Στη βυζαντινή περίοδο (476 μ.Χ.) αναφέρεται ως μία από τις σημαντικότερες πόλεις και το 10ο αιώνα ως η «Βασιλίς των πόλεων» του Εύξεινου. Τότε απέκτησε σχολεία και εμπορική κίνηση, έγινε μεγάλο πολιτιστικό κέντρο και μέχρι την κατάληψή της (1461) από τον Μωάμεθ Β’ τον πορθητή ήταν πρώτη πόλη της Ανατολής, ισχυρός προμαχώνας ενάντια στην ασιατική βαρβαρότητα.

Στην κεντρική πλατεία της πόλης το μνημείο (Ιμαρέτ-τριαντάφυλο της άνοιξης) της Γκιουλ Μπαχάρ θυμίζει την ιστορία της πανέμορφης 20χρονης τότε Ελληνίδας από το χωριό Ιμέρα, που την ερωτεύτηκε και την έκανε γυναίκα του, ο γιος του πορθητή της Κωνσταντινούπολης, Βαγιαζήτ Β’.

Σε παλιά ελληνική γειτονιά, στο κτίριο που στέγαζε το φροντιστήριο της Τραπεζούντας, το σχολείο όπου σπούδασαν χιλιάδες Ελληνόπουλα του Πόντου, για να διακριθούν στις επιστήμες, τις τέχνες και το εμπόριο, λειτουργεί σήμερα τουρκικό Λύκειο.

Στη φθορά του χρόνου και την καταστροφή άντεξαν και κτίρια τραπεζών στην κεντρική λεωφόρο, γύρω από την κεντρική πλατεία, ενώ σ’ ένα από τα μεγάλα κτίσματα των Ελλήνων έχει εγκατασταθεί το Κεντρικό Ταχυδρομείο.

Ιστορικά μοναστήρια

Ομως έξω από την πόλη, πολλά ιστορικά μοναστήρια (χρονολογούνται από το 270 μ.Χ.) έχουν γίνει αποθήκες για ζωοτροφές.

Το παλαιότερο στον Πόντο, του Αγίου Ιωάννη του Βαζελώνος, χτισμένο σε υψόμετρο 1.500 μέτρων, με σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της ελληνικής παιδείας, είναι σήμερα ερειπωμένο και χωρίς δρόμο και χρειάζεται πεζοπορία 15 λεπτών για να φτάσεις εκεί.

Οι εσωτερικοί χώροι έχουν καταστραφεί και μαζί τους πολύτιμες τοιχογραφίες.

Λίγοι γνωρίζουν ότι στην ιερή-ιστορική αυτή μονή, Ρώσοι βυζαντινολόγοι ανακάλυψαν τον 16ο αιώνα τον πρώτο Κώδικα του Επους του Διγενή Ακρίτα.

Και στο ξακουστό μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα (κτισμένο το 752 μ.Χ.), που επισκεφθήκαμε στη συνέχεια, στο βουνό Πυργί Τραπεζούντας, η εικόνα που αντικρίσαμε ήταν απογοητευτική. Παντού, καταστροφές και εγκατάλειψη.

Κοιτάζουμε από τα υψώματα που βρισκόμαστε τον Πόντο και θυμόμαστε ότι από τις ίδιες τοποθεσίες, το 400 π.Χ., οι Μύριοι του Ξενοφώντα φώναξαν αντικρίζοντας τον Εύξεινο «Θάλαττα! Θάλαττα!»

Επόμενος προορισμός μας η Παναγία Σουμελά, στο όρος Μελά, 40 χιλιόμετρα νότια της Τραπεζούντας.

Για να φτάσεις εδώ, σε υψόμετρο 1.300 μέτρων, περνάς από τα χωριά Χατζημεμέτ, Εσκίρογλου και καταλήγεις στην περιοχή Κατσούκα, όπου ζουν σήμερα περισσότεροι από 2.000 κάτοικοι.

Δρόμος δεν υπάρχει ούτε γι’ αυτό το ιστορικό μοναστήρι του Ποντιακού Ελληνισμού.

Σήμερα σε περιοχές που άλλοτε ήκμαζε ο Ελληνισμός, δεν μένει πια ούτε ένας Ελληνας. Τα παλιά σπίτια τους, βουβοί μάρτυρες του παρελθόντος και φαντάσματα. Σε πείσμα του χρόνου και των δηώσεων όμως, τα ίχνη, το χρώμα το ελληνικό, είναι ακόμη έντονα στις γειτονιές της Τραπεζούντας, όπου τα αρχοντικά δείχνουν τους χρόνους «γέννησης», την καταγωγή τους.

Στο οδοιπορικό μας επισκεφθήκαμε περιοχές και χωριά, οπου ο ποντιακός πληθυσμός καλλιέργησε τα γράμματα, την ελληνική παιδεία και ανέπτυξε το εμπόριο.

Σήμερα τα περισσότερα ελληνικά σχολεία είναι γκρεμισμένα και σε όσα κτίρια σώθηκαν, λειτουργούν τουρκικά. Το ίδιο και οι εκκλησίες. Όσες στέκουν όρθιες έχουν γίνει αχυρώνες ή έχουν μετατραπεί σε τζαμιά, όπως στο χωριό Ίμερα, έξω από την Τραπεζούντα.

Η γλώσσα όμως, η ποντιακή διάλεκτος, παραμένει ζωντανή.

Σε καφενεία, σε δρόμους και σε πλατείες συναντήσαμε κατοίκους να τη μιλούν. Ανθρωποι φιλόξενοι, ευγενικοί, γεμάτοι προγονικές μνήμες.

Γνώριζαν για τον ξεριζωμό του Ποντιακού Ελληνισμού το 1921, μας είπαν για τις ελληνικές γειτονιές που απέμειναν έρημες, για άλλες, που κατοικήθηκαν από Τούρκους. Ενας από αυτούς, στην περιοχή της Τραπεζούντας, μας συγκίνησε με τον τρόπο του.

Μόλις άκουσε να μιλάμε ελληνικά, έφερε από το σπίτι του να μας δείξει έναν παλιό καθρέφτη που έγραφε «Καλημέρα». Κράτησε το κειμήλιο, όταν οι Έλληνες έφυγαν κυνηγημένοι όπως όπως, αφήνοντας τις περιουσίες τους και τα σπίτια τους ανοιχτά.

Ούτε ένα κομμάτι ψωμί, μας είπε κάποιος γέροντας, δεν πρόλαβαν να πάρουν!

Αλλά και στην ύπαιθρο, σε χωράφια, συναντήσαμε κατοίκους να μιλούν πολύ καθαρά την ποντιακή διάλεκτο, να μας χαιρετούν στη γλώσσα μας, να μας καλούν στα σπίτια τους.

Με έκπληξη είδαμε κάποιους από αυτούς στην περιοχή της Τραπεζούντας να έχουν στα σπίτια τους παλιά ελληνικά βιβλία.

Σπίτια χτισμένα σε βουνοκορφές, σε χωριά κτηνοτρόφων και γεωργών με πολύτεκνες οικογένειες.

ΠΗΓΗ: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ

Δημοσιογραφική ομάδα Ε΄ τάξης

Αποικία της Σινώπης από τον 7ο αι. π.Χ., σταυροδρόμι εμπορικών χερσαίων και θαλάσσιων δρόμων, ορμητήριο των βυζαντινών στρατευμάτων, κέντρο διοικητικής περιφέρειας, πυρήνας αυτονομιστικών κινημάτων, πρωτεύουσα μιας αυτοκρατορίας, η πόλη της Τραπεζούντας, “εν τη εώα πασών αρίστη” (η καλύτερη της Ανατολής), διαγράφει μια αδιάκοπη και επίπονη ιστορική πορεία. “Θεόσωστη και θεοσυντήρητη”, αν και συχνά στη δίνη σφοδρών πολεμικών συγκρούσεων, η Τραπεζούντα γεννά αγίους, μάρτυρες, θρυλικούς ήρωες, ένδοξους αυτοκράτορες, σοφούς λογίους. Η καίρια γεωγραφική της θέση την αναδεικνύει σε σπουδαίο οικονομικό και εμπορικό κέντρο· συνακόλουθη είναι η οικιστική και η πολιτιστική ανάπτυξη. Τα αρχαιολογικά κατάλοιπα στρωματογραφούν την ιστορία της· τα τείχη μαρτυρούν την εξωτερική απειλή, ο πολεοδομικός ιστός την εσωτερική οργάνωση, ενώ τα μνημεία της Τραπεζούντας, έργα υψηλής αισθητικής και προϊόντα γόνιμης συνομιλίας διαφορετικών καλλιτεχνικών παραδόσεων, δικαιολογούν τον τίτλο “η καλλίστη των πόλεων”, που της δόθηκε ήδη τον 11ο αιώνα από τον πατριάρχη Ιωάννη Η΄ Ξιφιλίνο.
Στη συνέχεια, επιχειρούμε μια σύντομη παρουσίαση της πόλης της Τραπεζούντας από τα Βυζαντινά χρόνια μέχρι την παράδοσή της στους Οθωμανούς Τούρκους το 1461. Βασικούς άξονες περιήγησης αποτελούν ο χώρος, ο ρόλος δηλαδή του φυσικού και η συγκρότηση του δομημένου περιβάλλοντος, και ο χρόνος, η πορεία της πόλης στη δεδομένη χρονική περίοδο. Γενικά θέματα, όπως η Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας, η κοινωνία και ο πολιτισμός αποτελούν εξίσου σημαντικούς θεματικούς άξονες που αναδεικνύουν πτυχές της ιστορίας της πόλης. Τέλος, η σύντομη παρουσίαση αντιπροσωπευτικών μνημείων προσπαθεί να διερευνήσει τις κοινωνικές συνιστώσες που διαμόρφωσαν την τέχνη της Τραπεζούντας και να καταδείξει ότι τα μνημεία της πόλης αποτελούν ζωντανούς μάρτυρες της ιστορίας της.

Νικολέτα. Ν. Μαθήτρια Ε΄ τάξης

Πηγή: http://www.ime.gr/choros/trapezounda/gr/webpages/000.html

Μάθημα 27. Η καθημερινή ζωή στην ύπαιθρο στα χρόνια των Ισαύρων και των Μακεδόνων

Σε κάθε χωριό υπήρχε πλατεία και εκκλησία. Στις μέρες που γιόρταζαν τοπικοί άγιοι οργανώνονταν γιορτές και πανηγύρια.

Τα σπίτια των μικροκαλλιεργητών ήταν χωρίς ανέσεις, σε αντίθεση με αυτά των “δυνατών”.

Όλοι φρόντιζαν να μη λείπουν από το σπίτι τα βασικά αγαθά, το σιτάρι, το κρασί και το λάδι της χρονιάς, που αποθηκεύονταν στα κελάρια των σπιτιών.

Γύρω από τους οικισμούς υπήρχαν κήποι, περιβόλια, χωράφια σπαρμένα με δημητριακά και αμπέλια, ελιές και μουριές. Πιο μακριά υπήρχαν δάση και βοσκοτόπια.

Οι γυναίκες φρόντιζαν το σπίτι και τα παιδιά, ύφαιναν, κεντούσαν και βοηθούσαν στις περιόδους συγκομιδής.

Οι άνδρες ήταν γεωργοί,κτηνοτρόφοι, ψαράδες, ναύτες, τεχνίτες, μεταφορείς και μικρέμποροι. Διασκέδαζαν με το κυνήγι και το ψάρεμα.

Πηγή: http://egpaid.blogspot.com/2009/02/blog-post_5713.html

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Πού κατοικούσε μεγάλο μέρος των Βυζαντινών;

Κατοικούσαν στην ύπαιθρο σε κωμοπόλεις και χωριά, αλλά και σε οικισμούς και σε αγροικίες χτισμένες γύρω απ’ αυτά.

2. Πώς ήταν χτισμένα τα χωριά των Βυζαντινών;

Ήταν χτισμένα στις πλαγιές λόφων πλάι σε πηγές. Στο κέντρο του χωριού ήταν η πλατεία και η μεγάλη εκκλησία, όπου γινόταν πανηγύρι την ημέρα της γιορτής του τοπικού Αγίου. Παρόμοιες γιορτές γίνονταν και στα ξωκλήσια.

3. Πώς ήταν τα σπίτια των μικροκαλλιεργητών;

Οι μικροκαλλιεργητές έμεναν σε μικρές στενάχωρες κατοικίες με χαμηλές πόρτες και μικρά παράθυρα.

4. Πώς ζούσαν οι δυνατοί;

Ζούσαν σε σπίτια διώροφα σκεπασμένα με κεραμίδια, με εξωτερική σκάλα και εξώστες, για θέα και αναψυχή.

5. Τι υπήρχε στα κατώγια και τον περίβολο των σπιτιών;

Υπήρχαν κελάρια, πατητήρια και αποθήκες για τους καρπούς και τα τρόφιμα.

6. Ποια ήταν η φροντίδα όλων των κατοίκων πλούσιων και φτωχών;

Φρόντιζαν να μη λείπουν από το σπίτι τα απαραίτητα για τη διατροφή της οικογένειάς τους. Δηλαδή, το σιτάρι, το κρασί και το λάδι.

7. Ποιος ήταν ο ρόλος των γυναικών;

Είχαν την επιμέλεια του σπιτιού, των παιδιών, των τροφίμων και των φαγητών. Στις γεωργικές εργασίες έπαιρναν μέρος μόνο στις περιόδους συγκομιδής καρπών. Πολλές εργάζονταν στο σπίτι υφαίνοντας και κεντώντας και άλλες σε εργαστήρια και καταστήματα αρωμάτων και μεταξιού.

8. Τι υπήρχε γύρω από τους οικισμούς;

Γύρω από τους οικισμούς υπήρχαν κήποι και περιβόλια με καρποφόρα δέντρα, κτήματα φυτεμένα με αμπέλια και ελιές και χωράφια σπαρμένα με δημητριακά, καθώς και μουριές για την εκτροφή του μεταξοσκώληκα.

9. Τι υπήρχε σε κάθε χωριό;

Υπήρχε κοινόχρηστη περιοχή με δάση και βοσκοτόπια για την προμήθεια των ξύλων και για τη βοσκή των ζώων.

10. Ποιες ήταν οι κύριες ασχολίες των κατοίκων;

Οι κάτοικοι των στεριανών χωριών ήταν συνήθως γεωργοί και βοσκοί. Στα νησιά και τα παράλια ασχολούνταν με το ψάρεμα και τη ναυτιλία. Αρκετοί από αυτούς ήταν τεχνίτες γεωργικών μέσων και εργαλείων, μεταφορείς και μικροέμποροι των αγροτικών προϊόντων.

Μάθημα 26.  Η ανάπτυξη των γραμμάτων και η μελέτη των αρχαίων Ελλήνων κλασικών

Στην περίοδο της Μακεδονικής δυναστείας αναπτύχθηκαν τα γράμματα και οι τέχνες.

Στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας που ίδρυσαν ο Μιχαήλ Γ’ ο Μέθυσος και ο θείος του Βάρδας δίδαξαν ονομαστοί καθηγητές, όπως ο πατριάρχης Φώτιος, ο Λέων ο Μαθηματικός, ο Κύριλλος κ. ά.

Στο πανεπιστήμιο της Μαγναύρας διδάσκονταν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς και οι απόφοιτοί του προορίζονταν για τις ανώτερες θέσεις στη διοίκηση και την Εκκλησία.

Στην πατριαρχική ακαδημία γινόταν μελέτη των αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων και αντιγράφονταν τα συγγράμματά τους. Στο έργο αυτό πρωτοστάτησαν ο πατριάρχης Φώτιος, ο Αρέθας και ο Μ. Ψελλός. Τα αντίγραφα πλούτιζαν τις δημόσιες και ιδιωτικές βιβλιοθήκες.

Μερικοί αυτοκράτορες ήταν και οι ίδιοι συγγραφείς, όπως ο Λέων ΣΤ’ και ο Κων/νος Ζ’ και προώθησαν τα γράμματα και τις τέχνες.

Η πραγματική αναγέννηση που ουσιαστικά αρχίζει με τον Κων/νο Ζ’ εξαπλώνεται γρήγορα σε όλες τις εκφράσεις της Βυζαντινής τέχνης. Αρχιτεκτονική, τοιχογραφία, ψηφιδωτό,

μικρογλυπτική, εικονογράφηση χειρογράφων, φορητές εικόνες,

μικροτεχνία,

ελεφαντοτεχνία, υαλουργία αναπτύχθηκαν ιδιαίτερα.

Μάλιστα υπάρχει έντονη επίδραση προς την κλασική ελληνική αρχαιότητα σε χειρόγραφα και που επεκτείνεται και στην αρχιτεκτονική των ναών και τη διακόσμησή τους.

Στην αρχιτεκτονική εισάγονται οι δύο τύποι ναών με τρούλο: ο σταυροειδής με τρούλο(όπως του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, μέσα στην Πόλη) και οι μεταβατικοί τύποι των παραλλαγών του ο τετρακιόνιος, που είναι μικρός σταυροειδής με πλίνθους χτισμένος και ο οκταγωνικός, που είναι οκτάπλευρος τρούλος με μαρμάρινους κιονίσκους στις γωνίες του.

Η περίοδος αυτή ονομάστηκε “χρυσή εποχή” του Βυζαντίου ή “μακεδονική αναγέννηση”

Πηγή:  http://egpaid.blogspot.com/2009/02/blog-post_12.html

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Ποιοι ήταν οι ιδρυτές του πανεπιστήμιου της Μαγναύρας;

Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Γ’ και ο θείος του καίσαρας Βάρδας ίδρυσαν το πανεπιστήμιο της Μαγναύρας.

2. Ποιοι δίδαξαν σ’ αυτό;

Σ’ αυτό δίδαξαν ονομαστοί καθηγητές όπως ο Λέων ο μαθηματικός, ο πατριάρχης Φώτιος, ο Ιωάννης Γραμματικός και ο φωτιστής των Σλάβων Κωνσταντίνος-Κύριλλος. Οι καθηγητές πληρώνονταν από το κράτος.

3. Πώς λειτουργούσε το πανεπιστήμιο και ποιο όφελος είχε το κράτος απ’ αυτό;

Όλα σχεδόν τα μαθήματα γίνονταν στην ελληνική γλώσσα και στην έδρα της Φιλοσοφίας διδάσκονταν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς. Η φοίτηση όσων διακρίνονταν για την επιμέλειά τους ήταν δωρεάν. Από τους καθηγητές και τους απόφοιτους του Πανεπιστημίου το βυζαντινό κράτος και η εκκλησία έπαιρναν τους ανώτερες υπαλλήλους τους.

4. Ποια άλλη σχολή λειτουργούσε την ίδια περίοδο;

Την ίδια περίοδο λειτουργούσε στην Κωνσταντινούπολη και η Πατριαρχική Σχολή.

5. Ποιο έργο έγινε εκεί;

Εκεί δίδαξαν κληρικοί και λαϊκοί. Μελέτησαν τους αρχαίους Έλληνες συγγράφεις και κατέγραψαν σε χειρόγραφα βιβλία και περγαμηνές ό,τι από την αρχαία λογοτεχνία, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες είχε διασωθεί.

6. Ποιοι πρωτοστατούσαν στο έργο που γίνονταν εκεί;

Ο πατριάρχης Φώτιος, ο επίσκοπος Καισαρείας Αρέθας, και φιλόσοφος Μιχαήλ Ψελλός. Τα χειρόγραφα βιβλία πλούτιζαν τις δημόσιες βιβλιοθήκες του κράτους και πωλούνταν σε ιδιωτικές. Από τα έσοδα των πωλήσεων αγόραζαν τα υλικά γραφής των βιβλίων.

7. Ποιοι άλλοι βοήθησαν στην ανάπτυξη των γραμμάτων;

Οι ίδιοι οι αυτοκράτορες Λέων ΣΤ’ ο σοφός και Κωνσταντίνος ο Πορφυρογέννητος έγραψαν πολλά βιβλία. Τα χρόνια αυτά «το παλάτι έμοιαζε με ακαδημία, όπου όλοι μελετούσαν».

8. Πώς ωφέλησε την τέχνη η ανάπτυξη των γραμμάτων;

Η μικρογραφία, η ελεφαντοτεχνία, και η διακοσμητική λειτούργησαν παράλληλα με την αγιογραφία, που επανήλθε μετά την αναστήλωση των εικόνων. Για όλα αυτά, πολλοί ονομάζουν την περίοδο αυτή «χρυσή εποχή» η «μακεδονική αναγέννηση».

Μάθημα 25. Το Βυζάντιο φτάνει στο απόγειο της ακμής του

Οι σπουδαιότεροι ήταν:

ΠΗΓΗ: http://egpaid.blogspot.com/2011/02/blog-post.html

1. Ποιοι κυβέρνησαν το Βυζαντινό κράτος από τον 9ο ως τον 11ο αιώνα;
Από τον 9ο ως τον 11ο αιώνα το Βυζαντινό κράτος κυβέρνησαν αυτοκράτορες της μακεδονικής δυναστείας.
2. Ποια μέτρα πήραν οι Μακεδόνες αυτοκράτορες για την αντιμετώπιση των εξωτερικών θεμάτων;
♣ Οργάνωσαν αξιόμαχο στρατό και απελευθέρωσαν πολλά από τα κατακτημένα βυζαντινά εδάφη, στην Ανατολή, στη Δύση και στα Βαλκάνια.
♣ Έκλεισαν συνθήκες ειρήνης και φιλίας με τους λαούς του Βορρά και διέδωσαν το χριστιανισμό και το βυζαντινό πολιτισμό στις χώρες τους.
♣ Ξαναπήραν από τους Σαρακηνούς τον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων και τα βυζαντινά εμπορικά καράβια έπλεαν ελεύθερα σε όλη τη Μεσόγειο.
3. Ποια μέτρα πήραν για την εσωτερική οργάνωση και την καλή λειτουργία του κράτους;
♦ Οργάνωσαν καλύτερα τα Θέματα της αυτοκρατορίας και πρόσθεσαν σ’ αυτά και νέα από τις απελευθερωμένες και τις ακριτικές περιοχές.
♦ Επανέφεραν την ηρεμία στην ταραγμένη από τις διαμάχες της εικονομαχίας εκκλησία και την έστρεψαν σε έργα ειρηνικά και φιλανθρωπικά.
♦ Ρύθμισαν με νέους νόμους (Επαναγωγή και Πρόχειρο Νόμο) τα καθήκοντα των αρχόντων, καθόρισαν τις σχέσεις Κράτους και Εκκλησίας και προσάρμοσαν το δίκαιο στις συνθήκες της εποχής.
♦ Με το «Επαρχιακό βιβλίο» ρύθμισαν τα θέματα των εμπορικών συναλλαγών και έβαλαν τάξη στη λειτουργία των βιοτεχνιών και των επαγγελματιών, καθώς και στα όρια κέρδους καθενός.
♦ Για την προστασία των μικροϊδιοκτητών και των ελεύθερων γεωργών επέβαλαν το νόμο του «Αλληλέγγυου». ( Όριζε οι πλούσιοι γαιοκτήμονες να πληρώνουν μαζί με τους δικούς τους φόρους και τους φόρους των φτωχών γειτόνων τους, όταν εκείνοι αδυνατούν).
4. Ποιες ήταν οι συνέπειες των μέτρων αυτών;
Τα μέτρα αυτά βοήθησαν στην ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας, της ναυτιλίας και του εμπορίου κι έφεραν πλούτο και δόξα στην αυτοκρατορία. Η περίοδος αυτή ονομάστηκε «χρυσή εποχή του Βυζαντίου».

Μάθημα 24. Η κρίση της εικονομαχίας διχάζει τους Βυζαντινούς

Οι αποφάσεις του Λέοντα Γ’ του Ίσαυρου και του Κωνσταντίνου Ε’ του Κοπρώνυμου να απαγορεύουν τη λατρεία των εικόνων και να υποχρεώνουν τους μοναχούς να υπηρετούν στο στρατό, προκάλεσε αναταραχή στους κληρικούς και στο λαό.

Έτσι δημιουργήθηκαν δύο παρατάξεις: οι εικονομάχοι και οι εικονολάτρες, που υποστήριζαν με φανατισμό τις απόψεις τους.

Στη διάρκεια της σύγκρουσης μεταξύ των δύο παρατάξεων πολλοί έχασαν τη ζωή τους, ενώ καταστράφηκαν πολλά έργα τέχνης. Οι σχέσεις με τη Δυτική εκκλησία διαταράχθηκαν και ο Λέων Γ’ έχασε μεγάλο μέρος από τη δόξα του για τη νίκη του εναντίον των Αράβων.

Αυτή η θρησκευτική έριδα που κράτησε από το 726 ως το 843 και διαίρεσε τους Βυζαντινούς σε δύο παρατάξεις, ονομάστηκε εικονομαχία.

Η εικονομαχία διακρίνεται σε δύο περιόδους. Η πρώτη αρχίζει το 726 και τελειώνει το 787 με την Ζ’ οικουμενική σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στη Νίκαια και συγκάλεσε η Ειρήνη η Αθηναία, μητέρα του ανήλικου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου ΣΤ’ και αναστήλωσε τις εικόνες.

Η δεύτερη περίοδος αρχίζει το 815 και τελειώνει το 843 με την τοπική σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη που συγκάλεσε η Θεοδώρα, μητέρα του ανήλικου επίσης αυτοκράτορα Μιχαήλ Γ’ του Μέθυσου που επανέφερε σε ισχύ τις αποφάσεις της Ζ’ οικουμενικής συνόδου και έτσι έγινε η οριστική αναστήλωση των εικόνων, η οποία γιορτάζεται από την εκκλησία μας την πρώτη Κυριακή των Νηστειών του Πάσχα και ονομάζεται Κυριακή της Ορθοδοξίας.

ΠΗΓΗ: http://egpaid.blogspot.com/2009/02/blog-post_9829.html

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

1. Πότε συγκλονίστηκε η αυτοκρατορία από σοβαρές ταραχές και ποιες ήταν οι συνέπειές τους;

Στη διάρκεια του 8^ου αιώνα έγιναν σοβαρές ταραχές, οι οποίες δίχασαν τους Βυζαντινούς και έφεραν σε δύσκολη θέση το κράτος. Αιτία ήταν οι αποφάσεις των Ισαύρων αυτοκρατόρων λέοντα Γ’ και Κωνσταντίνου Ε’.

2. Ποιες ήταν οι αποφάσεις των αυτοκρατόρων;

● Να απαγορεύσουν την προσκύνηση και τη λατρεία των εικόνων.

● Να υποχρεώσουν τους μοναχούς και τους κληρικούς να υπηρετούν τη στρατιωτική θητεία τους, πριν δεχτούν το ιερατικό τους αξίωμα.

3. Σε ποιες αντιμαχόμενες παρατάξεις χώρισαν το λαό και τους κληρικούς οι αποφάσεις των αυτοκρατόρων;

● Τους εικονομάχους, που στήριζαν τις αποφάσεις του αυτοκράτορα.

● Τους εικονολάτρες, που υπερασπίζονταν τη λατρεία των εικόνων.

4. Πόσο κράτησε αυτός ο διχασμός και ποιες ήταν οι συνέπειές του;

Ο διχασμός αυτός κράτησε έναν περίπου αιώνα και είχε δυσάρεστες συνέπειες για όλους. Στη διάρκειά του πολλοί άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και άλλοι φυλακίστηκαν και εξορίστηκαν. Ναοί και μοναστήρια έκλεισαν και πολλές εικόνες, ψηφιδωτά και έργα τέχνης καταστράφηκαν. Διαταράχτηκαν οι σχέσεις ανάμεσα στο Βυζάντιο και τη Δυτική εκκλησία.

5. Ποιες συνέπειες είχε ο διχασμός για τον αυτοκράτορα;

Ο αυτοκράτορας Λέων Γ’, που αντιμετώπισε με επιτυχία τους άραβες κι

έσωσε την Πόλη και την αυτοκρατορία, έχασε μεγάλο μέρος της δόξας του και χρεώθηκε αυτή την αναταραχή, που έβλαψε πολύ το βυζαντινό κράτος.

6. Πώς ονομάστηκε η διαμάχη αυτή;

Η εσωτερική αυτή διαμάχη ονομάστηκε εικονομαχία.

7. Ποιος σταμάτησε την εικονομαχία;

Την εικονομαχία σταμάτησε η Ζ’ οικουμενική σύνοδος, την οποία συγκάλεσε η αυτοκράτειρα Θεοδώρα (843).

8. Τι αποφασίστηκε και έγινε δεκτό από όλους;

Αποφασίστηκε ότι: «κατά την προσκύνηση των εικόνων η λατρεία των πιστών απευθύνεται προς τα εικονιζόμενα ιερά πρόσωπα και όχι προς την ίδια την εικόνα και τα υλικά από τα οποία αυτή είναι φτιαγμένη».

9. Πώς γιορτάζεται το γεγονός αυτό;

Η συμφιλίωση αυτή και η αναστήλωση των εικόνων γιορτάζεται από την εκκλησία μας την πρώτη Κυριακή των νηστειών του Πάσχα και ονομάζεται Κυριακή της Ορθοδοξίας.