Αρπαγή Περσεφόνης: Ο πλέον αρχέγονος μύθος στο ψηφιδωτό της
Αμφίπολης
Το ψηφιδωτό στον τάφο της Αμφίπολης απεικονίζει έναν από τους βασικότερους μύθους της αρχαιοελληνικής μυθολογίας αλλά και έναν από τους πλέον αρχέγονους μύθους της ανθρωπότητας: την αρπαγή της Περσεφόνης από τον Πλούτωνα, το θεό του Κάτω Κόσμου.
Η Περσεφόνη ή αλλιώς Κόρη, όπως συχνά αναφέρεται στις μυθολογικές αφηγήσεις, είναι κόρη του Δία και της Δήμητρας, σύμφωνα με την επικρατέστερη εκδοχή. Ο θεός του Άδη, ο Πλούτωνας, την άρπαξε μια μέρα ενώ εκείνη μάζευε λουλούδια. Την οδήγησε στον Κάτω Κόσμο και την έκανε γυναίκα του. Συντετριμμένη από την εξαφάνιση της κόρης της, η Δήμητρα, θεά της γης και της γεωργίας, δεν άφηνε τίποτα να ανθίσει. Θορυβημένος ο Δίας έβλεπε πως η ανθρωπότητα θα πεινάσει και αποφάσισε να επέμβει: στέλνει τον Ερμή (που απεικονίζεται και στο ψηφιδωτό της Αμφίπολης) να τους καλέσει όλους στον Όλυμπο. Εκεί δίδεται η λύση: η Περσεφόνη θα περνά το μισό χρόνο με τον άνδρα της στον Άδη και τον υπόλοιπο μισό με τη μητέρα της, στη Γη.
Από τους πιο αρχέγονους μύθους της ανθρωπότητας
Ο μύθος της αρπαγής πρωτοεμφανίζεται στην Θεογονία του Ησιόδου ενώ το θέμα πραγματεύεται και ο Ομηρικός Ύμνος στη Δήμητρα.
Ωστόσο, δεν είναι μόνον η ελληνική μυθολογία που έχει την αφήγηση αυτή: και οι Σουμέριοι και οι συριακοί μύθοι έχουν ένα περιστατικό αρπαγής της κόρης ή της θεάς της βλάστησης, της Ιννάνα ή Ιστάρ, γνωστή σε εμάς ως Αστάρτη.
Η παλαιότερη αναπαράσταση μιας θεάς που μπορεί να ταυτισθεί με την Περσεφόνη που βγαίνει από το έδαφος, είναι ένα διακοσμημένο πιάτο από την Παλαιο-Παλατιακή περίοδο στην Φαιστό.
Σε μερικές αναπαραστάσεις της αρχαιοελληνικής εκδοχής, ο θεός του Άδη εμφανίζεται με τα άλογά του.
Τι συμβολίζει η αρπαγή της Περσεφόνης
Ο μύθος της αρπαγής της Περσεφόνης σκιαγραφεί την πεποίθηση ιδέα ότι ο Πλούτωνας αρπάζει τις ψυχές των νεκρών σαν λεία και μετά τις μεταφέρει στο βασίλειο του Κάτω Κόσμου.
Μια από τις πιο αποδεκτές θεωρίες είναι ότι η αρπαγή της Περσεφόνης αποτυπώνει το φυσικό κύκλο της βλάστησης και της καρποφορίας. Αυτήν την εκδοχή υποστήριζαν στην αρχαιότητα οι Στωϊκοί φιλόσοφοι.
Υπάρχει όμως και η ανθρωπολογική διάσταση: ο αποχωρισμός της θυγατέρας από τη μητέρα της κατά το γάμο. Ο γάμος φέρνει θλίψη, χωρισμό από τη μητέρα, θυμό για τον άνδρα και τελικά συμφιλίωση.
(Απο το http://www.news.gr)
Στα πλαίσια του προγράμματος σχολικών δραστηριοτήτων με τίτλο “Πρόσωπα – Θεοί και Μύθοι στην Αρχαία Ελλάδα”, στις 12-12-2014 επισκέφθηκε το σχολείο μας το θέατρο τσέπης, και μας παρουσίασε το σχετικό μύθο.
