Ιρένα Σέντλερ: Η κοινωνική λειτουργός που έσωσε 2.500 παιδιά
ΜΕΛΕΤΕΣ – ΑΝΑΛΥΣΕΙΣ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΡΘΡΑΦεβ 12, 2016 Η Ιρένα Σέντλερ υπήρξε μια απ” τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 20ου αιώνα, ηρωίδα της ναζιστικής κατοχής στην Πολωνία και παιδί χριστιανικής οικογένειας. Παρ” ότι πολύ ασυνήθιστο για τα τότε δεδομένα, η οικογένεια της Σάντλερ, της επέτρεπε να συναναστρέφεται παιδιά Εβραίων, ενώ ο πατέρας της ήταν ο μόνος γιατρός που αναλάμβανε Εβραίες ασθενείς. Μετά το θάνατό του και με τη βοήθεια της Εβραϊκής κοινότητας, η Σάντλερ σπούδασε πολωνική φιλολογία αλλά έχοντας κληρονομήσει την ευαισθησία του πατέρα της, την περίοδο της ναζιστικής εισβολής, εργάσθηκε ως νοσηλεύτρια στην υπηρεσία πρόνοιας της Βαρσοβίας. Κατά τη διάρκεια της κατοχής οι συνθήκες για τις Εβραίες, είχαν επιδεινωθεί δραματικά καθώς περισσότερες από 400.000 άνθρωποι ζούσαν πλέον αποκλεισμένες, στο γκέτο, περιοχή τεσσάρων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Η Σέντλερ παρείχε βοήθεια σε όσες είχαν ανάγκη, ενώ το 1942 –μετά τη μεταφορά των Εβραίων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Τρεμπλίνκα, έγινε επικεφαλής του τμήματος παιδιών της Ζεγκότα, οργάνωση βοήθειας των Εβραίων, χρηματοδοτούμενη απ” την εν εξορία κυβέρνηση της Πολωνίας, στο Λονδίνο. Όταν οι γερμανικές αρχές αποφάσισαν να «καθαρίσουν» το γκέτο, η Σέντλερ μεταμφιεσμένη σε νοσοκόμα, υπεύθυνη για την επιδημία του τύφου που ήταν σε έξαρση, γεγονός ιδιαίτερα ανησυχητικό για τις γερμανικές αρχές, μαζί με 20 μέλη της Ζεγκότα, οργάνωσαν τη διάσωση παιδιών, στέλνοντάς τα σε Πολωνικές οικογένειες, ορφανοτροφεία και μοναστήρια. Με τη βοήθεια του Άντονι Τζμπρόβσκι, μηχανικού και συνεργάτη της, τα παιδιά κρύβονταν σε φορτηγά και εργαλειοθήκες ενώ σε άλλα έδιναν υπνωτικά, προκειμένου να θεωρηθούν απ” τα SS, θύματα του τύφου. Σύμμαχός της, ήταν και ο σκύλος του Τζμπροβσκι, ο οποίος, με το γάβγισμά του, λέγεται πως κρατούσε μακριά τις Γερμανίδες, στις αποστολές φυγάδευσης των παιδιών στην … «Άρια» πλευρά. Στα παιδιά που έσωζαν, έδιναν ψεύτικες ταυτότητες, ενώ πολλά έμαθαν χριστιανικές προσευχές, για να ενταχθούν ευκολότερα στην κοινότητα. Τα μέλη της Ζεγκότα, κατέγραφαν τα στοιχεία όλων των παιδιών κωδικοποιημένα και τα έθαβαν στο χώμα, μέσα σε βάζα ώστε να ενώσουν ξανά τις οικογένειες μετά τον πόλεμο
Το 1943, η Σέντλερ συνελήφθη από τη Γκεστάπο για βοήθεια Εβραίων. Μεταφέρθηκε στις φυλακές του Πάβιακ, υπέστη βασανιστήρια, χωρίς όμως να αποκαλύψει λεπτομέρειες της δράσης της και καταδικάστηκε σε θάνατο –γεγονός που δε συνέβη ποτέ, αφού μέλη της οργάνωσης δωροδόκησαν τη φρουρά και αφέθηκε ελεύθερη, ενώ το όνομά της παρέμεινε στη λίστα των εκτελεσθεισών. Μετά την απελευθέρωση της Πολωνίας, η Σέντλερ εξακολούθησε να βοηθάει γυναίκες και παιδιά, ενώ διατηρούσε ακόμα επαφή με μερικές απ” τις οικογένειες των 2.500 παιδιών που είχε σώσει. «Μόνο με θαύμα θα μπορούσε να σωθεί παιδί Εβραίας. Η Σέντλερ δεν έσωσε μόνο εμάς, αλλά και τα παιδιά, τα εγγόνια μας και τις γενιές που έρχονται», δήλωσε σε συνέντευξή της στη Guardian, η διασωθείσα Ελζμπιέτα Φικόβσκα. Παρά τη μηδενική σχεδόν, αναγνώριση του μεγάλου έργου της απ” το κράτος της Πολωνίας, το 1965, της απονεμήθηκε τιμητικός τίτλος απ” το Ίδρυμα για το Ολοκαύτωμα, Γιάντ Βάσχεμ, στα Ιεροσόλυμα, ενώ ήταν και υποψήφια για το Νόμπελ, το 2007, που τελικά δόθηκε στον Άλ Γκόρ και την Επιτροπή για την κλιματική αλλαγή. Με αφορμή μια τελετή προς τιμήν της και κατά την 65η επέτειο από το τέλος του γκέτο της Βαρσοβίας, το 2008, το τελευταίο μέλος της Ζεγκότα, Ιρένα Σέντλερ, δήλωσε λίγες μέρες πριν το θάνατό της: «Κάθε παιδί που σώθηκε με τη βοήθειά μου και όλων των υπολοίπων που δεν είναι πια εν ζωή, είναι κυρίως η αιτιολογία της ύπαρξής μου σ” αυτήν τη γη και όχι λόγος για τιμές». πηγή: theinsider.gr Γέννηση: 15 Φεβρουαρίου 1910 Θάνατος: 12 Μαΐου 2008
Η Ζερμαίν Ματαλών Κοέν, κόρη του ιατρού – μαιευτήρα Μωυσή Ματαλών και της Ρικέτας Ναβάρρο, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Θεσσαλονίκη και παντρεύτηκε τον Σαμπετάϊ (Σάμπυ) Κοέν από το Μοναστήρι, με τον οποίο απέκτησαν τρεις κόρες. Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και οι διωγμοί, έβαλαν τέλος στα όνειρα του αγαπημένου ζευγαριού.
Από την Μηχανιώνα της Θεσσαλονίκης διέφυγαν με καΐκι και έφθασαν στην Αθήνα, όπου με τη βοήθεια του Πατέρα Χρυσόστομου, κρύφτηκαν στο σπίτι μιάς ηρωϊκής γυναίκας, της Ελένης Τουμπακάρη. Οι τρεις κόρες μπήκαν εσωτερικές στη σχολή St. Joseph, με την φροντίδα της Sueur Germaine du Carmel.
Δυστυχώς ένας καταδότης, έμπορος από την Θεσσαλονίκη, που ο πατέρας του ήταν μέλος στα ΕΕΕ, πρόδοσε τον Σάμπυ και τη Ζερμαίν. Συνελήφθησαν και μεταφέρθηκαν στο Χαϊδάρι και από εκεί, στις 21 Απριλίου του 1944, στο Άουσβιτς Μπίρκεναου, όπου ο Σάμπυ εκτελέστηκε.
Η Ζερμαίν κατάφερε να επιζήσει και να γυρίσει στις κόρες της, μετά από μια σκοτεινή διαδρομή, Άουσβιτς Μπιρκενάου – Μπέργκεν Μπέλσεν – Ραγκούν Τερέζιντατ. Στις 5 Μαΐου του 1945, Ρώσοι στρατιώτες την απελευθερώνουν, άρρωστη από τύφο, από το τραίνο που την οδηγούσε στην εκτέλεση και το καλοκαίρι του 1945, επιστρέφει στην Αθήνα, από το Μπάρι της Ιταλίας. Βρήκε τα παιδιά της, τις τρεις της κόρες, στο ορφανοτροφείο «Εσθήρ» στην Κηφισιά.
Η Ζερμαίν έχει δύναμη. Μαζί με άλλες 7 κοπέλες, δουλεύουν εθελοντικά για τη σίτιση των αρρώστων. Οι γονείς της την βοηθούν να γυρίσει στην Θεσσαλονίκη, όπου αντικρίζει μια πόλη γεμάτη φαντάσματα από το παρελθόν. Ο σύζυγός της, η οικογένειά του, οι φίλοι τους, όλοι είχαν εξαφανιστεί. Είχαν εξοντωθεί. Αισθάνθηκε προδωμένη. Προσπάθησε όμως να ανασυγκροτήσει την κατεστραμένη της οικογένεια, να ξαναδώσει ταυτότητα και αξιοπρέπεια. Μια μητέρα, οπλισμένη με κουράγιο και δύναμη. Αφοσιωμένη στις τρεις κόρες της, για να πραγματοποιήσει τα όνειρα που είχε ή ίδια αλλά και ο σύζυγός της γι΄αυτές.
Ήταν επίσης μια ενεργή εθελόντρια, συνέβαλε στην ίδρυση του Εβραϊκού παιδικού Κέντρου της Κοινότητας Θεσσαλονίκης και ήταν μέλος της Επιτροπής για την Εβραϊκή κατασκήνωση στην Αγία Τριάδα, εκεί όπου τα κυνηγημένα παιδιά ξαναβρήκαν το χαμόγελο. Ταυτόχρονα, η Ζερμαίν πρωτοστατεί στην ίδρυση της WIZO και υποστηρίζει τα πρώτα βήματα, του νεοσυσταθέντος κράτους του Ισραήλ.
Έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 105 ετών, ως η γηραιότερη Ελληνίδα και διασωθείσα των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, με χαραγμένο αριθμό στο χέρι της Α8313 μέχρι και την τελευταία μέρα της ζωής της.
Διαβάστε περισσότερα: https://www.kar.org.gr/2016/02/12/irena-sentler-i-kinoniki-litourgos-pou-esose-2-500-pedia/
Η «μαία» του Άουσβιτς που αρνήθηκε να πνίξει τα νεογέννητα Εβραιόπουλα. Έσωσε χιλιάδες παιδιά σημαδεύοντάς τα με τατουάζ.Την αποκαλούσαν «μητέρα» του Άουσβιτς, καθώς έσωσε τη ζωή πολλών νεογέννητων στο στρατόπεδο συγκέντρωσης όπου πέθαναν περισσότερο από 1,1 εκατομμύριο άνθρωποι. Ο λόγος για την Πολωνή Στανισλάβα Λετέινσκα, τη μαία του Άουσβιτς, η οποία έσωσε τη ζωή εκατοντάδων μωρών. Είχε γεννηθεί το 1896 στην πόλη Λοτζ της Πολωνίας και από μικρή ηλικία εργάστηκε ως μαία. Όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Πολωνία ήταν 43 ετών και έμενε σε μια περιοχή μαζί με τους Εβραίους. Η περιοχή μετατράπηκε σε γκέτο και η Στανισλάβα, μαζί με τον σύζυγό της και τα 4 παιδιά της, βοηθούσαν τις εβραϊκές οικογένειες που λιμοκτονούσαν, δίνοντάς τους τρόφιμα και πλαστά έγγραφα. Όταν η δράση τους αποκαλύφθηκε από τη Γκεστάπο, συνελήφθη μαζί με τα μικρότερα παιδιά της και οδηγήθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Ο σύζυγός της σκοτώθηκε κατά τη εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944. Οι γιοι της εστάλησαν σε διαφορετικά στρατόπεδα, ενώ η Στανισλάβα και η κόρη της οδηγήθηκαν στο Άουσβιτς.
Το τατουάζ της σωτηρίας Η Στανισλάβα ενημέρωσε τον γερμανό γιατρό ότι ήταν μαία και την άφησε να εργαστεί στη μαιευτική πτέρυγα, όπου θα αναλάμβανε τη φροντίδα των εγκύων, όσων βέβαια έφθαναν στο σημείο της γέννας. Οι περισσότερες Εβραίες που ήταν έγκυες οδηγούνταν σε θαλάμους αερίων ή έκαναν άμβλωση. Ελάχιστες διένυαν όλους τους μήνες εγκυμοσύνης, κατά τη διάρκεια των οποίων ζούσαν σε στρατώνες υπό άθλιες συνθήκες. Αφού γεννούσαν, η «αδερφή Κλάρα» μαζί με τις μαίες του στρατοπέδου, έπνιγαν τα παιδιά σε κουβάδες με νερό μπροστά στις μητέρες. Η Στανισλάβα αρνήθηκε να δολοφονήσει νεογέννητα και παρά τις απειλές των υπόλοιπων νοσοκόμων, ξεγεννούσε τις μητέρες με τη βοήθεια της κόρης της και άλλων κρατουμένων. Βέβαια, υπήρχαν περιπτώσεις που τα μωρά δεν δολοφονούνταν αμέσως. καθώς αν είχαν «άρια» χαρακτηριστικά δίνονταν μέσω του προγράμματος ευγονικής Lebensborn σε Ναζί. Σε αυτές τις περιπτώσεις η Στανισλάβα και οι βοηθοί της σημάδευαν το δέρμα των παιδιών με ένα «τατουάζ», προκειμένου να αναγνωριστούν από τις μητέρες τους όταν θα μεγάλωναν. Υπήρξαν μητέρες που δολοφόνησαν οι ίδιες τα μωρά της προκειμένου να μην αναλάβουν την ανατροφή τους οι Ναζί.
Ελάχιστα εβραιόπουλα επιβίωσαν μετά τον τοκετό και αυτό γινόταν για συγκεκριμένους λόγους των γιατρών. Πιθανόν για να γίνουν πειραματόζωα σε μετέπειτα ιατρικά πειράματα. Οι γυναίκες που δεν ήταν Εβραίες κρατούσαν τα μωρά, όμως συχνά πέθαιναν από τις άθλιες συνθήκες που επικρατούσαν στο στρατόπεδο.
Άγαλμα της Στανισλάβας Υπολογίζεται ότι η Στανισλάβα ξεγέννησε 3.000 μωρά. Μετά τη γέννηση τα βάπτιζε και προσπαθούσε να τα σώσει με όποιον τρόπο μπορούσε. Περίπου 1.500 παιδιά πνίγηκαν, 1.000 πέθαναν από το κρύο και τις κακουχίες, τα 500 εστάλησαν σε οικογένειες και 30 επιβίωσαν μέσα στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στη Λοτζ και συνέχισε να εργάζεται ως μαία. Η συγκλονιστική ιστορία της έγινε γνωστή αρκετά χρόνια μετά το τέλος του πολέμου. Το 1970 πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στη Βαρσοβία, όπου συναντήθηκε συγκινημένη με τις μητέρες και τα παιδιά που είχε σώσει. Πέθανε το 1974.
http://webtv.ert.gr/ert1/istorikoi-peripatoi/23ian2018-istoriki-peripati/
https://www.ekirikas.com/wp-content/uploads/2017/05/20170510_193310.mp4?_=5 (
