούς πολίτες. Δύσκολο;
