Τα τροχαία ατυχήματα είναι μια σκληρή πραγματικότητα που πρέπει να αντιμετωπίσουμε . Σε μια χώρα με έντονο δημογραφικό πρόβλημα ,εκατοντάδες άνθρωποι χάνονται στους δρόμους και πολύ περισσότεροι μένουν ανάπηροι. Είναι αξιοσημείωτο ότι πολλοί εξ αυτών είναι νέοι άνθρωποι. Στην χώρα μας σε ετήσια βάση σκοτώνονται κατά μέσο όρο περιπου 1200-1300 άτομα και τραυματίζονται περισσότεροι από 20000. Δηλαδή 3-4 άτομα ημερησίως χάνουν τη ζωή τους κατά μέσο όρο. Κάθε χρόνο αφανίζεται ένα μεγάλο χωριό και τραυματίζεται ο πληθυσμός μιας μικρής πόλης. Στην πραγματικότητα τα νούμερα αυτά αυξάνονται δραματικά, αν λάβουμε υπ’ όψιν μας ως θύματα τους οικείους των ανθρώπων που χάνονται ή μένουν ανάπηροι. Πολλοί απ’ αυτούς εμφανίζουν συμπτώματα ψυχικών ασθενειών (πχ κατάθλιψη) , που έχουν ως αποτέλεσμα να εμφανίζουν αδυναμία να συνεχίσουν την προσωπική τους ζωή. Οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα για τους οικείους του θύματος είναι οδυνηροί γιατί είναι απρόσμενοι . Τα θύματα μέχρι τη στιγμή του ατυχήματος ήταν υγιή και δραστήρια, δεν είχαν κάποια ασθένεια που να προδικάζει το μοιραίο.
Η Βουλή έχει προχωρήσει στη συγκρότηση ειδικής επιτροπής για την οδική ασφάλεια με στόχο την παρακολούθηση του προβλήματος. Στην έκθεση της επιτροπής για το 2016 αναφέρεται :
«Με βάση τα παραπάνω πραγματικά στοιχεία, η χώρα μας δαπάνησε περισσότερα από 81.181.704.000 € τα τελευταία 16 χρόνια (2000 – 2015), το ¼ του χρέους!», είναι η εκτίμηση που περιλαμβάνεται στο πόρισμα της ειδικής μόνιμης επιτροπής, την οποία έχει συγκροτήσει η Βουλή για την οδική ασφάλεια.«Είναι πόροι που τους στερήσαμε από τα σχολειά, τα νοσοκομεία, την ανάπτυξη του τόπου» αναφέρει ο πρόεδρος της επιτροπής Γιώργος Ουρσουζίδης, και σημειώνει πως «εάν ένα μικρό μέρος αυτού του ποσού είχε διατεθεί στην πρόληψη, τα θετικά αποτελέσματα θα ήταν υπερπολλαπλάσια, πρώτα από όλα λιγότερα θύματα και ανταποδοτικό όφελος από 10 έως 100 φορές του επενδυόμενου ποσού σε μέτρα πρόληψης».
Αφού κανείς δεν θέλει να πεθάνει, τότε γιατί οι Έλληνες σκοτώνονται στους δρόμους; «Η έλλειψη αγωγής, η απάθεια και η αδιαφορία είναι από τα πιο επικίνδυνα συμπτώματα μιας κοινωνίας. Και ο μέσος Έλληνας είναι προκλητικά απαθής και αδιάφορος απέναντι στα τροχαία ατυχήματα και τις συνέπειές τους. Πολύ απλά διότι θεωρεί ότι το πρόβλημα αφορά όλους του άλλους, εκτός από τον ίδιο. Όταν διαπιστώσει ότι το πρόβλημα είναι πολύ κοντά του, συνήθως είναι πολύ αργά, έχει ήδη υποστεί κάποιο τροχαίο ατύχημα ο ίδιος ή κάποιος οικείος του» αναφέρει στο πόρισμα της ειδική επιτροπή για την οδική ασφάλεια.
Τα μετρά καταστολής αποδίδουν περιστασιακά. Παρά ταύτα μέχρι να φτάσουμε στο επίπεδο εκείνο που θα δείχνουμε σεβασμό στη ζωή μας και στη ζωή των άλλων είναι απαραίτητα. Τα μέτρα καταστολής δεν πρέπει να είναι μόνο εισπρακτικά, αλλά πρέπει να αποκτήσουν και ένα κοινωνικό χαρακτήρα για κάποιες παραβάσεις. Για παράδειγμα, αν συλληφθεί οδηγός να οδηγεί υπό την επήρεια αλκοόλ, να υποχρεώνεται να παρέχει υπηρεσίες κάποιες μέρες σε ιδρύματα αποκατάστασης και νοσοκομεία σε ανθρώπους που έχουν τραυματισθεί σε τροχαία ατυχήματα. Έτσι, θα μπορέσει να αντιληφθεί καλύτερα το πόνο που μπορεί να προκαλέσει χρησιμοποιώντας το όχημα του με λάθος τρόπο. Θεωρώ ότι τα μέτρα καταστολής πρέπει να έχουν και εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στατιστικά στοιχεία από το υπουργείο εσωτερικών και διοικητικής μεταρρύθμισης. Το 2015 το 45% των ανθρώπων που έχασαν τη ζωή τους σε θανατηφόρα τροχαία ήταν στην καλύτερη παραγωγική ηλικία από 18-45. Αξιοσημείωτο είναι ακόμη ότι στις παραβάσεις που έχουν καταγραφεί σημαντικό ποσοστό έχουν οι παραβάσεις που αφορούν υπέρβαση του ορίου ταχύτητας και η μη χρήση κράνους.
Στο σημείο αυτό θα δώσουμε το λόγο στον κ. Αναστάσιος Μαρκουΐζο.
Ο κ. Αναστάσιος Μαρκουΐζος γνωστός ως Ιαβέρης ( οδηγός Αγώνων Αυτοκινήτου ) είναι ο πρώτος που διοργάνωσε τις κοινωνικές-φιλανθρωπικές εκδηλώσεις «Γίνε Συνοδηγός» ενός αγωνιστικού αυτοκινήτου, με τα έσοδα να πηγαίνουν στην Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, στα Special Olympics, στα παιδιά της Ελπίδας, στις Ανάδοχες Οικογένειες και σε άλλα ιδρύματα (Αλεξανδρούπολη, Σπάρτη, Γιάννενα κλπ.).
Τα τελευταία 32 χρόνια, από την ημέρα που διοργάνωσε το πρώτο Σεμινάριο Οδικής Συμπεριφοράς (22 Ιανουαρίου 1984) και όντας για ακόμη μια φορά πρώτος σε επίπεδο κοινωνικής δράσης, ευαισθητοποιεί και ενημερώνει με διαλέξεις και ομιλίες αφιλοκερδώς και ανιδιοτελώς σε όλη την Ελλάδα, χιλιάδες συνανθρώπους μας σε Στρατό, Αεροπορία, Ναυτικό, Γυμνάσια, Λύκεια, ΤΕΙ, ΑΕΙ, Σχολές Ικάρων, Ν. Δοκίμων, Ευελπίδων, Υπαξιωματικών. Η κοινωνική του δράση δε σταματάει εκεί, αφού έχει δώσει και συνεχίζει να δίνει διαλέξεις με αντικείμενο την Οδική Συμπεριφορά και Ασφάλεια σε Δήμους, Κοινότητες, Νομαρχίες, Ιδρύματα αιμοδοσίας, σε νέους οδηγούς αγώνων και στο σύνολο των νεαρών παιδιών γενικότερα και υπολογίζεται, πως κάθε χρόνο ευαισθητοποιεί και ενημερώνει 40.000-50.000 μαθητές!
Ας αφήσουμε το βίντεο να μιλήσει:
Μετά το video προτείνετε να συζητηθούν δραστηριότητες όπως οι παρακάτω (ανάλογα με την ηλικία των μαθητών):
(Από τις απαντήσεις των ενδεικτικών δραστηριοτήτων μπορούμε να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για το έλλειμμα ή την επάρκεια γνώσης πάνω σε θέματα κυκλοφοριακής αγωγής.)
Δραστηριότητα 1
Από το video που παρακολουθήσατε και από την εμπειρία σας ποιες πιστεύετε ότι είναι οι κυριότερες αιτίες των τροχαίων ατυχημάτων?
Δραστηριότητα 2
Χρόνος αντίδρασης ονομάζεται ο χρόνος που απαιτείται μέχρι να αντιδράσουμε σε κάποιο ερέθισμα. Στην προκειμένη περίπτωση μας ενδιαφέρει ο χρόνος αντίδρασης του οδηγού, εννοούμε, τον χρόνο που απαιτείται μέχρι να πατήσει ο οδηγός το φρένο από τη στιγμή που το οπτικό νεύρο έχει προσλάβει ένα ερέθισμα (πχ μια εικόνα). Αυτός ο χρόνος είναι περίπου 2 δευτερόλεπτα για έναν συνηθισμένο οδηγό, αλλά μπορεί να επηρεαστεί από πολλούς παράγοντες.
Ένα όχημα που κινείται με 50 km/h πόσα μέτρα διανύει το δευτερόλεπτο?
Ένα όχημα που κινείται με 50 km/h και στα 20 m από το όχημα ο οδηγός αντιλαμβάνεται ένα εμπόδιο , πιστεύετε ότι θα προλάβει να ακινητοποιήσει το όχημα του? Δικαιολογήστε την απάντηση σας.
Δραστηριότητα 3
Α)Πολλοί οδηγοί ισχυρίζονται ότι όταν το αυτοκίνητο τους είναι φορτωμένο έχει καλύτερη ευστάθεια στο δρόμο. Ή όπως χαρακτηριστικά λένε «πατάει καλύτερα». Εσείς τι πιστεύετε έχουν δίκιο? Αντλήστε πληροφορίες από τη προσωπική σας εμπειρία. Πότε έχετε καλύτερη ευστάθεια όταν τρέχετε με τα πόδια , όταν είσθε χωρίς φορτίο ή με χωρίς φορτίο?
Β) Στο χώρο αποσκευών των αυτοκινήτων υπάρχουν ιμάντες για να δένουμε τα αντικείμενα ( πχ βαλίτσες κ.α.) .
Έχετε δει πολλούς οδηγούς να χρησιμοποιούν αυτούς τους ιμάντες?
Γιατί υπάρχουν αυτοί οι ιμάντες? Συζητείστε το θέμα με ένα καθηγητή της φυσικής.
Δραστηριότητα 4
- Το κράνος προστατεύει τους δικυκλιστές μόνο από μια πιθανή πρόσκρουση. Σωστό ή Λάθος
- Η Ζώνη ασφαλείας είναι απαραίτητη μόνο για περίπτωση πρόσκρουσης. Σωστό ή Λάθος
- Η ζώνη ασφαλείας δεν είναι απαραίτητη για τους επιβαίνοντες στα πίσω καθίσματα. Σωστό ή Λάθος
- Όταν το όχημα διαθέτει αερόσακο δεν χρειάζεται ο οδηγός και ο συνοδηγός να φοράνε ζώνη ασφαλείας. Σωστό ή Λάθος
- Ο συνοδηγός δεν επιτρέπεται να κοιμάται γιατί μπορεί να προκαλέσει ατύχημα. Σωστό ή Λάθος
- Δεν επιτρέπεται κατά τη διάρκεια νυχτερινής οδήγησης κανείς εκ των επιβατών του οχήματος να ανάβει ένα φώς (πχ ένα φακό για να διαβάσει κάτι). Σωστό ή Λάθος
- Οι οδηγοί δίκυκλων πρέπει ανεξαρτήτου εποχής να φοράνε δερμάτινα ενδύματα και ειδικά παπούτσια. Σωστό ή Λάθος
Δραστηριότητα 4
Διάβασε την παρακάτω ιστορία και προβληματίσου!
Ο Χρήστος ετοιμάζεται να πάει στο γυμναστήριο. Μπαίνει στο αυτοκίνητο με το μπαμπά του και ξεκινάει.
Χρήστος: Λέω να βάλουμε μουσική.
Μπαμπάς: Συμφωνώ. Πού έχεις το cd?
Χρήστος: Στο πίσω κάθισμα.
Ο Χρήστος λύνει τη ζώνη του και γυρίζει το πρόσωπο του και όλο το σώμα του ανάποδα προς τη φορά κίνησης του αυτοκινήτου και βρίσκει το cd. Στη συνέχεια βάζει το cd να παίξει σε μεγάλη ένταση, και αρχίζει να κουνιέται και αυτός σύμφωνα με το ρυθμό της μουσικής.
Ποιες ενέργειες του Χρήστου είναι λάθος και γιατί?
Δραστηριότητα 5
Ολισθηρότητα του οδοστρώματος έχουμε μόνο όταν ο δρόμος είναι βρεγμένος ή παγωμένος και όχι το καλοκαίρι που οι θερμοκρασίες είναι υψηλές. Σωστό ή Λάθος
Δραστηριότητα 6
Η απόσταση προσπέρασης ενός οχήματος από ένα ποδήλατο πρέπει να είναι μεγαλύτερη από οποιοδήποτε άλλο όχημα. Και μάλιστα η απόσταση αυτή πρέπει να αυξάνεται σύμφωνα με το όγκο του οχήματος και την ταχύτητα του. Σωστό ή Λάθος