epapamano's blog

Μετά από οργανωμένη προσπάθεια των συντονιστών του wiki της Αγάθης Γεωργιάδου, του Παναγιώτη Τσουκαλά και της Ρούλας Μουντάνου , διαμορφώθηκε ένα κείμενο με προτάσεις για δικαιότερη και αντικειμενικότερη αξιολόγηση του μαθήματος της Ν. Γλώσσας. Μέχρι στιγμής 60 φιλόλογοι έχουν υπογράψει το κείμενο. Το αναδημοσιεύω στο blog ( αν και γενικά δεν το χρησιμοποιώ) ελπίζοντας να κινητοποιηθούν περισσότεροι.

Μπορεί επιτέλους η βαθμολόγηση της Ν. Γλώσσας στις Πανελλαδικές να γίνει ακριβοδίκαιη;

                                                                                               Φιλόλογοι της διαδικτυακής κοινότητας agathi.pbworks.com

Ο βαθμός της «Έκθεσης» στις Πανελλήνιες είναι ο άγνωστος  χ μιας πολύ κρίσιμης διαδικασίας.  Είναι εκείνος που συχνά ανατρέπει  προσδοκίες αλλά και χρόνιες αξιολογήσεις, που αποκαλύπτει αλλοπρόσαλλες κρίσεις, που αφήνει πίκρα, θυμό κι απορίες, σε υποψηφίους, γιατί  δεν καταλαβαίνουν σε τι απέτυχαν, σε γονιούς, γιατί δεν καταλαβαίνουν πώς διαψεύστηκαν, σε δασκάλους,  γιατί  δεν καταλαβαίνουν τι δεν δίδαξαν σωστά.  Το Γλωσσικό μάθημα – όσο σπουδαίο κι αν είναι δυνητικά – είναι υπόλογο: δεν είναι μετρήσιμο αντικειμενικά  παρ’ εκτός κι αν ευτελιστεί σε μια φόρμα τυποποιημένων απαντήσεων κλειστού τύπου. Οπότε  καλύτερα να εξαιρεθεί από τον διαγωνισμό επιλογής φοιτητών.

Εκτός κι αν δεν είναι το μάθημα υπόλογο αλλά ο τρόπος της βαθμολόγησής του. Αν αυτός  αλλάξει μεθοδικά, δεν χρειάζεται να θυσιαστεί  ένας πολύτιμος δείκτης  της γλωσσικής και πνευματικής ωριμότητας του υποψηφίου. Συγκεκριμένα , κι από τα πιο απλά στα πιο σύνθετα:

1.       Το κριτήριο πρέπει να επιμεριστεί σε θέματα μικρής  βαρύτητας. Όσο υπάρχουν θέματα που καλύπτουν το 40% της συνολικής βαθμολογίας, η βαθμολόγηση θα είναι ρευστή.
2.       Τα ζητούμενα του κριτηρίου πρέπει να διατυπώνονται με την απαιτούμενη σαφήνεια, ακρίβεια και πληρότητα , ώστε να μην επιτρέπουν  αποκλίνουσες («αυστηρές» ή «επιεικείς») ερμηνείες και θεωρήσεις κατά την αξιολόγηση.
3.       Σε μια πιθανή αναβαθμολόγηση πρέπει ο τελικός βαθμός να προκύπτει από τον Μέσο όρο των δύο πλησιέστερων μεταξύ τους βαθμολογιών. Όσο προστατεύονται οι υψηλότερες βαθμολογίες, παράγονται αδικίες.
4.       Για την  αξιολόγηση του παραγόμενου λόγου είναι αναγκαίο να αξιοποιηθούν ως επιμορφωτές και ως μέλη του Κεντρικού φορέα των εξετάσεωνκαι Γλωσσολόγοι που ασχολούνται με την διδασκαλία της μητρικής γλώσσας στο σχολείο .  Η διδασκαλία και τα εξεταστικά κριτήρια γενικά  πρέπει να εναρμονίζονται με τα Προγράμματα Σπουδών και να μην παλινδρομούν ανάμεσα σε επιστημονικά έγκυρες αρχές και  σε παραδοσιακές συνταγές και παγιωμένες εξωθεσμικά φόρμες αξιολόγησης.
5.      Οι βαθμολογητές πρέπει να είναι καθηγητές που διδάσκουν και βαθμολογούν  το μάθημα για πολλά χρόνια και συμμετέχουν όλη τη χρονιά σεεργαστήρια πειραματικής βαθμολόγησης  γραπτών δοκιμίων, στη διάρκεια των οποίων θα εντοπίζουν  τις αποκλίσεις των κριτηρίων τους και των εκτιμήσεών τους και θα συνειδητοποιούν ότι συμμετέχουν σε μια διαδικασία στην οποία προέχει – πέρα από προσωπικές κρίσεις και εγωισμούς – η ομοιογένεια της αξιολόγησης.
6.     Η βαθμολόγηση πρέπει να βασίζεται σε αναλυτικές οδηγίες, οι οποίες α) θα περιλαμβάνουν σαφείς και ορισμένους δείκτες ποιότητας και απαξίας και ικανά δείγματα απαντήσεων,  β) θα προκύπτουν από εισήγηση της κεντρικής επιτροπής αναδιαμορφωμένη σύμφωνα με τις  ενστάσεις  και τα σχόλια βαθμολογητών και συντονιστών, εδραιωμένα σε «πειραματική βαθμολόγηση» ικανού δείγματος και χρόνου επεξεργασίας και γ) θα εφαρμόζονται υπό την επίβλεψη έμπειρων συντονιστών, επιλεγμένων ώστε να εμπνέουν τον σεβασμό και την ομαδικότητα.
7.     Η βαθμολογική περίοδος δεν πρέπει να τελειώνει με το τέλος της βαθμολόγησης και την ανακοίνωση των βαθμολογιών αλλά με την ενημέρωση των βαθμολογητών σχετικά με αποκλίσεις και απροσδόκητες εκτιμήσεις τους. Σκόπιμο είναι στη φάση αυτή να κατατίθενται προς επεξεργασία και παρατηρήσεις – απορίες των διδασκόντων, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις στις οποίες  διαπίστωσαν εκ των υστέρων ότι η βαθμολογία των Πανελληνίων απείχε από τις μαθητικές επιδόσεις , όπως προέκυπταν από μεθοδική ενδοσχολική αξιολόγηση. Η αξιολόγηση δηλαδή πρέπει να ανατροφοδοτεί την διδακτική πράξη συστηματικά.

Τον τελευταίο χρόνο πολλοί εναποθέτουν τις ελπίδες τους για μια ακριβοδίκαια κρίση των γραπτών  της Νεοελληνικής Γλώσσας στον υπό δημιουργία Εθνικό Οργανισμό Εξετάσεων και στο εξαγγελθέν Σώμα Βαθμολογητών. Αυτό είναι εν μέρει σωστό. Ορθά μεταθέτει το πρόβλημα στη διαδικασία της βαθμολόγησης και όχι στη φύση του μαθήματος, αλλά  καλλιεργεί την ψευδαίσθηση ότι το πρόβλημα θα λυθεί ως δια μαγείας χάρη σ’ ένα ευάριθμο σώμα βαθμολογητών υψηλών προσόντων, αμέμπτου ήθους, πειθαρχημένων και ανεπηρέαστων στην κρίση τους. Κάτι τέτοιο μπορεί να ακούγεται καθησυχαστικό, αλλά δεν είναι ρεαλιστικό. Εκτός κι αν ενταχθεί σε ένα πλαίσιο λειτουργίας σαν κι αυτό που περιγράψαμε.

Υπογραφές

Στην τάξη, επιτήρηση. 14 παιδιά σκυμμένα πάνω από το τετράδιο. Επιτηρητές επιστρατευμένοι…Σκέφτομαι τι υπάρχει μέσα στα μυαλουδάκια τους. Βιολογία ανάμεικτη με λίγο από το μάθημα που δίνουν μεθαύριο και λίγο καλοκαίρι. Στο νου μου έρχεται ένα ποίημα του Πρεβερ ” η κιμωλία γίνεται άμμος κι ο δάσκαλός πουλί”. Αλλά αυτά προσηλωμένα στο χαρτί σε μια λευκή κόλλα που δε γίνεται βελανιδιά. Τα μάτια στο ρολόι.” Κυρία, μπορώ να γράψω με μολυβάκι πάνω στα θέματα και να τα σβήσω;” Όχι, δεν μπορείς, αλλά καν΄το. Θα κάνω τα στραβά μάτια. Λίγο νερό. Η ζωή έξω από το παράθυρο. Ο αέρας που φυσάει ανεμίζει τις κουρτίνες και τα μαλλιά των κοριτσιών.” Να φάω μια καραμέλα;” Απαγορεύεται, αλλά φάε. “Να σηκωθώ να πάρω λίγο αέρα;” Απαγορεύεται, αλλά “ έλα , πάμε μαζί ως το διάδρομο”. “ Οι επιτηρητές πρέπει να δημιουργούν το κατάλληλο παιδαγωγικό κλίμα”. Το “παιδαγωγικό” το καταλαβαίνω. Αυτό το “κατάλληλο” με ζορίζει.

Η μαθήτρια του τελευταίου θρανίου πιάνει τα μαλλιά της κοτσίδα. Να ρωτήσω αν επιτρέπεται, να αλλάζουν χτένισμα την ώρα της εξέτασης. Μη βρω και κανένα μπελά. Ωχ! Ο μαθητής του τελευταίου θρανίου τεντώνει τα χέρια του. Λες να είναι κανένα σημάδι; “Στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα, αγέλαστα!” Το θυμάστε το παιχνίδι; Το παίζουμε αυτές τις μέρες σε όλα τα εξεταστικά κέντρα της χώρας. Για το καλό το δικό μας , των παιδιών και της χώρας!Ώρα 12! Λήξη.

Αν ζούσαμε σε μία ευνομούμενη χώρα, θα ήξερε ο καθένας τη δουλειά του, θα έκανε όνειρα, θα οργάνωνε τη ζωή του. Αν ζούσαμε σε μία δημοκρατική χώρα , οι νόμοι θα γίνονταν σεβαστοί και κανένας δε θα σκεφτόταν να τους παραβιάσει. Όμως μάλλον δε ζούμε , αφού η τακτική του “διαίρει και βασίλευε” βρίσκει ακόμα πρόσφορο έδαφος εφαρμογής. Έτσι βίωσα τη σημερινή μου μέρα στο σχολείο. Το κράτος δικαίου, στο οποίο υποτίθεται ζούμε, έχει καταφέρει να δημιουργήσει συναδέλφους προνομιούχους και συναδέλφους υπό διωγμό. Πόσο προνομιούχοι είμαστε όμως όσοι στην παρούσα φάση δεν κινδυνεύουμε; Γιατί η φωτιά δε μένει στο σπίτι του γείτονα. Κάποια στιγμή θα κάψει και το δικό σου σπίτι.

Ανησυχώ, ανησυχώ , ανησυχώ…Ας πίστευα πως ο συνδικαλισμός δεν έχει πεθάνει σε αυτή τη χώρα. Ας πίστευα πως κάτι μπορεί να αλλάξει…Στη χώρα του Ποτέ δύσκολα αλλάζουν τα πράγματα. Δεν μπορώ να πιστέψω στην ειλικρίνεια των κινήσεων της ΟΛΜΕ. Μου φαίνεται πως όλα γίνονται για το θεαθήναι. Κι ας φαίνεται αυτός    ο δρόμος, η μόνη ελπίδα αντίστασης. Κι ας έχω ένα παιδί που δίνει Πανελλήνιες. Όμως δεν έχω ελπίδα πως κάτι μπορεί να αλλάξει.Κι έτσι, το μόνο που μου μένει , είναι ο θυμός. Θυμώνω με αυτούς που μου στέρησαν την ελπίδα του αγώνα, θυμώνω με τον εαυτό μου που δεν κοιτάει πέρα από τη μύτη του, θυμώνω με το σύστημα που υπηρετώ, θυμώνω που νιώθω πως δεν μπορώ να αλλάξω τίποτα.

Συγγνώμη,συνάδελφοι! Θέλω να μπορώ να σας κοιτάζω και αύριο στα μάτια. Σέβομαι τον αγώνα σας και δε θα μπω στη λογική του “Διαίρει και βασίλευε”. Εύχομαι ειλικρινά να πετύχει η αντίσταση( με όποιο τρόπο την αντιλαμβάνεται ο καθένας).

Παιδί μου,

χθες πάλι σου φώναξα. Τι να πω; Λες και δεν ξέρω τι θα πει να είσαι 18 , ο ήλιος να καίει, η φύση έξω να σε καλεί και εσύ να πρέπει να διαβάζεις. Μου το είπες ξεκάθαρα :” Για σένα το κάνω” . Δεν ξέρω αν το εννοούσες. Δε θέλω να διαβάζεις για μένα, να περάσεις κάπου για μένα, να ικανοποιήσεις εμένα. Είναι σαν να αναιρώ και να αποδέχομαι ως φυσικά , όλα αυτά για τα οποία πολέμησα τόσα χρόνια στην εκπαίδευση. Να μην κάνουν οι μαθητές τίποτα για τους άλλους παρά μόνο για τον εαυτό τους. Είναι σαν να σβήνω μονοκοντυλιά όλα όσα σου έμαθα…ή ελπίζω πως σου έμαθα μεγαλώνοντας: να έχεις άποψη, να είσαι ο εαυτός σου, να μπορείς να λες όχι, να μην παρασύρεσαι.

Κι όμως είναι πιο ισχυρή μέσα μου η σκέψη πως ΕΓΩ ξέρω καλύτερα και πως ΕΓΩ μπορώ ακόμα να γνωρίζω πόσες ώρες χρειάζεται να διαβάσεις τη Φυσική και πόσες ασκήσεις Μαθηματικών πρέπει να λύσεις. Κι ας είμαι Φιλόλογος…Κι ας απεχθάνομαι αυτό το σύστημα που εξακολουθεί να στηρίζεται στην αποστήθιση γνώσεων ξεκομμένων από τη ζωή σου και τα ενδιαφέροντά σου… Ίσως γιατί είμαι κι εγώ μέρος αυτού του συστήματος ή ίσως γιατί απλά ξέρω πως δε φτάνει να θέλεις και να μπορείς, θα πρέπει να αποδεικνύεις κιόλας.

Συγγνώμη, λοιπόν για χτες. Είναι δικό μου το πρόβλημα. Εγώ βιώνω το άγχος. Κι ας ξέρω πως η ευτυχία δεν ταυτίζεται με την είσοδό σου σε κάποια σχολή. Είναι τόσα αυτά που χρειάζεται να κάνεις για να βρεις την Ιθάκη σου στο δρόμο της ζωής.

Εύχομαι να μη σε επηρεάζω πια πολύ. Εύχομαι να παραμείνεις ο εαυτός σου και μετά από αυτή τη δοκιμασία. Εύχομαι να συνεχίσεις να ακούς μουσική, να διαβάζεις εξωσχολικά βιβλία, να έχεις φίλους και να γελάς. Θα είμαι δίπλα σου( με γκρίνια ή χωρίς, – το παλεύω , να το ξέρεις).

Καλή δύναμη αγόρι μου! Να θυμάσαι πως σε αγαπώ!