Ένα εγχειρίδιο για εκπαιδευτικούς Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, με επιλεγμένους ιστότοπους και εφαρμογές κατάλληλες ώστε να βοηθήσουν, ιδιαίτερα τους νέους εκπαιδευτικούς, στο καθημερινό τους έργο. Για να μεταφορτώσετε το βιβλίο, πατείστε στον παρακάτω σύνδεσμο.
Στον απόηχο της επιμορφωτικής ημερίδας της ΔΔΕ Μαγνησίας με θέμα «Σύγχρονοι κίνδυνοι για τους μαθητές από τη χρήση του διαδικτύου: Εντοπισμός, Πρόληψη, Αντιμετώπιση» που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος Υποστήριξης της Ποιότητας της Σχολικής Ζωής των σχολείων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Μαγνησίας, παραθέτω μερικές συμβουλές – οδηγίες σχετικά με ένα θέμα που όλοι μας, μικροί – μεγάλοι, αντιμετωπίζουμε σε καθημερινή βάση: τη δημιουργία password ή αλλιώς κωδικών πρόσβασης. Στην πλειοψηφία των εφαρμογών που χρησιμοποιούμε όλοι μας καθημερινά είναι απαραίτητη η δημιουργία και η σύνδεση με κάποιο λογαριασμό. Σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούμε ένα λογαριασμό Gmail που έχουμε, ενώ υπάρχουν και διαδικτυακοί τόποι όπου μπορούμε να αποκτήσουμε ένα λογαριασμό email με περιορισμένη χρονική διάρκεια, ίσα ίσα για να πραγματοποιήσουμε την εγγραφή μας σε κάποια εφαρμογή και δεν θέλουμε να δώσουμε πραγματικά στοιχεία. Όπως και να έχει όμως, πάντα χρησιμοποιούμε κωδικούς πρόσβασης (password), οι οποίοι είναι απαραίτητοι για την ασφαλή πλοήγησή μας στο διαδίκτυο. Ποιοι όμως κανόνες πρέπει να τηρούνται ώστε οι κωδικοί μας να είναι ασφαλείς; Υπάρχουν κάποιοι βασικοί κανόνες οι οποίοι φρόνιμο είναι να τηρούνται από τους ενήλικες αλλά, το σημαντικότερο, να φροντίζουμε να τους τηρούν και τα μικρά παιδιά. Ας δούμε αρχικά τι πρέπει να αποφεύγουμε:
Πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης;
Αξίζει να αναφέρουμε ότι, υπάρχουν κάποιες διαδικτυακές εφαρμογές οι οποίες μπορούν να ελέγξουν την ισχύ του κωδικού μας και να μας δώσουν, κατά προσέγγιση, το χρόνο που απαιτείται ώστε ο κωδικός να παραβιαστεί. Ενδεικτικά αναφέρω: passwordmonster(dot)com και security(dot)org(slash)how-secure-is-my-password
Στις παραπάνω διευθύνσεις αντικαθιστούμε το (dot) με . και το (slash) με /
Κλείνοντας, να αναφέρω ότι αν ο ηλεκτρονικός λογαριασμός μας μπει στο στόχαστρο κακόβουλων χρηστών, δύσκολα θα αποφύγουμε την παραβίαση. Ακολουθώντας όμως τα παραπάνω, μπορούμε να μειώσουμε αισθητά τις πιθανότητες.
Ήταν το τέλος του Νοέμβρη 2022, όταν η OpenAI – αμερικανικό ερευνητικό εργαστήριο τεχνητής νοημοσύνης, που ιδρύθηκε το 2015 – έκανε το μεγάλο ΜΠΑΜ, που έμελλε να αλλάξει εντελώς το τοπίο του Internet στον τομέα αναζήτησης και διαχείρισης πληροφοριών. Και το όνομα αυτού: ChatGPT. Όνομα χωρίς κάποια ιδιαίτερη σημασία, που δεν ακολουθεί τους κανόνες του marketing, κατάφερε μέσα σε 5 μόνο μέρες από την έναρξη λειτουργίας του να αποκτήσει 1 εκατομμύριο χρήστες, σε αντίθεση με άλλες ιντερνετικές υπηρεσίες (Facebook, Instagram, Twitter, TikTok) που χρειάστηκαν μήνες ή και χρόνια για να προσεγγίσουν το παραπάνω νούμερο. Σε δύο μόνο μήνες (Ιανουάριος 2023) οι ενεργοί χρήστες εκτινάχθηκαν στα 100 εκατομμύρια, γεγονός που σημαίνει ότι ισάριθμα πληκτρολόγια, σε καθημερινή βάση έθεταν ερωτήσεις, σε φυσική γλώσσα, στο ChatGPT κι έπαιρναν απαντήσεις, τροφοδοτώντας το παράλληλα με νέα δεδομένα. Το ChatGPT μας μάθαινε αλλά ταυτόχρονα μάθαινε από εμάς. Το γλωσσικό μοντέλο αυτό (LLM) στηρίζεται στη μηχανική μάθηση για να εμπλουτίζει τις «γνώσεις» του και καθημερινά γίνεται καλύτερο και πιο «σοφό».
Ίσως αυτός είναι κι ο λόγος που η OpenAI επιτρέπει στους χρήστες να χρησιμοποιούν δωρεάν τη βασική έκδοση 3.5 με στοιχεία μέχρι το 2021: Να μάθει, να εμπλουτίσει τη βάση δεδομένων του. Κι έτσι οι επόμενες εκδόσεις 4 και 5 που ήδη διατίθενται εμπορικά, θα δίνουν πιο σωστές, πιο ακριβείς πληροφορίες.
H Google, ως εταιρεία παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών, ιδρύθηκε από τον Λάρρυ Πέιτζ και τον Σεργκέι Μπριν το 1996, όταν αυτοί έκαναν το διδακτορικό τους στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ. Ο στόχος της είναι να οργανώσει όλες τις πληροφορίες του κόσμου σε μια τεράστια βάση δεδομένων και να τις κάνει παγκόσμια διαθέσιμες. Πέρα από την ευρέως χρησιμοποιούμενη Μηχανή Αναζήτησης Google, υπάρχουν κι άλλες παρόμοιες εταιρείες, οι οποίες προσπαθούν να διευκολύνουν τους χρήστες του διαδικτύου στην αναζήτηση της πληροφορίας που τους ενδιαφέρει, μέσα σε έναν απέραντο, ψηφιακό ωκεανό.
Η λειτουργία ήταν η εξής: Ψηφιακά bots (από τη λέξη robots), επισκέπτονταν όλους τους servers του διαδικτύου, αντλώντας πληροφορίες και ταξινομώντας τες σε κατηγορίες. Έτσι, μόλις ο κάθε χρήστης, μέσω της μηχανής αναζήτησης, πληκτρολογούσε την ή τις λέξεις-κλειδιά, η μηχανή τον οδηγούσε στον αντίστοιχο ή σε κοντινό κατάλογο και πρότεινε συγκεκριμένες ιστοσελίδες, από όπου χρήστης επέλεγε και αντλούσε πληροφορίες από εκείνη που ήταν πιο κοντά σε αυτό που αναζητούσε.
Παρόλο που η παραπάνω διαδικασία λειτούργησε και λειτουργεί ακόμα σε ικανοποιητικό βαθμό, η Τεχνητή Νοημοσύνη (ΤΝ ή AI – Artificial Intelligence) τείνει να αλλάξει όλα τα παραπάνω. Τα Μεγάλα Γλωσσικά Μοντέλα (LLM – Large Language Models) δίνουν στον κάθε χρήστη τη δυνατότητα να εισάγει είτε πληκτρολογώντας είτε μέσω φωνής κάποιες λέξεις ή ακόμα και φράσεις σχετικά με πληροφορίες που χρειάζεται και, ανατρέχοντας στην τεράστια βάση πληροφοριών που έχει στη διάθεσή του, συνδυάζει σχετικές πληροφορίες και προσπαθεί να τις παρουσιάσει σε γλώσσα όσο πιο κοντά γίνεται στην καθομιλουμένη. Όλα τα LLM έχουν τροφοδοτηθεί με έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών και μάλιστα, τροφοδοτούνται συνεχώς από δεδομένα που λαμβάνουν από τους χρήστες. Εκπαιδεύονται, μαθαίνουν συνεχώς αξιοποιώντας τον πλούτο του διαδικτύου. Γίνονται πιο προσιτά για τον αρχάριο χρήστη, αφού κάθε επικοινωνία πραγματοποιείται σε φυσική γλώσσα. Είναι πιο ενημερωμένα, αφού έχουν λάβει τις τελευταίες πληροφορίες. Πολλές φορές οι δυνατότητές τους μας συναρπάζουν και μας τρομάζουν ταυτόχρονα.
Κι όπως είχα αναφέρει σε προηγούμενο άρθρο ότι πλησιάζει το τέλος του πληκτρολογίου, μήπως πλησιάζει και το τέλος του ποντικιού; Μήπως τα LLM αντικαταστήσουν φωνητικά τις Μηχανές Αναζήτησης; Μήπως το επόμενο βήμα, που δεν μοιάζει πολύ μακρινό, είναι ο πλήρης χειρισμός του υπολογιστή και της κάθε ψηφιακής μηχανής με τη φωνή; Αναμφισβήτητα, πέρα από όλα τα άλλα, ζούμε σε μια συναρπαστική εποχή, που οι εξελίξεις στον τεχνολογικό τομέα τρέχουν με ρυθμούς που πολλές φορές, ακόμα κι οι τεχνοκράτες, δυσκολεύονται να ακολουθήσουν. Το βέβαιο είναι ότι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα θα λάβουμε τα επόμενα χρόνια._
Παρατήρησα τις τελευταίες μέρες που ασχολούμαι, μέχρι να ξεκινήσουν τα σχολεία, με τον υπολογιστή, ότι ελάχιστα χρησιμοποιώ πλέον το πληκτρολόγιο. Αν εξαιρέσουμε φυσικά την περίπτωση συγγραφής κάποιου κειμένου στον επεξεργαστή ή τη δημιουργία ενός υπολογιστικού φύλλου, στο αντίστοιχο λογισμικό. Η συσκευή κατάδειξης ή πιο απλά το ποντίκι έχει γίνει πλέον προέκταση του χεριού μας και σχεδόν όλες οι εργασίες στον υπολογιστή πραγματοποιούνται με αυτό. Σύνδεσμοι ιστοσελίδων, κωδικοί, αυτόματη συμπλήρωση κειμένου κ.α. μας έχουν κάνει να ξεχάσουμε τον κλασικό τρόπο πληκτρολόγησης. Εφαρμογές μετατροπής κειμένου σε ομιλία, με ικανοποιητικά ποσοστά επιτυχίας (στα ελληνικά), μας επιτρέπουν πλέον να υπαγορεύουμε το κείμενό μας στον κειμενογράφο. Άλλες εφαρμογές επιτρέπουν τη διαχείριση, μέσω εντολών, του ίδιου του υπολογιστή. Ακόμα και η αναζήτηση πληροφοριών γίνεται πλέον φωνητικά ή απλά φωτογραφίζοντας ένα αντικείμενο, για το οποίο ψάχνουμε ποληροφορίες. Το πληκτρολόγιο QWERTY, το οποίο αποτέλεσε το βασικό στοιχείο των γραφομηχανών για αρκετές δεκαετίες και στη συνέχεια πέρασε και στους υπολογιστές, μετρά σχεδόν 150 χρόνια ζωής (κατασκευαστής: Christopher Latham Sholes, συντάκτης εφημερίδας και τυπογράφος από το Μιλγουόκι των ΗΠΑ), είναι έτοιμο να περάσει κι αυτό στην ιστορία. Πλησιάζει άραγε το τέλος του πληκτρολογίου ;;;; Καλό Φθινόπωρο, καλή σχολική χρονιά με υγεία, δύναμη και δημιουργικότητα σε όλους και όλες !
Νέο πεδίο δράσης, νέες αρμοδιότητες έρχονται σε λίγες μέρες. Απαραίτητες είναι οι αλλαγές στη ζωή μας. Καλό υπόλοιπο καλοκαιριού σε όλους !!
Φαίνεται ότι τον τελευταίο καιρό η τεχνητή νοημοσύνη (Α.Ι) έχει μπει για τα καλά σε πολλούς τομείς της καθημερινότητάς μας. Μετά από το ChatGPΤ, το οποίο απαντάει, με φυσική γλώσσα και αρκετά μεγάλη επιτυχία, στα ερωτήματα που του θέτουμε (κυρίως στα αγγλικά), ήρθε τώρα κι η στιγμή να δημιουργήσουμε εικόνες, δίνοντας απλά μια περιγραφή ή κάποια στοιχεία που αυτή θα πρέπει να περιέχει. Μπορεί ακόμα να επεξεργαστεί μια υπάρχουσα εικόνα/φωτογραφία, αλλάζοντας κάποιες από τις παραμέτρους της. Κι όλα αυτά, πάντα σε φυσική γλώσσα (αγγλικά προς το παρόν, για καλύτερα αποτελέσματα). Έτσι μπορούμε να δώσουμε για παράδειγμα: cat in space (γάτα στο διάστημα), blue car in the sea (μπλε αυτοκίνητο στη θάλασσα), ufo in Volos (UFO στο Βόλο), κλπ ή οτιδήποτε άλλο περνάει από το μυαλό μας. Επίσης, έχει τη δυνατότητα επεξεργασίας μια εικόνας, αλλάζοντας για παράδειγμα την εποχή, τον καιρό κλπ. Πού τα βρίσκουμε όλα αυτά; Στη διαδικτυακή διεύθυνση ImageEditor.ai χωρίς σύνδεση ή εγγραφή. 
Σε μια από τις νυχτερινές μου περιπλανήσεις στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα στο youtube, συνάντησα μια σαραντάλεπτη παρουσίαση με τίτλο «ΟpenAI ChatGPT: Το μέλλον της εκπαίδευσης (και όχι μόνο) είναι ήδη εδώ!». Ενδιαφέρον έχει ο τίτλος, για να δούμε τι μας επιφυλάσσει το μέλλον στον τομέα που όλοι μας αγαπάμε κι έχουμε αφιερώσει τη ζωή μας… Μετά από το πρώτο πεντάλεπτο του βίντεο… σάστισα. Διαβάστε γιατί: Γνωρίζουμε όλοι καλά, ότι τα τελευταία χρόνια, τόσο οι μαθητές μας όσο κι εμείς, όταν θέλουμε να αναζητήσουμε μια πληροφορία, σπάνια καταφεύγουμε στη βιβλιοθήκη μας. Ας είναι καλά η Google, αυτή η μηχανή αναζήτησης που έχει την απάντηση σε (σχεδόν) κάθε ερώτημα που της θέτουμε. Πώς όμως αναζητούμε πληροφορίες σε αυτή; Απλά, δίνοντας κάποιες λέξεις-κλειδιά, σχετικές με τις πληροφορίες που ψάχνουμε κι η μηχανή μας επιστρέφει τα αποτελέσματα με τη μορφή ιστοσελίδων. Όλα καλά μέχρι εδώ. Αλήθεια, πώς θα μας φαινόταν η ύπαρξη μιας μηχανής αναζήτησης με την οποία θα μπορούσαμε να κάνουμε διάλογο σε πραγματικό χρόνο με μη τυποποιημένες απαντήσεις;;; Αυτό ακριβώς κάνει το ChatGPT που ανέφερα παραπάνω. Το ρωτάς (στα αγγλικά αλλά και στα ελληνικά) και σου απαντάει. Θέματα τεχνολογίας, φιλολογικά, φιλοσοφικά αλλά και ερωτήσεις γενικού ενδιαφέροντος… για όλα έχει μια τεκμηριωμένη απάντηση. Του δίνεις την εκφώνηση μιας μαθηματικής άσκησης κι όχι μόνο σου τη λύνει αλλά δικαιολογεί και τη λύση της. Διδάσκεις προγραμματισμό και ψάχνεις να βρεις ασκήσεις πάνω σε ένα συγκεκριμένο κομμάτι της ύλης σου. Κανένα πρόβλημα. Απλά ζήτησέ το. Κι αν κάποια από τις ασκήσεις που σου προτείνει δεν μπορείς να τη λύσεις… κανένα πρόβλημα. Απλά ζήτησέ το. Όλα αυτά είναι προϊόν της Τεχνητής Νοημοσύνης (Α.Ι.).
Και λειτουργούν. Τα δοκίμασα. Σε όσα πεδία ζήτησα πληροφορίες ανταποκρίθηκε πολύ καλά. Βέβαια είναι ακόμα σε δοκιμαστική (beta) έκδοση αλλά αυτό δε δημιουργεί ιδιαίτερα προβλήματα. Πού θα τη βρείτε; Πληκτρολογήστε https://chat.openai.com/auth/login στο φυλλομετρητή σας, κάντε μια σύνδεση με τον Google λογαριασμό σας και δοκιμάστε. Αξίζει, αλλά τρομάζει κιόλας. Τρομάζει το μέλλον που έρχεται, οι δυνατότητες που ανοίγονται μπροστά μας. Και πώς θα αξιοποιηθούν όλα αυτά. Ελπίζω για το καλό των μαθητών, των εκπαιδευτικών, όλων των ανθρώπων γενικότερα. ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ, με υγεία και δύναμη σε όλους !
“Artificial Intelligence & AI & Machine Learning” από mikemacmarketing διατίθεται με άδεια χρήσης CC by-2.0
Στη συνέχεια περιγράφεται ένας αλγοριθμικός τρόπος προσδιορισμού της τετραγωνικής ρίζας αριθμού, ο οποίος μπορεί εύκολα να προγραμματιστεί σε Η/Υ και δίνει με μεγάλη ακρίβεια αποτέλεσμα μετά από μικρό αριθμό επαναλήψεων. Έστω x=14.378, ο αριθμός την τετραγωνική ρίζα του οποίου θέλουμε να υπολογίσουμε. Ξεκινάμε, θεωρώντας ότι η ρίζα είναι ο αριθμός g=150 (τυχαίος). Υπολογίζουμε το g*g=22.500 και το πηλίκο x/g=14.378/150=95,85 . Ο νέος αριθμός που θα δοκιμάσουμε είναι ο (g+x/g)/2=(150+95,85)/2=122,91. Άρα g=122,91. Κατά τα γνωστά, g*g=15.106 και x/g=14.378/122,91=116,97. Ο επόμενος αριθμός είναι ο (g+x/g)/2=(122,91+116,97)2=119,94. Αν κάνουμε άλλη μία δοκιμή καταλήγουμε στο g=119,90 που είναι η τετραγωνική ρίζα του ζητούμενου αριθμού.
Καλά Χριστούγεννα με υγεία σε όλους !!
