H αποπροσωποποίηση είναι μια διαταραχή της αντίληψης, που συνίσταται σε μεταβολή στη συνηθισμένη αίσθηση πραγματικότητας του ατόμου όσον αφορά τον εαυτό του. Κάποιος που βιώνει αυτή την κατάσταση μπορεί να νιώθει ότι παρατηρεί τον εαυτό του “απ’ έξω” (με την έννοια ότι νιώθει το σώμα ή τις σκέψεις του σαν κάτι ξένο), να έχει την αίσθηση ότι η πραγματικότητα είναι “σαν όνειρο” ή “σαν ταινία”, ή ότι το σώμα του λειτουργεί και κινείται μηχανικά σαν ρομπότ, έχοντας ωστόσο πλήρη έλεγχο των κινήσεων του σώματός του.
Η αποπροσωποποίηση είναι παρόμοια με την αποπραγματοποίηση και συνήθως οι δυο διαταραχές αντιμετωπίζονται ως μια. Ωστόσο, πιο συγκεκριμένα, η αποπραγματοποίηση είναι το αίσθημα ότι η εξωτερική πραγματικότητα δεν είναι αληθινή, ενώ η αποπροσωποποίηση είναι το αίσθημα ότι ο εαυτός κάποιου δεν είναι αληθινός, ότι είναι αποκολλημένος απο το σώμα του. Αυτά τα αισθήματα μπορούν να βιωθούν από τον καθένα ο οποίος βρίσκεται κάτω απο έντονο άγχος και συνήθως υποχωρούν όταν αντιμετωπιστούν τα αίτια του άγχους που τα προκάλεσε.
Τι από τα δύο βιώνουμε συλλογικά;
Ναι, εκτός και αν αποπροσωποίηση και αποπραγματοποίηση είναι απόλυτα φυσιολογικές καταστάσεις και οχι διαταραχές, οι οποίες μας βοηθούν να δούμε τον εαυτό μας (αυτογνωσία) και τον κόσμο (συνειδητοποίησή του) αντίστοιχα όπως πραγματικά είναι.
Υπό αυτή την έννοια, το άγχος που προκαλεί αυτές τις καταστάσεις είναι το μέσο, ο καταλύτης που χρειάζεται για να γίνει κάτι τέτοιο. Σαν τη σπηλιά του Πλάτωνα…