Φιλαναγνωσία: ‘Ταξιδεύοντας στη βιβλιοχώρα’ – Β’ Τάξη
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ
Φέτος, οι μαθητές των Β΄ Τάξεων του Δημοτικού Σχολείου Σούρπης ασχολήθηκαν με τη φιλαναγνωσία στο πλαίσιο του μαθήματος της Ευέλικτης Ζώνης. Σκοπός της φιλαναγνωσίας είναι η εξοικείωση των μικρών μαθητών με το βιβλίο και την ανάγνωση και η σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο. Αυτή η σχέση θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν την κριτική και δημιουργική τους σκέψη, να δραστηριοποιήσουν τη φαντασία τους και την εφευρετικότητά τους, να εμπλουτίσουν την αισθητική τους καλλιέργεια, να δοκιμάσουν τα συναισθήματά τους αναπτύσσοντας έτσι τη συναισθηματική τους νοημοσύνη, να καλλιεργήσουν τη γλωσσική τους έκφραση με έμμεσο και βιωματικό τρόπο, και εν κατακλείδι να συγκροτήσουν ολόπλευρα την προσωπικότητά τους.
Μέσα όμως από τη διαδικασία της φιλαναγνωσίας επιτυγχάνονται και επιμέρους στόχοι, όπως η καλλιέργεια της αναγνωστικής απόλαυσης, η άσκηση της δεξιότητας της προσεκτικής ακρόασης και ως εκ τούτου πρόληψη φαινομένων διάσπασης προσοχής, όταν δεν οφείλεται σε παθογόνα αίτια, που είναι πολύ συχνή στις μικρές τάξεις του δημοτικού σχολείου, η καλλιέργεια δεξιότητας αναδιήγησης ιστοριών, συναισθημάτων ή καταστάσεων, η ανάπτυξη δυνατότητας κατανόησης κειμένου, η ανάπτυξη συνεργατικής ικανότητας, η ανάπτυξη επικοινωνιακής ικανότητας, η αφηγηματική ικανότητα, η εξοικείωση με τη λειτουργία ομάδων, η δημιουργία κλίματος συντροφικότητας και δημιουργικότητας μέσα στην τάξη, η οποία σταματά να αποτελεί ένα άθροισμα μεμονωμένων μαθητών αλλά γίνεται μια «κοινότητα αναγνωστών».
ΕΠΙΔΙΩΚΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
Με δεδομένη τη μικρή ηλικία των συμμετεχόντων μαθητών, οι βασικοί, επιδιωκόμενοι στόχοι του προγράμματος «Ταξιδεύοντας στη Βιβλιοχώρα» συνοψίζονται στους εξής: * ανάπτυξη δυνατότητας κατανόησης κειμένου * καλλιέργεια δεξιότητας αναδιήγησης ιστοριών, συναισθημάτων ή καταστάσεων * άσκηση της δεξιότητας της προσεκτικής ακρόασης * καλλιέργεια αναγνωστικής απόλαυσης * δημιουργία κλίματος συντροφικότητας και δημιουργικότητας μέσα στην τάξη, η οποία σταματά να αποτελεί ένα άθροισμα μεμονωμένων μαθητών, αλλά γίνεται μια «κοινότητα αναγνωστών και συγγραφέων» * εξοικείωση με τη λειτουργία ομάδων * αφηγηματική ικανότητα * ανάπτυξη επικοινωνιακής ικανότητας * ανάπτυξη συνεργατικής ικανότητας * δημιουργική έκφραση (με γραπτό λόγο ή/και ζωγραφική).
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Κύριος στόχος του προγράμματος είναι η εξοικείωση του μικρού μαθητή με το βιβλίο και η ανάγνωση και σταδιακή εδραίωση μιας φιλικής σχέσης του με το λογοτεχνικό βιβλίο. Οι δραστηριότητες και τα ανάλογα βιβλία θα παρουσιαστούν θεματικά:
- Αποδοχή της διαφορετικότητας
- Φιλία
- Αφιέρωμα στον Ευγένιο Τριβιζά
- Χριστουγεννιάτικες ιστορίες
- Φροντίζω το σώμα μου (διατροφή, αγωγή υγείας)
- Πασχαλινές ιστορίες
- Κλασσικά Παραμύθια
- Φτιάχνω το δικό μου βιβλίο
Πρωταρχικό βήμα ήταν η διαμόρφωση της αίθουσας με ημικυκλική διάταξη των μαθητών και η δημιουργία ευχάριστου και άνετου κλίματος, καθώς επίσης και η εξοικείωση με τη χρήση της δανειστικής βιβλιοθήκης του σχολείου. Η επιλογή των βιβλίων γινόταν από την εκπαιδευτικό. Η ανάγνωση βιβλίων συνοδευόταν σταδιακά από δραστηριότητες όπως: αφήγηση της ιστορίας από την πλευρά κάποιου άλλου ήρωα, ανατροπή της ιστορίας, κατασκευές με πλαστελίνες, πηλό, κ. λ. π. αντικειμένων της ιστορίας, δημιουργία κάποιας ζωγραφιάς σχετικής με το βιβλίο, εμπλουτισμός των κόμικς με διαλόγους μέσα σε συννεφάκια, κατασκευή σελιδοδεικτών, κατασκευή ομαδικής αφίσας σε χαρτί του μέτρου που αφορά κάποιο από τα βιβλία που διαβάστηκαν ή να αποτελούν σύνθεση των βιβλίων αυτών, δημιουργία ενός άλλου εξώφυλλου του βιβλίου, δημιουργία της ιστορίας ως κόμικ, δραματοποίηση μέρους ή του όλου της ιστορίας, δημιουργία ιστορίας/βιβλίου με εικονογράφηση. Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης. Υπήρξε σύνδεση με τα ακόλουθα γνωστικά αντικείμενα: Γλώσσα (ανάγνωση βιβλίων, συγγραφή βιβλίου, βελτίωση γλωσσικής έκφρασης, κατανόησης κειμένων, όξυνση κριτικής σκέψης, αφύπνιση φαντασίας), Μαθηματικά (ποσότητες, συγκρίσεις), Θεατρική Αγωγή (δραματοποίηση ιστοριών), Εικαστικά (ζωγραφική, κολάζ, δημιουργία αφίσας, κτλ). Το σύνολο των δραστηριοτήτων της φιλαναγνωσίας παρουσιάστηκε σταδιακά στο σχολικό ιστολόγιο (blog). Ενδεικτικά παραθέτονται οι ακόλουθοι σύνδεσμοι:
Γνωριμία με το πρόγραμμα της Φιλαναγνωσίας
Βιβλία σχετικά με τη Διαφορετικότητα
Δραστηριότητες με το βιβλίο “Ο Ελληνούλης, το χάρτινο καραβάκι”
Τα δικαιώματα του μικρού αναγνώστη
Βιβλία για την υγιεινή διατροφή – Φρουτοπαγωτά στο σχολείο
Ιστορίες για τη σωστή διατροφή
Επίσης, το σχολικό ιστολόγιο εμπλουτίστηκε με χρήσιμους συνδέσμους για την ηλεκτρονική ανάγνωση/ακρόαση παραμυθιών και ιστοριών. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β’ Τάξης εξοικειώθηκαν με τη χρήση τους. Τέλος, και τα δύο Τμήματα της Β’ Τάξης δημιούργησαν ομαδικά τα δικά τους παραμύθια, τα οποία και εικονογράφησαν. Το αποτέλεσμα της ομαδικής τους εργασίας στο κλείσιμο του προγράμματος φιλαναγνωσίας «Ταξιδεύοντας στη Βιβλιοχώρα» αποτυπώθηκε έντυπα και ηλεκτρονικά στον ακόλουθο σύνδεσμο:
