Εκπαιδευτικό σενάριο
1. Συνοπτική παρουσίαση σεναρίου.
1.1 Τίτλος διδακτικού σεναρίου.
«Φρούτα και λαχανικά, για καθίστε στη σειρά».
1.2 Εμπλεκόμενες γνωστικές περιοχές.
Το σενάριο αυτό περιλαμβάνει δραστηριότητες που καλύπτουν το γνωστικό
αντικείμενο των μαθηματικών, της γλώσσας, της μελέτης του περιβάλλοντος και των
εικαστικών, όπως προβλέπει το ΔΕΠΠΣ για το νηπιαγωγείο.
1.3. Τάξεις στις οποίες μπορεί να απευθύνεται.
Το εκπαιδευτικό αυτό σενάριο απευθύνεται σε παιδιά προσχολικής ηλικίας.
1.4 Συμβατότητα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα.
Το σενάριο είναι συμβατό με το ΔΕΠΠΣ του νηπιαγωγείου καθώς οι δραστηριότητες
και τα λογισμικά που χρησιμοποιούνται σ’ αυτό παρέχουν κατάλληλες ευκαιρίες στα
παιδιά να αναγνωρίζουν και να ονομάζουν φρούτα και λαχανικά, να διατυπώνουν
συλλογισμούς, να περιγράφουν, να συζητούν και να επιχειρηματολογούν.
Παρέχει τη δυνατότητα εξοικείωσης των νηπίων με απλές βασικές λειτουργίες του
υπολογιστή και την επαφή τους με διάφορες χρήσεις του ως εργαλείου ανακάλυψης,
δημιουργίας και έκφρασης στο πλαίσιο των καθημερινών τους δραστηριοτήτων.
1.5 Οργάνωση της διδασκαλίας και απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή.
Η οργάνωση της τάξης θα είναι εργασία με το σύνολο της τάξης και εργασία σε
ομάδες. Όλες οι δραστηριότητες θα πραγματοποιηθούν στη γωνιά του υπολογιστή και τα
παιδιά θα δουλέψουν σε ομάδες των δύο ατόμων.
Η απαιτούμενη υλικοτεχνική υποδομή είναι ένας ή περισσότεροι υπολογιστές με
σύνδεση στο διαδίκτυο. Οι υπολογιστές θα πρέπει να διαθέτουν τα εξής προγράμματα:
α) Λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspiration
β) Λογ ισμικό δημιουργίας ηλεκτρονικού παζλ
Jigsaw puzzle creator 2007.
Γνωστικά απαιτούμενα
Επειδή το λογισμικό εννοιολογικής χαρτογράφησης Kidspriration είναι ένα περιβάλλον
μάθησης αρκετά σύνθετο και με αρκετό υλικό ενδεχομένως να χρειάζεται προηγούμενη
επαφή με αυτό και τη χρήση του. Παράλληλα θα πρέπει να έχουν εξοικειωθεί με την επιλογή
«πατώ, κρατώ και σέρνω» αντικειμένων μέσα σε ένα υπολογιστή για τη συμμετοχή τους στις
δραστηριότητες των λογισμικών, καθώς επίσης να γνωρίζουν κανόνες πληκτρολόγησης και τη
χρήση μηχανών αναζήτησης.
1.6 Διδακτικοί στόχοι
•Να περιγράφουν τις εμπειρίες τους για τα φρούτα, τα λαχανικά και τη υγιεινή
διατροφή.( παιδί και γλώσσα)
•Να γράφουν όπως μπορούν τα φρούτα και τα λαχανικά. (παιδί και γλώσσα)
•Να αναγνωρίζουν τις ονομασίες των φρούτων και των λαχανικών. (παιδί και γλώσσα)
•Να παίρνουν πληροφορίες από διάφορες πηγές. (παιδί και γλώσσα)
•Να ταξινομούν τα φρούτα και τα λαχανικά( παιδί και μαθηματικά)
•Να εμπλουτίζουν τη γλώσσα τους και με λέξεις που συνδέονται με τα μαθηματικά, να
επικοινωνούν και να αξιοποιούν την τεχνολογία. (παιδί και μαθηματικά)
•Να αναπτύξουν την αυτοεκτίμησή τους.(παιδί και περιβάλλον)
•Να αναπτύξουν ικανότητες συνεργασίας. (παιδί και περιβάλλον)
•Να γνωρίσουν έργα μεγάλων ζωγράφων. (παιδί δημιουργία και έκφραση)
•Να ταυτίζουν τον υπολογιστή με μια μηχανή που βοηθάει τον άνθρωπο στην εργασία
του και που μπορεί να τον χρησιμοποιήσει για παιχνίδι και διασκέδαση. (παιδί και
πληροφορική)
•Να εντοπίζουν γράμματα και αριθμούς στο πληκτρολόγιο. (παιδί και πληροφορική)
•Να επιλέγουν με το ποντίκι. (παιδί και πληροφορική)
•Να χρησιμοποιούν κατάλληλο λογισμικό. (παιδί και πληροφορική)
1.7 Εκτιμώμενη διάρκεια
Η εκτιμώμενη διάρκεια είναι περίπου δυο δίωρα. Ωστόσο η χρονική αυτή διάρκεια
μπορεί να αυξηθεί ή να μειωθεί , ανάλογα με το ενδιαφέρον που θα δείξουν τα νήπια
κατά τη συμμετοχή τους στο θέμα.ισμικό δημιουργίας ηλεκτρονικού παζλ
Jigsaw puzzle creator 2007.
2. Διδακτική προσέγγιση
Τα προγράμματα οργανώνονται γύρω από «θέματα» που ενδιαφέρουν και είναι
παιδαγωγικά κατάλληλα για τα παιδιά. Το «θέμα» που επιλέγεται βρίσκεται στο κέντρο
ενός σχήματος, αν μπορούμε να το φανταστούμε σχηματικά, εξακτινώνεται και
ταυτόχρονα αλληλεπιδρά με τα προγράμματα σχεδιασμού και ανάπτυξης δραστηριοτήτων
των Μαθηματικών, της Μελέτης Περιβάλλοντος και της Δημιουργίας-Έκφρασης. Η
Γλώσσα, η Επικοινωνία και η Τεχνολογία διατρέχουν κάθε «θέμα» που επιλέγεται.
Οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται είναι κυρίως συλλογικές και ευνοούν την
αλληλεπίδραση, την επικοινωνία, τη χρήση της τεχνολογίας, τον προφορικό και το
γραπτό λόγο.
Τα σχέδια εργασίας είναι «έρευνες» θεμάτων που επιλέγουν τα παιδιά. Οι στόχοι είναι
ατομικοί ή συλλογικοί. Τα παιδιά με την υποστήριξη του εκπαιδευτικού σχεδιάζουν την
πορεία της «έρευνας», συζητούν και παίρνουν αποφάσεις οι οποίες καθορίζουν και
εξέλιξη του σχεδίου εργασίας. Πρόκειται για ανοιχτές δράσεις ως προς τις διαδικασίες,
το περιεχόμενο και το χρόνο ολοκλήρωσης. Οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται στο
πλαίσιο αυτής της δράσης είναι βιωματικές και επικοινωνιακές, συνδέουν το πρόγραμμα
με την καθημερινή πρακτική και το σχολείο με την τοπική κοινότητα
Σε κάθε μια από τις παραπάνω περιπτώσεις, οι δραστηριότητες που αναπτύσσονται
ενθαρρύνουν τη συμμετοχή, την πρωτοβουλία, τη συνεργασία, τη δημιουργικότητα και το
διάλογο. Έμφαση δίνεται επίσης στην εργασία σε μικρές ομάδες.
2.1 Διδακτική προσέγγιση με ΤΠΕ
Για την υλοποίηση του σεναρίου. Θα χρησιμοποιηθεί λογισμικό εννοιολογικής
χαρτογράφησης, προκείμενου να ανιχνευθούν οι προϋπάρχουσες απόψεις των μαθητών για
τα φρούτα και τα λαχανικά, τις ιδιότητες τους και τις μεταβολές της φυσικής κατάστασης
τους. Αυτό, γιατί η εννοιολογική χαρτογράφηση είναι μια ειδική τεχνική οπτικοποίησης των
σχέσεων ανάμεσα σε διάφορες έννοιες. Ακόμη περισσότερο, η εννοιολογική χαρτογράφηση
αποτελεί μια ιδιαίτερη κατηγορία συστημάτων εκπαιδευτικού λογισμικού με ανοικτό
χαρακτήρα, που επιτρέπει τη διερεύνηση των σχέσεων των εννοιών μεταξύ τους, κι αυτό
βοηθά στο να μετατραπεί η δηλωτική γνώση σε διαδικαστική γνώση, και μπορεί πρακτικά να
χρησιμοποιηθεί από μικρές ηλικίες όπως στη συγκεκριμένη περίπτωση.
Τέλος, θα χρησιμοποιηθεί ένα πρόγραμμα δημιουργίας ηλεκτρονικού πάζλ. Τα
προγράμματα αυτού του είδους βοηθούν στην ανάπτυξη της φαντασίας, της
δημιουργικότητας και της καλλιτεχνικής έκφρασης των παιδιών, μέσα από τη
συναρμολόγηση εικόνων, για τη μελέτη ενός θέματος, όπως τα φρούτα και τα λαχανικά._
_
2.2 Το προτεινόμενο σενάριο
Προτεινόμενες δραστηριότητες
1η δραστηριότητα
Με αφορμή τον ερχομό της άνοιξης δίνεται η ευκαιρία να μιλήσουμε για τα φρούτα
και τα λαχανικά της κάθε εποχής και να τα γνωρίσουμε καλύτερα. Τα νήπια έτσι μπαίνουν σε
προβληματισμό για τη διατροφική αξία των φρούτων και των λαχανικών πώς υπάρχουν στη
φύση, πώς φτάνουν μέχρι τα σπίτια μας και άλλοι προβληματισμοί.
Γίνεται μια πρώτη ανίχνευση των γνώσεων των νηπίων αλλά και διαπιστώνονται οι ανησυχίες
(ενδιαφέροντα) τους. Σε φύλλο εργασίας καταγράφονται οι ιδέες και οι έννοιες των νηπίων
και στη συνέχεια στον υπολογιστή μαζί με τα νήπια δομείται ο εννοιολογικός χάρτης. Αυτός
εκτυπώνεται και αξιοποιείται για την οργάνωση των επόμενων δραστηριοτήτων.
2η δραστηριότητα
Μετά από συζήτηση για τα φρούτα και τα λαχανικά αποφασίζουμε να
χρησιμοποιήσουμε τη μηχανή αναζήτησης www.google.gr και γράφοντας λήμματα φρούτα
και λαχανικά βρίσκουμε εικόνες αυτών και συμπληρώνουμε τον αντίστοιχο πίνακα
αναφοράς.
3η δραστηριότητα
`Εδώ θα δουλέψουμε με το Kidspiration. Τα παιδιά θα δουλέψουν σε ομάδες ανάλογα
με τους υπολογιστές που διαθέτει το νηπιαγωγείο και θα ταξινομήσουν τις εικόνες που θα
βρουν στο έτοιμο αρχείο σε φρούτα και λαχανικά.
4η δραστηριότητα
Στο Kidspiration τα νήπια θα εργαστούν σε έτοιμο φύλλο εργασίας όπου θα
αναγνωρίσουν τα ονόματα των φρούτων και των λαχανικών και θα αντιστοιχίσουν με τις
εικόνες τους.
5η δραστηριότητα
Παραμένοντας στο ίδιο λογισμικό τα νήπια μετακινούν και ταξινομούν τις εικόνες των
φρούτων και των λαχανικών σε δύο κατηγορίες: α) μου αρέσουν, β) δε μου αρέσουν και στην
συνέχεια να τα μετρήσουν ανά κατηγορία και να γράψουν τον αντίστοιχο αριθμό στο
κουτάκι.
6η δραστηριότητα
Εδώ τα νήπια θα γνωρίσουν μέσα από το διαδίκτυο μεγάλους ζωγράφους που έχουν
ζωγραφίσει πίνακες με θέματα φρούτα και λαχανικά. Στη συνέχεια παροτρύνονται να
ανοίξουν το λογισμικό δημιουργίας παζλ και να φτιάξουν το αντίστοιχο παζλ . Η ζωγράφος
που φιλοτέχνησε τον πίνακα λέγεται Ναυσικά.
7η δραστηριότητα
Στην τελευταία αυτή δραστηριότητα παροτρύνουμε τα νήπια να χρησιμοποιήσουν το internet
και με τη βοήθειά μας να πληκτρολογήσουν την ιστοσελίδα www.youtube.com όπου
βρίσκουμε το βίντεο από τη φρουτοπία του Ευγ. Τριβιζά.
2.3 Επέκταση – Αξιολόγηση
Το παραπάνω σενάριο μπορεί να επεκταθεί, σύμφωνα με τα ενδιαφέροντα των νηπίων
που ενδεχομένως να προκύψουν κατά την πορεία υλοποίησης του διδακτικού σεναρίου
ή ακόμη κατά την εφαρμογή του σεναρίου μπορεί να διορθωθούν ατέλειες και
αδυναμίες του και να προσαρμοστούν στις ανάγκες των νηπίων.
Η αξιολόγηση του σεναρίου γίνεται μέσα από την όλη διαδικασία αλλά και από άλλες
δραστηριότητες που οργανώνουμε με τα παιδιά μέσα στην τάξη για τα φρούτα και τα
λαχανικά.
3.Βιβλιογραφία
Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγραμμάτων Σπουδών για το νηπιαγωγείο.
Επιμορφωτικό υλικό για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών.
Ιστοσελίδες:
•www.google.gr
•www.yutube.com