Θανάσης Β. Κούγκουλος

Θανάσης Β. Κούγκουλος

Σέρνει η ζωή στο διάβα της γενιά μαραγκιασμένη

Οι πρώιμες σοσιαλιστικές ιδέες στην ποίηση του Ρήγα Γκόλφη

Ο Ρήγας Γκόλφης  (ψευδώνυμο του Δημήτρη Δημητριάδη) γεννιέται στο Μεσολόγγι το 1882, σπουδάζει Νομικά κι ακολουθεί επαγγελματικά τη σταδιοδρομία του συμβολαιογράφου. Πεθαίνει το 1958. Στα γράμματα εμφανίζεται το 1905 με το σονέτο «Θείος Παλμός». Συνεργάζεται με πληθώρα λογοτεχνικών περιοδικών, όπως ο Νουμάς και η Νέα Εστία.

Ο Γκόλφης ζει μέσα σ’ έναν αντιφατικό κόσμο. Ως νομικός υπηρετεί πιστά τον νόμο και την τάξη και ως ποιητής υπερασπίζεται μαχητικά τον δημοτικισμό και διασπείρει πρώιμες σοσιαλιστικές ιδέες στο έργο του. Η λογοτεχνική του παραγωγή περιλαμβάνει λυρικά ποιήματα, δοκίμια, διηγήματα και ένα θεατρικό κείμενο. Το τελευταίο, με τίτλο «Γήταυρος», θεωρείται μία από τις πρώτες εκδηλώσεις της ελληνικής σοσιαλιστικής λογοτεχνίας, καθώς απεικονίζει την καταπίεση και την εκμετάλλευση της εργατικής τάξης και των φτωχών στρωμάτων της αγροτιάς. Παρότι η ποίησή του μένει προσκολλημένη στην ποιητική παράδοση, μέσα από την προσέγγιση του λαϊκού στοιχείου και του δημοτικού τραγουδιού ανοίγεται στους δρόμους της σοσιαλιστικής κοινωνικής κριτικής.

Η ένταξη του Γκόλφη στο κίνημα του δημοτικισμού του προσφέρει τη δυνατότητα επαφής με τους σοσιαλιστικούς κύκλους της εποχής. Στο πλαίσιο αυτών των επιρροών γράφει ποιήματα σοσιαλιστικής θεματικής (π.χ. «Πρωτομαγιά», «Ψωμί της πίκρας», «Σκλάβοι της γης», «Λευτεριά», «Η χώρα της σκλαβιάς», «Σκλάβα», «Ζωή κι ανάσταση», «Φτωχογειτονιά», «Άλλη πίστη», «Ιμπεριαλισμός», «Απεργία», «Σ΄ ένα νεκρό του πολέμου, «Για τον αγώνα της ζωής», «Εργάτης», «Στοχάσου», «Ιδέα και λευτεριά», «Μες στην πολύτροπη της ζήσης στράτα», «Νικημένος»), τα οποία ασπάζονται τον ριζοσπαστισμό αλλά αναπαριστούν θεωρητικά και όχι βιωματικά την σκληρή καθημερινότητα της εργατικής τάξης. Στην ανακοίνωσή μας ταξινομούμε και σχολιάζουμε αυτήν την κατηγορία ποιημάτων του Γκόλφη υπό την οπτική της εγκόλπωσης των πρώιμων σοσιαλιστικών ιδεών στην Ελλάδα.

Κατεβάστε ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ PDF

Θ. Κούγκουλος, Παρασκευή 13 Απριλίου 2018