emathioudak's blog

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ

1. Οι πολίτες οφείλουν να υπακούν όλους τους νόμους της πολιτείας;

2. Ο νόμος είναι πάνω από το προσωπικό συμφέρον και καλό;

3. Οι άρχοντες που εφαρμόζουν τυραννικούς νόμους αξίζουν το σεβασμό των πολιτών;

4. Πότε οι πολίτες οφείλουν ανυπακοή στους ηγέτες και τους νόμους τους;

5. Όταν η θρησκευτική πίστη έρχεται σε σύγκρουση με το νόμο τι πρέπει να κάνει κανείς;

6. Όταν θίγεται η οικογένεια από το νόμο ;

7. Όταν ο έρωτας εμποδίζεται από τους νόμους/ γονείς;

8. Αξίζει να θυσιάσει κανείς τη ζωή του : α) για την πίστη του β) για τα αγαπημένα του πρόσωπα;

9. Για ποιους λόγους αξίζει να θυσιάσει κανείς τη ζωή του;

10. Ο κάθε πολίτης οφείλει να αποφασίζει ανάλογα με τα δικά του κριτήρια την εφαρμογή ενός νόμου; Σε ποιες περιπτώσεις;

11. Οι πιο αλύγιστοι χαρακτήρες συχνά ταπεινώνονται;

12. Ποιοι λόγοι οδηγούν τους ανθρώπους να έχουν διαφορετικές απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα;

 
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΡΑΣΗ ΤΟΥ ΚΡΕΟΝΤΑ

1. Ο σωστός ηγέτης δέχεται εξαιρέσεις στους νόμους που θεσπίζει;
2. Ποια είναι τα όρια στα οποία η αμεροληψία γίνεται σκληρότητα και μετά αδικία;
3. Μπορεί ένας ηγέτης να παραδέχεται έμπρακτα τα λάθη του; Πότε ιστορικά έχει συμβεί αυτό;
4. Ποιοι είναι κατάλληλοι ηγέτες; Γιατί ;
5. Ποιες εξουσίες και πότε επιλέγουν τον φόβο για τον έλεγχο τον πολιτών;

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΗΓΕΣ

1.Οι απαντήσεις σε θέματα ελεύθερης ανάπτυξης με πηγές πρέπει να προετοιμάζονται στο πρόχειρο ως προς τη δομή τους.

2. Αρχικά διαβάζουμε προσεκτικά τη διατύπωση του θέματος και εντοπίζουμε τα στοιχεία από το σχολικό βιβλίο που απαιτούνται για την ανάπτυξη του. Σε μερικές περιπτώσεις η απάντηση σε κάποιο υποερώτημα μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στην ανάλυση του περιεχομένου της ιστορικής πηγής ή του παραθέματος που δίνεται και συχνά αυτό δηλώνεται και από την αρχική διατύπωση του θέματος.

3. Ύστερα μελετούμε προσεκτικά τα παραθέματα και εντοπίζουμε τα σημεία που πρέπει να αναλύσουμε για να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση στο θέμα.

4. Δημιουργούμε δύο κάθετες στήλες στο πρόχειρο της απάντησής μας, όπου στην πρώτη σημειώνουμε σχηματικά τα σημεία από το σχολικό βιβλίο που πρέπει να αναφέρουμε και στη δεύτερη τα σημεία από την ιστορική πηγή που πρέπει να αναλύσουμε για να ενισχύσουμε την ιστορική αφήγηση.

5. Η τελική μορφή της απάντησής μας πρέπει να δίνει την εντύπωση ότι τα συμπεράσματα του σχολικού βιβλίου προκύπτουν από το περιεχόμενο των παραθεμάτων.

6. Σε περιπτώσεις που η απάντηση πρέπει να στηριχτεί κυρίως ή αποκλειστικά στο περιεχόμενο των πηγών, δεν αντιγράφουμε απλά την πηγή, αλλά φροντίζουμε να αναλύσουμε το περιεχόμενό της, απαντώντας ακριβώς σε αυτό που μας ζητείται.

7. Οι αναφορές στις πηγές δεν πρέπει να είναι άσχετες με το ζητούμενο του θέματος άλλα και το συγκεκριμένο σημείο της αναφοράς του σχολικού βιβλίου, στο οποίο τοποθετούνται. Κατάλληλοι τρόποι για την μετάβαση στην ανάλυση της πηγής είναι οι ακόλουθοι :
α) «Όπως προκύπτει από τα παραθέματα…»
β) «Αναφέρεται ακόμα στην πηγή…»
γ) «Η εικόνα που προκύπτει από τα παραθέματα…»
δ) «Τα συμπεράσματα αυτά επιβεβαιώνονται από το παράθεμα, καθώς…»
ε) Χωρίς συνδετικές φράσεις με απευθείας αναφορά στις πηγές
στ) Με εισαγωγικά για απευθείας αναφορά σε μία φράση της πηγής [ Δεν πρέπει να γίνονται συνεχώς τέτοιου τύπου αναφορές, εκτός αν το θέμα απαιτεί να προσδιορίσουμε συγκεκριμένα σημεία του παραθέματος].

8. Η απάντηση στις ερωτήσεις ελεύθερης ανάπτυξης είναι ένα ολοκληρωμένο κείμενο που πρέπει να χαρακτηρίζεται από ενάργεια, σωστή και απλή έκφραση, πληρότητα ως προς τα ζητούμενα και σωστή δομή, ως προς τη σύνθεσή του.

Η ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΠΗΓΕΣ

• Η ολοκληρωμένη απάντηση των θεμάτων που διατυπώνονται με βάση κάποια συνοδευτικά ιστορικά κείμενα πρέπει να στηρίζεται, ανάλογα και με τη διατύπωση του ζητήματος, στη σύνθεση των ιστορικών γνώσεων των μαθητών που προέρχονται από το σχολικό βιβλίο με την ανάλυση των στοιχείων από τα παραθέματα. Τα συνοδευτικά κείμενα αποτελούν υλικό, με βάση το οποίο οι μαθητές πρέπει να τεκμηριώσουν τα συμπεράσματα του σχολικού εγχειριδίου αλλά και να αντλήσουν νέα στοιχεία που θα οδηγούν στην πληρέστερη απάντηση των ζητουμένων του θέματος.

• Παρακάτω παρουσιάζονται σχηματικά δύο σχηματικά υποδείγματα εργασίας με βάση τα οποία πρέπει να προετοιμάζονται οι απαντήσεις:

 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 1

ΠΗΓΗ 
Α. ……………….
Β. ……………….
Γ. ……………….
Δ. ……………….
Ε. ……………….
ΣΤ. ……………..
Ζ. ………………

ΒΙΒΛΙΟ

1. ………………….

2. ………………….
3. …………………..
4. …………………..
5. …………………..
6. …………………..
7. …………………..
8. …………………..

Σύνθεση της απάντησης (Δομή):

1 Δ, Ε
2 –
3 Α ,Β
4 –
5 Γ
6 –
7 –
8 –
– ΣΤ
– Ζ
• Σε αυτή την περίπτωση, ακολουθούμε τη σειρά του σχολικού βιβλίου και συνθέτουμε τα στοιχεία του με την ανάλυση των παραθεμάτων.

 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ 2

ΠΗΓΗ                                                                       
Α. ……………….
Β. ……………….
Γ. ……………….
Δ. ……………….
Ε. ……………….
ΣΤ. ……………..
Ζ. ………………..

ΒΙΒΛΙΟ

1……………..

2………………

3……………….

4………………….

5………………..

Σύνθεση της απάντησης (Δομή) :

• Σε περιπτώσεις όπου η πηγή ή το παράθεμα δίνει στοιχεία συμπληρωματικά για την απάντηση του θέματος, τα οποία όμως δεν σχετίζονται άμεσα με εκείνα του σχολικού βιβλίου, αλλά είναι συμπληρωματικά, είναι αδύνατο να γίνει η σύνθεση της απάντησης με τον τρόπο που υποδεικνύει το υπόδειγμα 1. Σε αυτή την περίπτωση παρουσιάζουμε τα στοιχεία του σχολικού βιβλίου πρώτα και στη συνέχεια αναλύουμε τα δεδομένα των πηγών, προσέχοντας να μην κάνουμε απλή αντιγραφή αλλά να εμβαθύνουμε στα ιστορικά στοιχεία:

Α. ΒΙΒΛΙΟ
1……… 2………… 3………. 4…………5…………….
 
Β. ΠΗΓΗ

Α………..Β………….. Γ……….. Δ…………..Ε…………. ΣΤ…………… Ζ…………

ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΕΙΚΟΝΕΣ

• Είναι δυνατό αντί για κάποιο παράθεμα ή σε συνδυασμό με κάποιο παράθεμα, να δοθεί στους υποψηφίους μια εικόνα που μπορεί να είναι (για τον 19ο και τον 20ο αιώνα) : α) μία γελοιογραφία από τον ημερήσιο ή περιοδικό τύπο της εποχής, β) μία γκραβούρα με αφορμή κάποιο σημαντικό γεγονός της εποχής, γ) μία φωτογραφία, δ) ένα έργο τέχνης. Σε αυτές τις περιπτώσεις η εικόνα πρέπει να αποτελέσει την αφετηρία για την ανασύνθεση της ιστορικής πραγματικότητας. Οι εικόνες και κυρίως οι γελοιογραφίες, αποτελούν σημαντικές πηγές για την ιστοριογραφία, καθώς συχνά αποτυπώνουν το λαϊκό αίσθημα της εποχής για τα ιστορικά δρώμενα. Πρέπει ωστόσο να αντιμετωπίζονται κριτικά, όσο και οι ιστορικές πηγές, αφού παρουσιάζουν μία μόνο πτυχή της ιστορικής πραγματικότητας, συχνά με μεγάλη δόση υποκειμενικότητας, ή για λόγους προπαγάνδας.
• Στοιχεία που επιτρέπουν την ολοκληρωμένη ανάλυση τέτοιου τύπου θεμάτων είναι τα ακόλουθα :
– Καταγραφή των πληροφοριών της εικόνας: α) Χρονικός προσδιορισμός, ημερομηνία του γεγονότος στο οποίο παραπέμπει, β) Το θέμα, γ) Τα πρόσωπα και τον τόπο (όταν είναι δυνατό), δ) στοιχεία που τονίζονται μέσα από τη συγκεκριμένη απεικόνιση (αντιθέσεις, κοντινά πλάνα, θέση – παρουσίαση των εικονιζόμενων προσώπων κτλ)
– Αποκρυπτογράφηση του συμβολισμού ή της γενικότερης λειτουργίας και σημασίας της: α) αποτυπώνει το λαϊκό αίσθημα; β) Έχει προπαγανδιστική λειτουργία; γ) Είναι αντικειμενική η απεικόνιση;
– Σύνθεση των παραπάνω στοιχείων με την ιστορική αφήγηση και τα συμπεράσματα που προκύπτουν από το σχολικό εγχειρίδιο : Ανάλογα με τα ζητούμενα του θέματος εντοπίζουμε τα σημεία του σχολικού βιβλίου που πρέπει να χρησιμοποιήσουμε και συνθέτουμε την απάντηση σε σχέση με τα συμπεράσματα που προέκυψαν και από την εικόνα.

ΟΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΜΕ ΧΑΡΤΕΣ

• Όταν το συνοδευτικό υλικό ενός θέματος είναι χάρτης, στην απάντηση μας χρησιμοποιούμε βοηθητικά τα στοιχεία του χάρτη για την ιστορική αφήγηση (πχ χαράξεις συνόρων, πορεία στρατιωτικών επιχειρήσεων, ίδρυση νέων κρατών, υπομνηματισμός του χάρτη κτλ). Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί σε περιπτώσεις χαρτών που δεν καταγράφουν την ακριβή ιστορική πραγματικότητα, αλλά αποτέλεσαν προϊόν εθνικιστικών βλέψεων ή προπαγάνδας, εξυπηρετώντας συγκεκριμένους σκοπούς κατά την περίοδο της δημιουργίας τους. Για παράδειγμα στη “Μεγάλη Χάρτα της Ελλάδος” του Ρήγα, το ελληνικό κράτος εκτεινόταν σε όλη σχεδόν τη βαλκανική, με πρωτεύουσα την Κωνσταντινούπολη.