ΛΙΟΥΔΑΚΗ ΕΦΗ

     Η υλοποίηση καλοσχεδιασμένων προγραμμάτων Φυσικών Επιστημών στο Νηπιαγωγείο μπορεί να συμβάλλει στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, εμπειριών και στάσεων, αρκεί αυτά να είναι προσαρμοσμένα στον τρόπο σκέψης και μάθησης αυτής της ηλικίας. Με τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών τα παιδιά μπορούν ν’αρχίσουν ν’αναγνωρίζουν τη σχέση της επιστήμης με την καθημερινή ζωή και ν’αναγνωρίζουν τη χρησιμότητα απλών μηχανών και επινοήσεων στη ζωή μας. Μπορούν ακόμη να εξοικειωθούν και να κατανοήσουν τα διάφορα φυσικά φαινόμενα και έτσι ν’αποκτήσουν σεβασμό και εκτίμηση προς τον κόσμο που μας περιβάλλει.

Μέσα από τις Φυσικές Επιστήμες δίνονται ευκαιρίες στα παιδιά ν’αποκτήσουν βασικές δεξιότητες σκέψης, να διατυπώσουν ερωτήματα και εργαζόμενα σε ομάδες να πειραματιστούν και να καταλήξουν σε συμπεράσματα. Ακόμη τους δίνονται ευκαιρίες για παρατήρηση και διερεύνηση μέσα από την αξιοποίηση κατάλληλου εποπτικού υλικού. Έτσι μέσα σε ένα ασφαλές οργανωμένο περιβάλλον γνωρίζουν και μαθαίνουν να χρησιμοποιούν υλικά και μέσα έρευνας και πειραματισμού με σωστό και ασφαλή τρόπο. Ενθαρρύνοντας τα παιδιά να παρατηρούν, να προβληματίζονται και να δοκιμάζουν είναι ο καλύτερος τρόπος για να μάθουν πώς να μαθαίνουν.

     Η σωστή και ισορροπημένη διατροφή των παιδιών συμβάλλει στην ολόπλευρη σωματική, νοητική και ψυχοσυναισθηματική τους ανάπτυξη. Ιδιαίτερα τα παιδιά σχολικής ηλικίας έχουν αυξημένες ανάγκες για ενέργεια και θρεπτικά στοιχεία για ν’ ανταπεξέλθουν στις απαιτήσεις του διαβάσματος και της άσκησης. Τα τρόφιμα που ενδείκνυνται λοιπόν να καταναλώνονται στο σχολείο θα πρέπει να είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνες, μέταλλα, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία και υδατάνθρακες.

Για να είναι όμως αρεστά από τα παιδιά θα πρέπει να παρασκευάζονται και να παρουσιάζονται με τρόπο ελκυστικό για να υπερισχύουν έναντι των ανθυγιεινών επιλογών. Ακόμη θα μπορούσαν και τα ίδια τα παιδιά να βοηθούν στην ετοιμασία των γευμάτων επιλέγοντας εκείνα τί θα προτιμούσαν από μία ποικιλία γαλακτοκομικών, δημητριακών, πρωτεϊνών, φρούτων κ.α. Και επειδή η μίμηση είναι η καλύτερη καθοδήγηση, τόσο οι γονείς όσο και οι εκπαιδευτικοί λειτουργώντας ως πρότυπα θα πρέπει να προάγουν την υγιεινή διατροφή συστηματικά και όχι περιστασιακά.

    Στην Ορθόδοξη Χριστιανική Εκκλησία Απόκριες ονομάζονται οι τρεις τελευταίες εβδομάδες πριν τη Μεγάλη Σαρακοστή. Λέξη αντίστοιχη είναι και το καρναβάλι που προέρχεται από το λατινικό carne – levame που σημαίνει άρση του κρέατος. Οι Απόκριες φαίνεται να έχουν ρίζες στα Μεγάλα Διονύσια της ελληνικής αρχαιότητας αλλά και στα Σατουρνάλια της ρωμαϊκής εποχής, που και τα δύο χαρακτηρίζονταν από μασκαρέματα, σάτιρα, πολυφαγία και ατέλειωτο γλέντι.

    Τα πιο γνωστά έθιμα της Αποκριάς στη χώρα μας είναι ο “Βλάχικος Γάμος”, που είναι μια κωμική αναπαράσταση του γάμου όπως γινόταν παλιότερα στα χωριά και συνοδεύεται από δημοτική μουσική, χορό και φαγοπότι. Τα “Μασκαρέματα”, όπου οι άνθρωποι βάζουν μάσκες, βάφουν τα πρόσωπα τους και φορούν αυτοσχέδιες στολές δημιουργώντας αστείες και σατιρικές μεταμφιέσεις. Το “Γαϊτανάκι”, που είναι ένα χορευτικό παιχνίδι όπου αγόρια και κορίτσια πλέκουν κορδέλες γύρω από ένα ξύλινο κοντάρι. Και τέλος τα “Κούλουμα”, που γιορτάζονται την Καθαρά Δευτέρα με έξοδο συνήθως προς την εξοχή για πέταγμα χαρταετού και εορταστικό τραπέζι με νηστίσιμα εδέσματα.

     Η ανάγνωση βιβλίων στα παιδιά προσχολικής ηλικίας προωθεί αποδεδειγμένα τη γλωσσική, γνωστική και συναισθηματική τους ανάπτυξη. Σύμφωναμε το ΔΕΠΠΣ για το Νηπιαγωγείο (2011), με το βιβλίο ως “εργαλείο” τα παιδιά έρχονται σ’επαφή με το γραπτό λόγο και συνειδητοποιούν ότι στα φωνήματα της ομιλούμενης γλώσσας αντιστοιχούν γράμματα. Υιοθετούν βασικές συμβάσεις ανάγνωσης του αλφαβητικού συστήματος γραφής και συνειδητοποιούν ότι ο γραπτός λόγος είναι αναπαράσταση της γλώσσας. Τέλος κατανοούν ότι ο γραπτόςλόγος είναι μέσο μεταφοράς πληροφοριών και ανάπτυξης ιδεών αλλά και πηγή ευχαρίστησης και ψυχαγωγίας.

Για να εκτιμήσουν όμως τα παιδιά την αξία των βιβλίων θα πρέπει να τους καλλιεργήσουμε μια θετική στάση απέναντι σε αυτά, λειτουργώντας οι ίδιοι ως πρότυπα φιλαναγνωσίας. Τα βιβλία που επιλέγονται θα πρέπει ν’ άπτονται των ενδιαφερόντων και της ηλικίας των παιδιών και να μεταφέρουν πληροφορίες, έννοιες, στάσεις και αξίες με τρόπο κατανοητό από αυτά. Το κείμενο να είναι σύντομο, άρτιο γραμματικά και συντακτικά χωρίς περιττές  γλωσσικές διανθίσεις και να συνοδεύεται από αισθητικά σαφή εικονογράφηση. Να διαβάζεται μεγαλόφωνα με τον ανάλογο χρωματισμό στη φωνή και την απαιτούμενη θεατρικότητα στις κινήσεις. Για ένα πιο ολοκληρωμένο αποτέλεσμα θα μπορούσαν ν’ ακολουθήσουν μεταφηγηματικές δραστηριότητες όπως ζωγραγική, χειροτεχνία, δραματοποίηση, αφήγηση του ίδιου του παραμυθιού ή και άλλων από τα παιδιά.