ΒΟΥΡΛΑΚΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ

…όταν ζητάμε από τα παιδιά να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν από το νηπιαγωγείο (ή ακόμα και από το προνήπιο)!

Είναι εξαιρετικά σημαντικό η προσχολική εκπαίδευση να εστιάζει στο παιχνίδι και στις δημιουργικές δραστηριότητες. Η πίεση να μάθουν τα παιδιά να γράφουν και να διαβάζουν από πολύ νωρίς, βλάπτει σοβαρά την εξέλιξή τους!

Μια ακόμη επιστημονική μελέτη έρχεται να προστεθεί στις φωνές των ειδικών ανά τον κόσμο που επισημαίνουν ότι το εκπαιδευτικό σύστημα στο προνήπιο και στο νήπιο θα πρέπει να δίνει έμφαση στο παιχνίδι και όχι στη γραφή και στην ανάγνωση. «Οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι από τα πιθανά οφέλη για τα παιδιά», τονίζουν στη μελέτη τους ειδικοί σε θέματα προσχολικής εκπαίδευσης των ΗΠΑ από τους φορείς Defending the Early Years και  Alliance for Childhood  που έδωσαν πρόσφατα στη δημοσιότητα τη μελέτη τους με τίτλο «Διαβάζοντας στο νηπιαγωγείο: Μηδαμινό το κέρδος, μεγάλη η απώλεια» (“Reading in Kindergarten: Little to Gain and Much to Lose.”).

Οι συντάκτες της μελέτης Nancy Carlsson-Paige, Geralyn Bywater McLaughlin και Joan Wolfsheimer Almon εντόπισαν και επισημαίνουν ότι:

• Πολλά παιδιά σε αυτή την ηλικία δεν είναι αναπτυξιακά έτοιμα να μάθουν να διαβάζουν και η πίεση που τους ασκείται μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη μαθησιακή τους ικανότητα.
• Δεν υπάρχουν ερευνητικά αποτελέσματα που να πιστοποιούν ότι μακροπρόθεσμα τα παιδιά θα ωφεληθούν αν μάθουν  να διαβάζουν από το νηπιαγωγείο.
• Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά σε αυτή την ηλικία ωφελούνται πολύ περισσότερο από προγράμματα που δίνουν έμφαση στο παιχνίδι απ’ ότι από εκείνα που εστιάζουν στις «ακαδημαϊκές» επιδόσεις.
• Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από το παιχνίδι, μέσα από τη δημιουργική ενασχόλησή τους με διάφορα υλικά, μέσα από την επαφή τους από τη φύση και μέσα από τη σχέση που δημιουργούν με τους δασκάλους που συμμετέχουν στο παιχνίδι τους και νοιάζονται.
• Η δράση, τα παραμύθια, τα παιχνίδια με το λόγο βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν την κατανόηση για τον κόσμ ο των συμβόλων, της προφορικής και της γραπτής γλώσσας και αυτά είναι τα θεμέλια που χρειάζονται για να αναπτύξουν αργότερα την ικανότητα της γραφής και της ανάγνωσης.
• Ο στόχος να μάθει ένα παιδί να γράφει ή να διαβάζει σε πολύ μικρή ηλικία είναι μη ρεαλιστικός και συχνά οι μέθοδοι που ακολουθούνται δεν είναι κατάλληλες και έρχονται σε κόντρα με τις αναπτυξιακές ανάγκες των παιδιών.
• Στους παιδικούς σταθμούς και τα νηπιαγωγεία όπου η έμφαση δίνεται στο παιχνίδι, οι παιδαγωγοί δημιουργούν εμπειρίες που σχετίζονται με τη γλώσσα, με τη γραφή και την ανάγνωση, έτσι ώστε τα παιδιά να προετοιμάζονται έμμεσα αλλά φυσικά.
• Τα παιδιά που έχουν αφιερώσει χρόνο στο παιχνίδι όσο είναι μικρά, φαίνεται ότι εμφανίζουν μεγαλύτερη ακαδημαϊκή επιτυχία στα μετέπειτα χρόνια τους.

Ένας παιδικός σταθμός ή ένα νηπιαγωγείο, ένα εκπαιδευτικό σύστημα για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, που δίνει μεγαλύτερη έμφαση στο να μάθουν τα παιδιά να γράφουν και να διαβάζουν απ’ ότι στο παιχνίδι και στις δημιουργικές δραστηριότητες, δεν σέβεται το αναπτυξιακό στάδιο και τις ανάγκες των παιδιών αυτής της ηλικίας. Και ακριβώς επειδή δεν συντονίζεται με την αναπτυξιακή τους ανάγκη, οι πρακτικές αυτές μπορεί να είναι τελικά επιβλαβείς. Μπορεί τα παιδιά ναι, να μάθουν τελικά να γράφουν και να διαβάζουν από μικρή ηλικία, αλλά η διαδικασία να τους έχει προκαλέσει σύγχυση, ένα χρόνιο άγχος ή το αίσθημα ότι «δεν είναι όσο θα έπρεπε ικανά»…

Σε ολόκληρο τον κόσμο οι ειδικοί ζητούν με κάθε τρόπο το εκπαιδευτικό σύστημα για την προσχολική ηλικία να αλλάξει, να μετακινηθεί από την εμμονή στις δεξιότητες της γραφής και της ανάγνωσης από πολύ νωρίς, στην αναγνώριση της αξίας του παιχνιδιού, στην αξία της εμπειρικής μάθησης που έχει διαπιστωθεί (μέσα από δεκαετίες ερευνών στο χώρο της γνωσιακής και αναπτυξιακής ψυχολογία αλλά και των νευροεπιστήμών) ότι είναι αναντικατάστατη!

Την Παρασκευή 25/01/2018 θα επισκεφτούμε το μουσείο συναισθημάτων, στο πλαίσιο του προγράμματος αγωγής υγείας  “Βήματα για τη ζωη”.

Κύριε! Εσύ που δίδαξες, συγχώρα με που διδάσκω·
που φέρω το όνομα της δασκάλας,
που Εσύ έφερες όταν ήσουν στη Γη.

Κάνε με να είμαι πιο μάνα από τις μάνες,
για να μπορέσω ν’ αγαπήσω
και να υπερασπίσω όπως αυτές,
αυτό που δεν είναι σάρκα της σάρκας μου.

Δώσε μου απλότητα και βάθος·
λύτρωσέ με απ’ το να είμαι
περίπλοκη ή κοινότυπη στο καθημερινό μου μάθημα.

Δώσε μου δύναμη να υψώσω τα μάτια
πάνω από το στήθος μου με τις πληγές,
μπαίνοντας κάθε πρωί στο σχολειό μου.
Να μη φέρνω στην έδρα μου τις υλικές μου ανησυχίες,
τις καθημερινές μικροαστικές θλίψεις μου.

Ελάφρυνε το χέρι μου στην τιμωρία
κι απάλυνέ το, ακόμα πιο πολύ στο χάδι.
Να μαλώνω με πόνο,
να ξέρω ότι έχω διορθώσει αγαπώντας!

Κάνε να γεμίσει με πνεύμα
το χτισμένο με τούβλα σχολειό μου.
Να τυλιχτεί με τη λάμψη του ενθουσιασμού μου
η φτωχή του αυλή, η γυμνή του αίθουσα.
Η καρδιά μου να είναι η κολώνα του
και η αγνή μου θέληση πιο δυνατή
από τις κολώνες και το χρυσάφι
των πλούσιων σχολείων.

Gabriela Mistral