Αρχική » Θεωρίες Μάθησης

Αρχείο κατηγορίας Θεωρίες Μάθησης

Απρίλιος 2024
Δ Τ Τ Π Π Σ Κ
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Kατηγορίες

Ιστορικό

RSS Εκπαίδευση-ειδήσεις

Αυθεντική μάθηση σε διαδικτυακά περιβάλλοντα

Ο όρος “αυθεντική μάθηση” (authentic learning) αναφέρεται στη μάθηση σε συνθήκες ή εργασίες που αναπαριστούν καταστάσεις της πραγματικής ζωής ή με την εφαρμογή γνώσεων ή δεξιοτήτων, όπως είναι η επίλυση προβλήματος και η κριτική σκέψη.

Οι αυθεντικές δραστηριότητες έχουν χρηστικότητα και αναφορά στην πραγματική ζωή,  αναπαριστούν την περιπλοκότητα καθημερινών καταστάσεων και επιτρέπουν την επιλογή διαφορετικών επιπέδων δυσκολίας ή ανάμειξης του μαθητευόμενου. Τα προβλήματα θα πρέπει να ερευνώνται από τους μαθητευόμενους, αφού θέτουν τα δικά τους ερωτήματα και τα συσχετίζουν με την καθημερινότητά τους.

Οι αυθεντικές εργασίες είναι γενικευτικές (generative), αφού η επίλυσή τους μπορεί να προκαλεί την αναγνώριση και επίλυση και άλλων, παραπλήσιων προβλημάτων. Επιπλέον, οι μαθητευόμενοι μπορούν να εξετάζουν αυθεντικές εργασίες από διαφορετικές οπτικές γωνίες, χρησιμοποιώντας διαφορετικές πηγές, να συνεργάζονται και να αναστοχάζονται, να διακρίνουν την διεπιστημονικότητα που έχουν αυτές οι εργασίες και να καταλήγουν σε διαφορετικές λύσεις ή μαθησιακά αποτελέσματα.

Τα 3D εικονικά περιβάλλοντα μάθησης, όπως οι εικονικοί κόσμοι, μπορούν να υποστηρίξουν αυθεντικές δραστηριότητες, γι’ αυτό και η εκπαιδευτική αξία που μπορούν να έχουν μελετάται εντατικά.

πηγή: Herrington, J., Oliver, R. & Reeves, T. C. (2003). Patterns of engagement in authentic online learning environments. Australian Journal of Educational Technology, 19, 1, 59–71

Eικονικοί κόσμοι για τους “έξυπνους” πίνακες: Edusim

To Edusim είναι μια πλατφόρμα τρισδιάστατου πολυχρηστικού εικονικού κόσμου και ένα εργαλείο παραγωγής αντίστοιχου ψηφιακού περιεχομένου, που προορίζεται για εκπαιδευτική χρήση σε τάξεις με τη βοήθεια διαδραστικών πινάκων. Πρόκειται για μια έκδοση του  Open Cobalt Metaverse Project, (βλέπε εδώ) ενός φυλλομετρητή ανοικτού κώδικα για την πρόσβαση, κατασκευή και δημοσίευση εικονικών περιβαλλόντων που απευθύνονται σε πολλούς χρήστες.

Πίσω από το Edusim βρίσκεται η θεωρία μάθησης Constructionism (της Κατασκευής;) του Seymour Papert, σύμφωνα με την οποία η μάθηση είναι ουσιαστική όταν οι εκπαιδευόμενοι εμπλέκονται ενεργά στην κατασκευή απτών αντικειμένων του πραγματικού κόσμου. Ο  Papert υπήρξε ένθερμος υποστηρικτής της χρήσης των ΤΠΕ στην σχολική τάξη και της γλώσσας προγραμματισμού Logo για τη διδασκαλία μαθηματικών σε μαθητές.

Το να είσαι δάσκαλος…

Τι σημαίνει να διδάσκεις, να είσαι δάσκαλος; Ποια η σχέση της ιδιότητας με τις μετα-γνωστικές και αναστοχαστικές διαδικασίες μάθησης; Ένα πολύ καλό άρθρο, από το οποίο προέρχεται και η εικόνα, είναι το:

Graham, A., & Phelps, R.(2003). Being a teacher: Developing teacher identity and enhancing practice through metacognitive and reflective learning processes. Australian Journal of teacher Education, 27 (2), 11–24.

being-a-teacher.jpg

O Maslow στο SL

Είχαμε ξαναμιλήσει για τη ιεραρχία αναγκών του Maslow και την παρουσίασή τους στο Second Life. Το Nebraska Department of Education έχει δημιουργήσει μια τρισδιάστατη, διαδραστική παρουσίαση της ιεραρχίας αυτής, με πληροφορίες από βίντεο και εικόνες και πολλές άλλες εκπλήξεις.

Για όσους διαθέτετε λογαριασμό στο Second Life η ηλεκτρονική διεύθυνση είναι: http://slurl.com/secondlife/NDE%20Island/161/187/21

Αξίζει να το επισκεφθείτε!

maslow_hierarchy_sl5.jpgmaslow_hierarchy_sl4.jpgmaslow_hierarchy_sl3.jpgmaslow_hierarchy_sl2.jpgmaslow_hierarchy_sl1.jpg

Θεωρία της Δραστηριότητας

Την προηγούμενη δεκαετία κοινωνικογνωστικοί ψυχολόγοι πρότειναν την Activity Theory σαν ένα θεωρητικό πλαίσιο για την κατανόηση του τρόπου που η ανθρώπινη δραστηριότητα επιτυγχάνεται με τη μεσολάβηση και των δύο, των εργαλείων και του πολιτιστικού πλαισίου (Engestrom, 1987). Για έναν θεωρητικό της Δραστηριότητας, το ελάχιστο πλαίσιο που έχει νόημα είναι οι διαλεκτικές σχέσεις ανάμεσα σε ανθρώπινους πράκτορες (human agents) (υποκείμενα) και σε ό,τι ενεργούν (αντικείμενα) καθώς δέχονται μεσολάβηση από εργαλεία, γλώσσα και κοινωνικοπολιτιστικά περιβάλλοντα. Υποκείμενα είναι οι actors που έχουν επιλεγεί σαν το σημείο αναφοράς της ανάλυσης. Αντικείμενα είναι αυτό που η δραστηριότητα κατευθύνεται πάνω του και μετασχηματίζεται σε αποτελέσματα με τη βοήθεια των φυσικών ή συμβολικών, εξωτερικών ή εσωτερικών εργαλείων. Αντικείμενα μπορεί να είναι φυσικά αντικείμενα, αφηρημένες έννοιες, ή θεωρητικές προτάσεις. Εργαλεία είναι έννοιες, φυσικά εργαλεία, δημιουργήματα ή πηγές που μεσολαβούν στις αλληλεπιδράσεις ενός υποκειμένου με ένα αντικείμενο. Η κοινότητα ενός συστήματος αναφέρεται σε αυτούς με τους οποίους το υποκείμενο μοιράζεται το μετασχηματισμό του αντικειμένου: οι πολιτιστικές-ιστορικές κοινωνίες στις οποίες εμπλαισιώνεται η δραστηριότητα ενός υποκειμένου. Οι κοινότητες μεσολαβούν στη δραστηριότητα μέσω του καταμερισμού του έργου και με κοινούς κανόνες και προσδοκίες.
Κατανοώντας τα βασικά στοιχεία ενός συστήματος δραστηριότητας μπορεί να είναι ένας χρήσιμος τρόπος για την χαρτογράφηση και την κατηγοριοποίηση σημαντικών στοιχείων της εμπειρίας. Όμως για τους θεωρητικούς της Δραστηριότητας δεν είναι η απομονωμένη παρουσία αυτών των συστατικών που μπορούν να κάνουν ανάλυση ουσιαστική, αλλά οι αλληλεπιδράσεις εντός μεταξύ αυτών των συστατικών. Ο Engestrom αναφέρεται σε αυτές τις σχέσεις ως πρωταρχικές και δευτερεύουσες αντιφάσεις-ανακολουθίες. Πρωτεύουσες αντιφάσεις – αντικρούσεις είναι αυτές που συμβαίνουν μέσα σε ένα συστατικό του συστήματος (π.χ. τα εργαλεία), ενώ δευτερεύουσες αντιφάσεις είναι εκείνες που συμβαίνουν μεταξύ συστατικών του συστήματος (π.χ. υποκειμένων και εργαλείων).
Η θεωρία της Δραστηριότητας προσφέρει ένα θεωρητικό πλαίσιο με ενορατική γοητεία (έκκληση) για τους ερευνητές που εξετάζουν τους εικονικούς κόσμους. Προερχόμενη από τη συζήτηση του Vygotsky για το διαμεσολαβητικό ρόλο των τεχνουργημάτων στην διαδικασία της γνώσης, προσφέρει μια θεωρητική γλώσσα για την έρευνα του τρόπου που ένας εκπαιδευτικός πόρος σε κάποιον εικονικό κόσμο μεσολαβεί στο να κατανοήσει ο παίκτης άλλα φαινόμενα καθώς αναγνωρίζει το κοινωνικό και πολιτιστικό πλαίσιο στο οποίο ο εικονικός κόσμος είναι πλαισιωμένος. Η μάθηση γίνεται κατανοητή όχι ως μια λειτουργία του ίδιου του εικονικού κόσμου – ούτε ακόμα ένα απλό ταίριασμα του παίκτη και του εικονικού κόσμου, αλλά ως οι μετασχηματισμοί που συμβαίνουν μέσα από τις δυναμικές σχέσεις ανάμεσα στα υποκείμενα, τα τεχνουργήματα, και τις κοινωνικές δομές που μεσολαβούν.

Second Life και θεωρίες μάθησης

Η δύναμη του κονστρουκτιβισμού έχει χρησιμοποιηθεί από πολύ παλιά από δασκάλους όπως ο Σωκράτης, ο Πλάτων και ο Αριστοτέλης, οι οποίοι δημιουργούσαν ευκαιρίες για μάθηση όπου οι μαθητές μπορούσαν να αλληλεπιδράσουν, να κάνουν συνδέσεις και στο τέλος να παράγουν νόημα με τους δικούς τους όρους.

Το παιχνίδι ρόλων, οι μελέτες περίπτωσης, τα ομαδικά projects, οι προσομοιώσεις, έχουν τα χαρακτηριστικά της ενεργούς και δυναμικής ανάμειξης του εκπαιδευόμενου σε καλά σχεδιασμένες δραστηριότητες, σε αντίθεση με τη μέθοδο της απευθείας διάλεξης.

Στο SL μπορείς να δημιουργήσεις οτιδήποτε μπορείς να φανταστείς με ισχυρά, πολύ προσαρμοστικά κατασκευαστικά εργαλεία, χρησιμοποιώντας γεωμετρικά αρχέτυπα και μια απλή, διαισθητική διεπιφάνεια. Η κατασκευή μαθαίνεται εύκολα και μπορεί να εμπνεύσει την δημιουργικότητα. (Second Life, Education Workshop 2007).

Η δυνατότητα να κατασκευάσει κάποιος τρισδιάστατα αντικείμενα και στη συνέχεια να προσφέρει τη δυνατότητα στους μαθητές να παίξουν με αυτά, δημιουργώντας το δικό τους νόημα και συνδέοντάς τα με την προηγούμενη γνώση τους, συνιστά ένα κονστρουκτιβιστικό περιβάλλον.

Όταν οι μαθητές δομούν τη νέα πληροφορία μέσα στο υπάρχον νοητικό τους πλαίσιο, ενισχύεται η μάθηση με νόημα (meaningful) και σε πλαίσιο (contextual), όπως και η συγκράτηση, ανάσυρση και χρησιμοποίηση της πληροφορίας. Ένα αληθινό εποικοδομητικό περιβάλλον μάθησης εμπλέκει μαθητές σε αυθεντικές δραστηριότητες, προωθώντας την εφαρμογή της πληροφορίας και την ποικιλία της σκέψης. Βοηθά στην δημιουργία μαθησιακών κοινοτήτων που συνδέουν τους μαθητές και προωθούν την εφαρμοσμένη μάθηση (Brandt, 1992).

Wenger’s Communities of practice στο Second Life

Σύμφωνα με τη θεωρία του Wenger (1998) «communities of practice», η μάθηση βρίσκεται στην κοινωνική συμμετοχή σε δραστηριότητες και εργασίες μιας ομάδας-κοινότητας (δες προηγούμενες δημοσιεύσεις του blog στους συνδέσμους στο τέλος).

Στον εικονικό κόσμο του Second Life το Iowa State University?s Centre for Excellence in Learning and Teaching έχει κατασκευάσει ένα μοντέλο που αναπαριστά την θεωρία των κοινοτήτων πρακτικής.

Επισκεφτήκαμε αυτή την τοποθεσία και βαδίσαμε πάνω στα βήματα της θεωρίας μάθησης του Wenger!

Δείτε το σχετικό βίντεο και τις εικόνες.

communities-of-practice.png

communities-of-practice4.png

communities-of-practice10.png

Για όποιον θέλει να το επισκεφτεί, η διεύθυνση μέσα στον εικονικό κόσμο του SL είναι:

 http://slurl.com/secondlife/Teaching%204/208/175/25

Προηγούμενες δημοσιεύσεις:

Μπορούν να είναι εικονικές οι κοινότητες πρακτικής;
Κοινότητες Πρακτικής (Communities of Practice, CoPs)

3D Bloom’s taxonomy

Για την ταξονομία εκπαιδευτικών στόχων του Bloom έχει γίνει λόγος και σε προηγούμενες δημοσιεύσεις του blog (links στο τέλος).

 Αυτό όμως που είναι νέο, είναι μια τριασδιάστατη απεικόνισή της στον εικονικό κόσμο του Second Lif. Το τρισδιάστατο μοντέλο δημιούργησε το  Iowa State University?s Centre for Excellence in Learning and Teaching . Για όποιον θέλει να το επισκεφτεί, η διεύθυνση μέσα στον εικονικό κόσμο του SL είναι:

 http://slurl.com/secondlife/Teaching%204/208/175/25

 Επισκεφτήκαμε το μέρος που έχει κατασκευαστεί, και τραβήξαμε τις παρακάτω φωτογραφίες.

bloom_taxonomy.jpg

bloom_taxonomy3.pngbloom_taxonomy1.jpg

bloom_taxonomy4.png

bloom_taxonomy2.jpg

Σύνδεσμοι στο ίδιο blog σχετικοί με την ταξονομία εκπαιδευτικών στόχων του Bloom:

Η ταξονομία εκπαιδευτικών στόχων – Bloom? s taxonomy
Ταξονομία του Bloom: Συναισθηματικός τομέας – Bloom?s taxonomy: Affective domain
Ταξονομία του Bloom: Ψυχοκινητικός τομέας (Bloom?s taxonomy: Psychomotor domain)


Κονεκτιβισμός: νέα θεωρία μάθησης

Ο Συμπεριφορισμός (behaviorism), η Γνωστική Θεωρία (cognitivism) και ο Εποικοδομητισμός (constructivism) είναι οι τρεις μεγάλες και ευρέως γνωστές στον εκπαιδευτικό σχεδιασμό θεωρίες μάθησης. Ωστόσο, το ερώτημα είναι αν μπορούν να ανταποκριθούν επαρκώς στη γρήγορη εξέλιξη της γνώσης που επιφέρουν οι ραγδαίες τεχνολογικές πρόοδοι. Όταν η ποσότητα της γνώσης διπλασιάζεται κάθε 18 μήνες, σύμφωνα την American Society of Training and Documentation (ASTD), πόσο πειστικές απαντήσεις μπορούν να δώσουν οι παραπάνω θεωρίες σε ζητήματα, όπως:

 _απασχόληση σε μεταβαλλόμενες και διαφορετικές γνωστικές περιοχές

 _αύξηση της μη τυπικής μάθησης (informal learning) σε σύγκριση με το ποσοστό της τυπικής εκπαίδευσης

 _ανάγκη για δια βίου μάθηση

 _προσαρμογή των νοητικών λειτουργιών της σκέψης στον τρόπο λειτουργίας νέων τεχνολογικών εργαλείων

 _ανάγκη για γνώση ή μόνο της πληροφορίας ή του τρόπου εφαρμογής της, αλλά κυρίως της πηγής άντλησής της

 Και ενώ οι παραπάνω θεωρίες ασχολούνται με τον τρόπο που μαθαίνουμε τη γνώση, φαίνεται να αγνοούν τρόπους αξιολόγησης της γνώσης, πράγμα που αποτελεί σήμερα βασική δεξιότητα, μπροστά στον τεράστιο όγκο πληροφορίας και γνώσης που έχουμε να διαχειριστούμε.

 Εν ολίγοις: αν τα τεχνολογικά εργαλεία μπορούν να αποθηκεύσουν και να ανασύρουν τη γνώση, τότε εμείς τι καλούμαστε να κάνουμε; Η απάντηση είναι: ΔΙΚΤΥΑ (networks). Είναι αυτονόητο ότι είναι αδύνατο να επιχειρήσουμε να γνωρίσουμε τα πάντα, ακόμα και γύρω από ένα εξειδικευμένο τμήμα της επιστήμης μας. Μπορούμε όμως να εκμεταλλευτούμε τις εμπειρίες των άλλων, δημιουργώντας δίκτυα και συνδέσεις με άλλους ανθρώπους. Η γνώση λοιπόν δεν υπάρχει στο μυαλό μας, στο μυαλό των λίγων, αλλά στα δίκτυα των πολλών που εξειδικεύονται γύρω από ένα θέμα ενδιαφέροντος. Είμαστε κόμβοι σε μεγάλα δίκτυα μέσα από τα οποία διακινείται η πληροφορία. Ο διαφορετικός τρόπος συνδυασμού μας μπορεί να δώσει την καινοτομία, μέσα από τη σύνδεση διαφορετικών ιδεών και πεδίων.

 “Σημασία πλέον δεν έχει το πετρέλαιο, αλλά ο αγωγός!” Σημασία έχει να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε άμεσα και αποτελεσματικά σε καταστάσεις που απαιτούν γνώσεις που δεν έχουμε! Σημασία δεν έχει τι ήδη ξέρουμε, αλλά τι μπορούμε να μάθουμε επιπλέον και πόσο ικανοί είμαστε να βρούμε γρήγορα τη γνώση που μας λείπει!

 Κάτι λίγο από θεωρία χάους (όλα συνδέονται με όλα και επηρεάζουν όλα, π.χ. το πέταγμα της πεταλούδας στο Πεκίνο που προκαλεί καταιγίδες στη Νέα Υόρκη), κάτι από θεωρία των δικτύων, και η νέα θεωρία μάθησης είναι πλέον υπαρκτή!

 (Παρατήρηση: μήπως είναι αυτό που λέμε τόσα χρόνια, ότι χρειάζονται διασυνδέσεις για να προχωρήσουμε στη ζωή;)

 πηγή: Siemens G., 2004, Connectivism: A Learning Theory for the Digital Age, ανακτημένο από τη διεύθυνση: http://www.elearnspace.org/Articles/connectivism.htm

Ταξονομία του Bloom: Συναισθηματικός τομέας – Bloom?s taxonomy: Affective domain

Οι εκπαιδευτικοί στόχοι που εντάσσονται στον συναισθηματικό τομέα (affective domain) αφορούν τις στάσεις (attitudes) και μπορούν να διακριθούν στις εξής κατηγορίες:
αποδοχή φαινομένων: ευαισθητοποίηση, προθυμία να ακούσω, επιλεκτική προσοχή.
π.χ., ακούω με σεβασμό, θυμάμαι τα ονόματα όσων έχουν συστηθεί.
Ρήματα: ρωτώ, επιλέγω, περιγράφω, ακολουθώ, δίνω, κρατώ, αναγνωρίζω, εντοπίζω, ονομάζω, δείχνω, επιλέγω, εγείρω, απαντώ, χρησιμοποιώ
αντίδραση σε φαινόμενα: ενεργή συμμετοχή εκ μέρους των μαθητευόμενων, παρακολούθηση και αντίδραση σε ένα συγκεκριμένο φαινόμενο. Συμμόρφωση στην απάντηση, προθυμία για απάντηση, ικανοποίηση στην απάντηση (κίνητρο).
π.χ., συμμετέχω σε συζητήσεις στην τάξη, κάνω μια παρουσίαση, κάνω ερωτήσεις για νέα ιδανικά, ιδέες, έννοιες, για να τα κατανοήσω, γνωρίζω τους κανόνες ασφαλείας και τους εφαρμόζω.
Ρήματα: απαντώ, υποστηρίζω, βοηθώ, συμμορφώνομαι, υποχωρώ, συζητώ, χαιρετώ, δίνω τίτλο, αναφέρω, λέω, αφηγούμαι, γράφω
αξιολόγηση: απόδοση αξίας ή τιμής σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, φαινόμενο ή συμπεριφορά, με βάση ένα εσωτερικό σύστημα αξιών και την εξωτερική συμπεριφορά των μαθητευόμενων
π.χ. δείχνω την πίστη μου σε δημοκρατικές διαδικασίες, είμαι ευαίσθητος σε ατομικές και πολιτιστικές διαφορές, προτείνω σχέδιο κοινωνικής βελτίωσης και το ακολουθώ πιστά, ενημερώνω τη διοίκηση για θέματα με απασχολούν βαθιά.
Ρήματα: συμπληρώνω, παρουσιάζω, διαφοροποιώ, εξηγώ, ακολουθώ, σχηματίζω, εισάγω, προσκαλώ, παίρνω μέρος, δικαιολογώ, προτείνω, διαβάζω, αναφέρω, επιλέγω, μοιράζομαι, μελετώ, επεξεργάζομαι
οργάνωση: οργάνωση αξιών με βάση προτεραιότητες, αντιπαραβάλλοντας διαφορετικές αξίες, επιλύοντας συγκρούσεις ανάμεσά τους, και δημιουργώντας ένα μοναδικό σύστημα αξιών. Η έμφαση δίνεται στην σύγκριση, συσχέτιση και σύνθεση αξιών.
π.χ. αναγνωρίζω την ανάγκη εξισορρόπησης ανάμεσα σε ελευθερία-υπεύθυνη συμπεριφορά, λαμβάνω την ευθύνη για τη συμπεριφορά μου, αποδέχομαι επαγγελματικές ηθικές αξίες, ζω αρμονικά με τις ικανότητες, ενδιαφέροντα και πεποιθήσεις μου, κατανέμω το χρόνο για να καλύψω τις διάφορες ανάγκες μου.
Ρήματα: εμμένω, αλλάζω, συνδυάζω, συγκρίνω, συμπληρώνω, υπερασπίζομαι, εξηγώ, σχηματίζω, γενικεύω, αναγνωρίζω, ενσωματώνω, τροποποιώ, κατατάσσω, οργανώνω, ετοιμάζω, συσχετίζω, συνθέτω
εσωτερίκευση αξιών: έλεγχος συμπεριφοράς από ένα σύστημα αξιών. Η συμπεριφορά είναι συνεπής, κυρίαρχη, προβλέψιμη, χαρακτηριστική του μαθητευόμενου.
π.χ. δείχνω αυτοπεποίθηση όταν εργάζομαι ανεξάρτητα, συνεργάζομαι σε ομαδικές δραστηριότητες, προσεγγίζω αντικειμενικά την επίλυση ενός προβλήματος, δείχνω επαγγελματισμό και ηθική δέσμευση καθημερινά, αναθεωρώ την κρίση μου μπροστά σε νέα στοιχεία, αξιολογώ τους ανθρώπους με βάση το τι είναι και όχι το πώς δείχνουν.
Ρήματα: ενεργώ, διακρίνω, επιδεικνύω, επηρεάζω, ακούω, τροποποιώ, παρουσιάζω, εξασκώ, προτείνω, ερωτώ, χαρακτηρίζω, επανεξετάζω, υπηρετώ, επιλύω, επαληθεύω


πηγή:
http://www.skagitwatershed.org/~donclark/hrd/bloom.html#one
Άνοιγμα μενού
Αλλαγή μεγέθους γραμματοσειράς
Αντίθεση