Μια κραυγή ενάντια στην κρίση

Το κείμενο αυτό είναι του Ευστράτιου Παπάνη, προέδρου της Ακαδημίας των Πολιτών, επίκουρου καθηγητή Πανεπιστημίου Αιγαίου

Τα graffiti είναι ένα κράμα οπτικής και λεκτικής έκφρασης, που ενσωματώνει το αισθητικό με το ακαλαίσθητο, το φανταχτερό με το ευφυές, το απαγορευμένο με την αστική παράδοση, την προσωπική αγωνία, που μετατρέπεται σε συλλογική, την ανωνυμία με την τεχνική που μαρτυρεί την ιδεολογική τοποθέτηση, η οποία πασχίζει να αφυπνίσει, να τέρψει, να προκαλέσει και τελικά να διατρανώσει την ταυτότητα του δημιουργού.

 Παρέχει την ευκαιρία σε περιθωριακές ομάδες να εκφραστούν, σε παράτολμα ή αμφιλεγόμενα μηνύματα να διατυπωθούν και αναδεικνύει στη δημόσια σφαίρα ειδήσεις, περιστατικά, απόψεις, συνθήματα, που αγνοήθηκαν από τα Μ.Μ.Ε.. Ενίοτε σε κωδικοποιημένη μορφή, σηματοδοτεί όρια περιοχών, κατακεραυνώνει και γελοιοποιεί καταστάσεις, προειδοποιεί, αποτρέπει ή απλά υπάρχει ως μόδα, συρμός και γλώσσα της εφηβικής κουλτούρας.

Τα graffiti ανταγωνίζονται άλλα περιβαλλοντικά σημάδια αναγνώρισης και αποτελούν δραματοποιημένες μαρτυρίες καλλιτεχνών ή ανήσυχων πνευμάτων, που υπερβαίνουν το παράνομο, δεν υπογράφουν το δημιούργημά τους, αλλά ταυτόχρονα διαδίδουν την προσωπική ταυτότητα. Συνθήματα, που σε λίγες λέξεις πρέπει να περικλείσουν τα νοήματα και τις ανησυχίες μιας εποχής, μιας γενιάς, ενός ιστορικού, κοινωνικού, πολιτικού ή οικονομικού γεγονότος.

Δεν είναι πάντοτε εξοργισμένοι νέοι αυτοί που γράφουν σε τοίχους και δεν αποτελεί φαινόμενο της σύγχρονης εποχής αυτή η λαθραία μορφή έκφρασης. Υποσκελισμένα, μάλιστα, στις μέρες μας, από τους τοίχους τού Facebook, τα συνθήματα του Twitter, τα blogs και το διαδίκτυο, τα graffiti γίνονται μια συνωμοτική ιαχή, που χλευάζει την κρίση, τους πολιτικούς, το βόλεμα, τις αξίες, που οδήγησαν στην παρακμή. Παράλληλα, κινητοποιεί, ενθαρρύνει, σαρκάζει, κρίνει και παρωδεί, αποτελώντας πάντα τη σκέψη που δεν τολμήσαμε να προφέρουμε, το υποσυνείδητο μήνυμα που καθρεφτίστηκε στον τοίχο ενός κτηρίου, το εφαλτήριο που τεκμηριώνει και απελευθερώνει τη συλλογική συνείδηση.

Αντικρουόμενες οι προσεγγίσεις για την ψυχολογία και τον κοινωνικό ρόλο των graffiti. Βάνδαλοι για τους πολλούς όσοι βεβηλώνουν οικίες, ιστορικά μνημεία, πλατείες, και ήρωες μιας υποκουλτούρας, που συνέχει και διαπερνά τον αστικό χώρο για άλλους. Μερικές φορές με μεγαλομανία και άλλοτε τόσο ταπεινά, που ζωγραφίζονται ακόμα και σε τουαλέτες και άλλα σημεία, που παραβιάζουν τον προσωπικό χώρο, για να κατοπτρίσουν έναν παράλληλο πολιτισμό, που δεν ομολογείται, αλλά υπάρχει και είναι έτοιμος να αποτελέσει μια εναλλακτική στα σημερινά αδιέξοδα.

(το κείμενο αυτό παραδόθηκε στα πλαίσια της ομαδικής εργασίας από την μαθήτρια Έλενα Νικολάρη)

 

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *