Ιστορίες και μύθοι σχετικά με την γήρανση, τη διάρκεια ζωής και την αθανασία

 

05 lagrenee_louis-jean-francois-auroras_take_off

Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία η θεά Ηώς (Αυγή) παρακάλεσε το Δία να χαρίσει στο θνητό εραστή της Τιθωνό την αθανασία. Η Ηώς όμως ξέ­χα­σε να ζητήσει συγχρόνως και την αιώνια νιότη.  Έτσι, ο Τιθωνός γερνούσε μέρα με τη μέρα πιο πολύ, άσπριζε, ζάρωνε και η φωνή του έγινε στριγγιά.  Όταν η Ηώς βαρέθηκε να τον ταΐζει, τον έκλεισε στην κρεβατοκάμαρά της και ο Δίας τον μεταμόρφωσε σε τζίτζικα. Ο μύθος λέει ότι η επιθυμία της αθα­να­σίας συνοδεύεται πάντοτε από την επιθυμία της νιότης.

                                              Γκρέϊβς, Ρ. (1979) Οι ελληνικοί μύθοι. Εκδόσεις Πλειάς-Ρούγκας σελ 164, Αθήνα.

………………………………………………………………………………………………………………………………….

Στο Αβαείο του Γουέστμινστερ (Westminster Abbey), όπου Αγγλία θάβει με τιμές τα καλύτερά της τέκνα (επιστήμονες, ποιητές, ζωγράφους, πολιτικούς) είναι θαμμένος και ένας απλός άνθρωπος, αγρότης, που έπεισε τους ανθρώπους της εποχής τους ότι ήταν πάνω από 150 χρονών (πέθανε σε ηλικία 152 και 9 μήνες). Βέβαια η ηλικία του δεν αποδείχτηκε, απλά ισχυρίστηκε ότι γεννήθηκε το 1483 και επειδή φαίνονταν πολύ ηλικιωμένος τον πίστεψαν.  Πέθανε το 1635.  Μάλιστα κυκλοφόρησε τότε και ένα βιβλίο με τίτλο  The Old, Old, Very Old Man ή the Age and Long Life of Thomas Parr όπου υπήρχαν αναφορές στη ζωή του και τη διατροφή του.  Παντρεύτηκε τη πρώτη του γυναίκα σε ηλικία 80 ετών κ.α.  Προφανώς ήταν τσαρλατάνος, αλλά γιατί οι άνθρωποι αρέσκονται να πιστεύουν τέτοια απίστευτα πράγματα;

Το 1966 το περιοδικό Life, δημοσίευσε ένα άρθρο από την περιοχή του Καύκασου στη Γεωργία όπου οι κάτοικοι ισχυρίζονται ότι ζουν περισσότερο από εκατό χρόνια.  Το άρθρο επικεντρώθηκε στον Shirali Muslimov, στον γεροντότερο κάτοικο του χωριού, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ήταν 161 χρονών.  Παντρεύτηκε την τελευταία του γυναίκα όταν ήταν 110 χρονών κ.α. Πέθανε επτά χρόνια μετά και το νέο έκανε τον γύρο του κόσμου.

Τέτοιες ιστορίες ακούμε συχνά.  Πότε έρχονται από τον Ισημερινό, πότε από το Πακιστάν ή από την Κούβα, από κάποια απομονωμένα χωριά που κάποιοι άνθρωποι πείθουν κάποιους εύπιστους ανθρωπολόγους ότι είναι οι πιο ηλικιωμένοι άνθρωποι στον κόσμο, χωρίς όμως να μπορούν να το αποδείξουν. Στρέφονται βέβαια τα φώτα της δημοσιότητας επάνω τους, καθώς και το μέρος όπου αυτοί οι ηλικιωμένοι ζουν.

Παρόμοια ιστορία είναι με τον Charlie Smith ο οποίος ισχυριζόταν ότι ήταν ο γηραιότερος άνθρωπος στις Ηνωμένες Πολιτείες, αν και ο ισχυρισμός του καταρρίφθηκε.  Κατά τα λεγόμενά του είχε γεννηθεί στη Λιβερία το 1842 και τον απήγαγαν ως σκλάβο στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ηλικία 12 ετών.   Αργότερα η έρευνα έδειξε ότι είχε γεννηθεί γύρω στο 1874 ή και αργότερα. Πέθανε το 1979, σε ηλικία 105 (σύμφωνα με τους ερευνητές) ή 137 (σύμφωνα με το δικό του ισχυρισμό). Μια μεταγενέστερη έρευνα έδειξε ότι πιθανόν να ήταν μόνο 100 ετών.   Τελικά έγινε μια μικρή διασημότητα με πολλά άρθρα ειδήσεων να δημοσιεύονται σχετικά με υποτιθέμενη μακροζωία του. Είχε προσκληθεί για να παρακολουθήσει μια εκτόξευση ενός διαστημοπλοίου, γυρίστηκε μια μικρή ταινία για τη ζωή του κ.α.

…………………………………………………………………………………………………………………………..

Είναι ενδιαφέρον πως έβλεπαν κατά το παρελθόν οι άνθρωποι τα γηρατειά.
Για αιώνες, φιλόσοφοι και γιατροί έχουν αναζητήσει μεθόδους παράτασης της διάρκειας ζωής χωρίς όμως ιδιαίτερη επιτυχία.
Όχι πολύ παλιά αλλά μόλις το 17ο αιώνα οι απόψεις για την γήρανση απείχαν πολύ από την επιστήμη. Η άποψη που κυριαρχούσε τότε ήταν ότι ο θάνατος είναι απόρροια των ηθικών καταπατήσεων στις οποίες υποπίπτει ο άνθρωπος (κάτι που ακόμη και σήμερα πολλοί το πιστεύουν!). Οι άνθρωποι τότε πίστευαν ότι ο Αδάμ και η Εύα ήταν αθάνατοι αρχικά και ότι ο θάνατός τους ήταν το αποτέλεσμα ηθικής παράβασης, επειδή έφαγαν από το δέντρο της γνώσης, του καλού και του κακού. Παρά την ηθική αυτή καταπάτηση, σύμφωνα με τη Βίβλο, ο Αδάμ έζησε 930 έτη, ο γιος του Σηθ 912 και ο γιος αυτού Ευώς 905, ο δε Μαθουσάλας έσπασε το βιβλικό ρεκόρ των 969 ετών (ένα γονίδιο στη Drosophila υπεύθυνο για τη μακροζωία έχει ονομαστεί Methuselah). Ο Νώε έζησε 950 χρόνια και μετά απ’ αυτόν η ανθρώπινη φυλή εμφανίζεται να εξασθενίζει καθώς ο Σημ παρουσιάζεται να ζει 602 έτη, ο Αρφαξάδ 565, ο Σαλά 460, ο Σερούχ 330, και ο Αβραάμ 175.
Σύμφωνα με τον πατέρα της Ιστοριογραφίας, τον Ηρόδοτο, η μέγιστη διάρκεια ζωής των Περσών ήταν 80 έτη ενώ οι μακροβιότεροι Αιθίοπες ζούσαν 120 χρόνια. Βεβαίως, για τους τελευταίους συνυπάρχουν ενδεχομένως και στοιχεία μύθου, καθώς οι αρχαίοι μυθοποιούσαν τους μακρινούς λαούς.
Η μείωση της διάρκειας ζωής του ανθρώπου θεωρήθηκε, κατά την επικρατούσα άποψη του 17ου αιώνα, ως μια «ασθένεια του πολιτισμού». Όπως αναφέρουν τα σχόλια εκείνης της εποχής, ήταν σαφές ότι τα ανθρώπινα όντα ήταν τα μικρότερα, τα πιο αδύνατα, και τα κοντύτερα που έζησαν ποτέ μέχρι τότε. Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα της διαφθοράς, ενός αφύσικου τρόπου ζωής, και ασύνετων διατροφικών συνηθειών. Αυτό σήμαινε ότι η μείωση της διάρκειας ζωής θα μπορούσε να αντιστραφεί εάν υπήρχε η σωστή γνώση και η θέληση του ανθρώπου να ρυθμίσει ανάλογα τη συμπεριφορά του.
Όσον αφορά τη στάση των ανθρώπων έναντι της προσπάθειας αύξησης των χρόνων νεότητας και διάρκειας ζωής είναι κάτι που οι άνθρωποι το προσδοκούσαν σε όλες τις εποχές. Πολλοί γιατροί, μάγοι, φιλόσοφοι, ή κομπογιαννίτες έδιναν τροφή στις ελπίδες αυτές. Βεβαίως πάντα οι σκεπτικιστές αναρωτιούνται εάν οι διάφορες πρακτικές που ακολουθούνται κατά καιρούς αξίζουν τον κόπο. Για παράδειγμα, ο Michel Du Montaigne, ήταν δύσπιστος για τις υποσχέσεις που δινόταν από γιατρούς για παράταση της ζωής. Συγκεκριμένα έλεγε: «εάν ακολουθείτε τις συμβουλές του γιατρού σας, η ζωή σας θα είναι άθλια. Αντί να παραταθεί η ζωή και να είναι άθλια, ζήστε τη ζωή και απολαύστε την». Ο δε George Bernard Shaw, έγραφε: «χρησιμοποιήστε την υγεία σας μέχρι να καταστραφεί… ξοδέψτε όλα όσα έχετε προτού πεθάνετε και μην προσπαθήσετε να ζήσετε περισσότερο. Μην προσπαθήσετε να ζήσετε για πάντα. Δεν θα το πετύχετε». Αλλά παρά τις φιλοσοφικές αυτές απόψεις, η αναζήτηση για μεθόδους που αυξάνουν τη διάρκεια της ζωής και παρατείνουν τη νεότητα συνεχίστηκε κατά τη διάρκεια των επόμενων αιώνων και συνεχίζεται με περισσότερη θέρμη.

………………………………………………………………………………………………………………………………..