faee73's blog

1. Στις παρακάτω περιόδους                                                                                                                α) να εντοπίσετε τις αναφορικές προτάσεις,                                                                                β) να τις διακρίνετε σε ελεύθερες ονοματικές ή ελεύθερες επιρρηματικές &                      γ) να επισημάνετε τον συντακτικό τους ρόλο.

1. Στη ζωή ό,τι σπέρνεις θερίζεις.
2. Όποιος αγαπά πραγματικά συγχωρεί.
3. Στη χώρα μας είσαι ό,τι δηλώσεις.
4. Εκτιμώ βαθύτατα όποιον λέει την αλήθεια «χωρίς φόβο και πάθος».
5. Μπορείς να πάρεις όσα θέλεις και να τα επιστρέψεις όποτε μπορείς.
6. Όσοι παρακολούθησαν την παράσταση ενθουσιάστηκαν.
7. Θα μοιράσουμε τα κέρδη όπως συμφωνήσαμε.
8. Όση περιουσία κληρονόμησε εξανεμίστηκε στον τζόγο.
9. Θα υποστηρίξω, όσο μπορώ, οποιονδήποτε εκλέξετε.
10. Ο οργανισμός μας λειτουργεί καίγοντας ενέργεια, όπως ένα αυτοκίνητο λειτουργεί καίγοντας βενζίνη.
11. Η ευκαιρία αυτή είναι ό,τι ακριβώς περίμενα.
12. Εδώ που είσαι ήμουνα και εκεί που είμαι θα ‘ ρθεις.
13. Τότε που σε είχα ανάγκη εσύ με εγκατέλειψες.
14. Όσο και να με παρακαλέσεις, δε θα σε σου κάνω αυτήν τη χάρη.
15. Ευχαρίστησε θερμά όσους συνέβαλαν στην επιτυχία του έργου της.

2. Στις παρακάτω περιόδους να διακρίνετε τις επιθετικές αναφορικές προτάσεις σε προσθετικές ή προσδιοριστικές και αναλόγως να τις χωρίσετε με κόμμα ή όχι .

1. Το βιβλίο που μου χάρισες είναι πολύ ενδιαφέρον.
2. Το οικολογικό πρόβλημα το οποίο διαρκώς επιδεινώνεται απαιτεί δραστικές λύσεις.
3. Ο παππούς μου που είναι 80 ετών είναι πολύ ανοιχτόμυαλος και προοδευτικός.
4. Ο λόγος για τον οποίο σας κάλεσα είναι πολύς σοβαρός.
5. Δεν πρόλαβα να το δω την πινακίδα του αυτοκινήτου που μας χτύπησε.
6. Η Κρήτη από την οποία κατάγομαι είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός.
7. Το θέμα το οποίο συζητήθηκε στη χθεσινή συνεδρίαση προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων.
8. Εκείνος που μας κοιτάζει επίμονα είναι γείτονάς μου.
9. Ο άνθρωπος στον οποίο χρωστώ ευγνωμοσύνη είναι ο δάσκαλός μου.
10. Ο αδελφός μου με τον οποίο συγκατοικώ είναι μανιώδης με την καθαριότητα.

Αναφορικές προτάσεις ονομάζονται οι προτάσεις που εισάγονται με τις  αναφορικές αντωνυμίες και τα αναφορικά επιρρήματα .

Οι αναφορικές αντωνυμίες είναι οι εξής :

που

ο οποίος, η οποία, το οποίο

όποιος, όποια, όποιο / οποιοσδήποτε, οποιαδήποτε, οποιοδήποτε

όσος, όση, όσο / οσοσδήποτε, οσηδήποτε, οσοδήποτε

ό,τι / οτιδήποτε

Τα αναφορικά επιρρήματα είναι τα εξής :

όποτε, οποτεδήποτε, τότε που

όπου, οπουδήποτε, εκεί που

όπως, καθώς

όσο, οσοδήποτε

ΕΠΙΘΕΤΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ  (είναι ονοματικές προτάσεις)

• εισάγονται με τις αντωνυμίες : ο οποίος (-α, -ο) &  που
• προσδιορίζουν συνήθως κάποιο ουσιαστικό
• λειτουργούν ως επιθετικοί προσδιορισμοί
• διακρίνονται σε :

α)  περιοριστικές  / προσδιοριστικές :

• περιέχουν μια πληροφορία απαραίτητη για την ακριβή διάκριση και αναγνώριση          του προσδιοριζόμενου όρου
• δε χωρίζονται με κόμμα

Π.χ. : Το βουνό το οποίο βλέπετε ανατολικά είναι το ψηλότερο της περιοχής.

β)  προσθετικές / πλεοναστικές :

• περιέχουν πρόσθετες, όχι απαραίτητες, πληροφορίες για τον προσδιοριζόμενο όρο
• χωρίζονται με κόμμα

Π.χ. : Ο Όλυμπος, που είναι το ψηλότερο βουνό της Ελλάδος, βρίσκεται στη Θεσσαλία.

ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

• εξαρτώνται συνήθως από ένα ρήμα
• διακρίνονται σε :

α)  ονοματικές

• εισάγονται με τις αναφορικές αντωνυμίες : όποιος (-α, -ο), όσος (-η, -ο), ό,τι κ.λ.π.
• λειτουργούν ως υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο (σπάνια)

Π.χ. :

β)  επιρρηματικές

• εισάγονται με αναφορικά επιρρήματα (βλ. παραπάνω)
• λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί (χρόνου, τόπου, τρόπου, ποσού, συμφωνίας, εναντίωσης/ παραχώρησης, παρομοίωσης)

Π.χ. :