ΠΟΛΕΜΟΣ-ΠΡΟΣΦΥΓΙΑ -ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ – ΜΕΡΟΣ 3 – Η ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ

guernica

 

Από το 1936 έως το 1939 η Ισπανία αντιμετώπισε έναν αιματηρό εμφύλιο πόλεμο: ο δικτάτορας Franco εναντίον των δημοκρατικών δυνάμεων. Οι Βάσκοι, στο βορρά της χώρας, ήταν από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για τους εθνικιστές του Franco, καθώς αντιστέκονταν σθεναρά και συνεργάζονταν με τη δημοκρατική κυβέρνηση της Μαδρίτης. Έτσι, την άνοιξη του 1937, οι εθνικιστές αποφάσισαν ότι έπρεπε να βομβαρδίσουν τη Guernica που τους στεκόταν εμπόδιο στο να νικήσουν στο βορράν.

Η μικρή αυτή κωμόπολη, με τους 5.000 μόνιμους κατοίκους, αλλά και τους χιλιάδες δημοκρατικούς πρόσφυγες, βρισκόταν σε στρατηγικό σημείο πάνω στο δρόμο για το Bilbao.

guernica-2c1

Στις 26 Απριλίου του 1937 η Γκουέρνικα γιόρταζε το πανηγύρι της όπως κάθε χρόνο. Η πόλη και οι κάτοικοι είχαν βάλει τα καλά τους και περίπου πέντε χιλιάδες έμποροι και επισκέπτες έσπευσαν από τις γύρω πόλεις για τη γιορτή. Αγροτικά προϊόντα και ζώα είχαν την τιμητική τους στις αγοραπωλησίες των εμπόρων, ενώ στους πάγκους το παζάρι έδινε και έπαιρνε.
Ξαφνικά, δύο καταδιωκτικά Χάινκελ 51 πέταξαν πάνω από τα κεφάλια του κόσμου, κάνοντας αναγνωριστική πτήση. Στις 16.30 το απόγευμα, 30 καταδιωκτικά της λεγεώνας Κόνδωρα πλησίαζαν την πόλη με το ρύγχος τους στραμμένο στο πανηγύρι. Οι ριπές θέρισαν τον πανικόβλητο κόσμο και τα αμέτρητα ζώα. Οι δρόμοι είχαν γεμίσει πτώματα. Ήταν μόνο η αρχή.
Μια ώρα αργότερα, φάνηκαν στον ορίζοντα 20 δικινητήρια Χάινκελ 111, που αποτελούσαν την τελευταία λέξη της αεροπορικής τεχνολογίας. Πετώντας όλα μαζί, άδειασαν ταυτόχρονα τις βόμβες τους πάνω από την πόλη, ισοπεδώνοντας το μεγαλύτερο μέρος της και σκοτώνοντας πολλούς ανθρώπους που κρύβονταν στα σπίτια τους. Ο θάνατος κυριαρχούσε παντού. Ο στρατηγός Χούγκο Φον Σπέρλε όμως, δεν είχε δώσει ακόμη λήξη της επίθεσης. Διέταξε να απογειωθούν και πάλι τα Χάινκελ 111, φορτωμένα αυτή τη φορά με εμπρηστικές βόμβες. Περίπου δέκα χιλιάδες τέτοιες βόμβες έπεσαν στην ήδη κατεστραμμένη Γκουέρνικα. Έως τις 19.30 το απόγευμα, η πόλη είχε «γονατίσει» από τις τρεις ανηλεείς επιδρομές των Ναζί.
Die Ruinen von Guernica 5603/37

Die Ruinen von Guernica
5603/37

Οι νεκροί ανήλθαν σε 1.654 και οι τραυματίες μαζί με τους ακρωτηριασμένους, έφτασαν τους χίλιους. Η ναζιστική προπαγάνδα προσπάθησε να πείσει ότι η επίθεση έγινε από τους αναρχικούς μεταλλωρύχους της Αστουρίας, αλλά ο Χούγκο Φον Σπέρλε καυχιόταν δημόσια για το πείραμά του στη Γκουέρνικα. Πριν από την αυτοκτονία του, ο Χέρμαν Γκέρινγκ είχε ομολογήσει ότι η κωμόπολη υπήρξε πεδίο δοκιμών για τη Λουτβάφε. «Γεγονός πολύ δυσάρεστο, συμφωνώ. Δεν γνωρίζαμε όμως κανένα καλύτερο μέρος για να εκτελέσουμε τα τεστ των βομβαρδιστικών μας», έλεγε ο επικεφαλής της Πολεμικής Αεροπορίας των Ναζί….
Η «Επιχείρηση Επίπληξη» (Operation Rugen), όπως ονομάστηκε ο βομβαρδισμός της Guernica, ήταν στην  μια πολύ απλή επιχείρηση, καθώς η μικρή βασκική πόλη ήταν ανοχύρωτη.
guernica-2b

Από την αρχή του πολέμου ο Picasso είχε ταχθεί με τους δημοκρατικούς. Όταν, λοιπόν, πληροφορήθηκε την καταστροφή της βασκικής πόλης Guernica θέλησε να διαμαρτυρηθεί με το δικό του τρόπο: ζωγραφίζοντας τον ομώνυμο πίνακα, καταδικάζοντας έτσι τον πόλεμο και την ωμότητά του. Ο διάσημος ζωγράφος ήταν, εξάλλου, οπαδός της στρατευμένης τέχνης, έχοντας δηλώσει στο παρελθόν ότι «η ζωγραφική είναι ένα όπλο για την επίθεση και την άμυνα ενάντια στον εχθρό».

Τις ημέρες, λοιπόν, εκείνες του βομβαρδισμού, ο Picasso ετοίμαζε έναν πίνακα, παραγγελία της Δημοκρατικής κυβέρνησης της Μαδρίτης για τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού. Μόλις έμαθε για την τύχη της Guernica είχε βρει τόσο το θέμα, όσο και τον τίτλο του έργου του.

No-mas-horrores-al-estilo-Guernica3-400x322

Ο Πικάσο απέφυγε να ζωγραφίσει αεροπλάνα, βόμβες ή ερείπια. Στον πίνακα χρησιμοποιεί συμβολική γλώσσα . Κυρίαρχες μορφές είναι ένας ταύρος, ένα άλογο και τέσσερις γυναίκες που θρηνούν κρατώντας νεκρά μωρά. Πολλοί μελετητές έχουν προσπαθήσει να αποκωδικοποιήσουν τη σημασία των συμβόλων στη Γκερνίκα, ειδικά το άλογο και τον ταύρο. Ο ίδιος ο Πικάσο αρνήθηκε να δώσει εξηγήσεις. Το μόνο που είπε ήταν: «Ο ταύρος είναι ένας ταύρος και το άλογο είναι ένα άλογο. Αν δώσετε κάποιο νόημα σε συγκεκριμένα στοιχεία στα έργα μου, μπορεί να είναι αλήθεια. Αλλά δεν πρόκειται να δώσω εγώ αυτό το νόημα. Οι ιδέες και τα συμπεράσματα που βγάλατε, τα έβγαλα και εγώ αλλά ενστικτωδώς, ασυνείδητα. Εγώ φτιάχνω τον πίνακα για τον πίνακα. Ζωγραφίζω τα αντικείμενα για αυτό που είναι».

Αρχικά ο Πικάσο πειραματίστηκε με χρώμα, αλλά τελικά κατέληξε στο άσπρο-μαύρο και αποχρώσεις του γκρι, καθώς θεώρησε ότι έτσι δίνει μεγαλύτερη ένταση στο θέμα. Πολλές φορές μετακίνησε φιγούρες και μορφές πριν καταλήξει στην οριστική τους θέση. «Η αφαίρεση του χρώματος και του αναγλύφου αποτελεί διακοπή της σχέσης του ανθρώπου με τον κόσμο: όταν διακόπτεται,δεν υπάρχει πια η φύση ή η ζωή»

guernica-πικασο

 Στη διάρκεια της κατοχης ο περιώνυµος Γερµανος πρέσβης στο Παρίσι – Όττο Άµπετζ– επισκέπτεται τον Πικάσο στο εργαστήρι του. Φεύγοντας, βλέπει τη φωτογραφία της «ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ». «Εσείς το κάνατε αυτό», ρωτά το ζωγράφο. Και  εκείνος του απαντά  λακωνικά: «Όχι, εσείς!».

ΓΚΕΡΝΙΚΑ - Ο πίνακας σε σκίτσο

Παρακολουθήστε δύο βίντεο που δείχνουν τον πίνακα σε τρεις διαστάσεις.

Στο πρώτο βίντεο βλέπόυμε σε τρισδιάστατο γλυπτό τον πίνακα.

Στο δεύτερο βίντεο βλέπουμε τον πίνακα να μετατρέπεται σε τρισδιάστατο έργο πάνω από τα ερείπια της Γκουέρνικα.

Κι ένα βίντεο με τον Πικάσο επί τω έργω

Εδώ μπορείτε να δείτε τις ξεχωριστές μορφές του έργου Γκουέρνικα και να τις χρωματίσετε ή να τις ανασυνθέσετε σε έναν καινούργιο πίνακα!

ΟΙ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΓΚΟΥΕΡΝΙΚΑ

ΠΗΓΕΣ:

tvxs.gr

sxoliastesxwrissynora.wordpress.com

http://www.mixanitouxronou.gr

e-children.blogspot.gr

http://to-synoro.blogspot.com

 

Σχετικά με Ελένη Παπαποστόλου

Δασκάλα στο 12o Δημοτικό Σχολείο Αθηνών.


Περισσότερες πληροφορίες
Κατηγορίες: ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ. Ετικέτες: , , . Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.