Ο ιός μεταδίδεται πολύ εύκολα από άτομο σε άτομο, κυρίως με την κοπρανοστοματική οδό και λιγότερο με την αναπνευστική οδό. Μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και μέσου του πλακούντα (από τη μητέρα στο παιδί κατά τη διάρκεια της περιγεννητικής περιόδου).

Στα παιδιά είναι πολύ εύκολο να μεταδοθεί ο ιός γιατί είναι ανοσολογικά ευπαθή, γι’ αυτό και κατά περιόδους εμφανίζεται έξαρση σε παιδικούς σταθμούς και σχολεία.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα σε βρέφη και παιδιά περιλαμβάνουν:

Μη ειδική εμπύρετη νόσος, που είναι και η συχνότερη μορφή

Εμφανίζεται ξαφνικά με υψηλό πυρετό έως 40°C, κεφαλαλγία, φαρυγγαλγία, δυσκαταποσία, κοιλιακά άλγη και μαλακές, κρεμώδεις κενώσεις και μη ειδικό εξάνθημα (κηλιδώδες ή κηλιδοβλατιδώδες).

Νόσος χεριών-ποδιών-στόματος

Προκαλείται συνήθως από τον ιό Coxsackie A16 αλλά και τον EV71 (που προκαλεί σοβαρότερη νόσο). Χαρακτηρίζεται από κηλιδοβλατιδώδεις, φυσαλιδώδεις και ελκωτικές βλάβες που εμφανίζονται στο στοματοφάρυγγα, τα χέρια και τα πόδια (κάποιες φορές και στην περιοχή της πάνας). Οι βλάβες μπορεί να καταλαμβάνουν τις παλάμες και τα πέλματα. Συχνά, συνυπάρχει πυρετός διάρκειας 2-3 ημερών και τραχηλική λεμφαδενίτιδα και επιπεφυκίτιδα. Το εξάνθημα μπορεί να διαρκέσει έως 10 ημέρες και συνήθως δεν είναι κνησμώδες.

Λοιμώξεις ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού

Οξεία ρινοφαρυγγίτιδα, αμυγδαλίτιδα, βρογχιολίτιδα, βρογχίτιδα, βρογχοπνευμονία, λαρυγγίτιδα και ερπητική κυνάγχη. H ερπητική κυνάγχη χαρακτηρίζεται από αιφνίδια εμφάνιση υψηλού πυρετού. Οι χαρακτηριστικές βλάβες είναι μικρές φυσαλίδες 1-2mm και έλκη στο στοματοφάρυγγα που σταδιακά μεγαλώνουν έως και 10mm. Διαρκούν συνήθως 3-6 ημέρες, δυσκολεύοντας τα παιδιά στη σίτιση. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν κεφαλαλγία και πόνο στην πλάτη. Η νόσος μπορεί να συνοδεύεται από εμέτους.

Οξεία γαστρεντερίτιδα.

Οξεία αιμορραγική επιπεφυκίτιδα

Είναι αμφοτερόπλευρη και προκαλεί πόνο, οίδημα βλεφάρων και δακρύρροια, ερυθρότητα και αιμορραγία υπό τους επιπεφυκότες (υπόσφαγμα). Διαρκεί συνήθως 3 ημέρες (συνήθως από τον ιό Coxsackie Α24 και τον EV70).

Θεραπεία

Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, Συνιστάται συμπτωματική και υποστηρικτική θεραπεία με αναλγητικά, αντιπυρετικά, αντιφλεγμονώδη για την αντιμετώπιση του πυρετού και την ανακούφιση του πόνου στο στόμα. Πολύ σημαντική είναι η ενυδάτωση, ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά.

Θα πρέπει να επιλέγονται ουδέτερες, μαλακές τροφές (αποφυγή πολύ όξινων ή αλμυρών γεύσεων), ώστε να μην ερεθίζουν τα στοματικά έλκη.

Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν σε 2-10 μέρες. Μόνο οι επιπλοκές της λοίμωξης χρήζουν ειδικής και εξατομικευμένης θεραπείας από ειδικούς λοιμωξιολόγους.

Πρόληψη

Στην πρόληψη, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει το συχνό πλύσιμο των χεριών, των παιδιών και των γονιών, ειδικά της μητέρας.

Επιπλέον το συχνά καθάρισμα των αντικειμένων με τα οποία τα παιδιά έρχονται σε επαφή όπως τα παιχνίδια, οι πιπίλες ή άλλα αντικείμενα που βάζουν στο στόμα, μειώνουν τις πιθανότητες μετάδοσης του ιού.

Επειδή δεν υπάρχει εμβόλιο κατά του Κοξάκι, οι έγκυες πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με ασθενή που εκδηλώνει τη νόσο.

Ο χρόνος επώασης (από τη μόλυνση έως την εκδήλωση συμπτωμάτων) κυμαίνεται από 2-12 μέρες συνήθως περισσότερες από 6 ημέρες.