Θανάσης Β. Κούγκουλος

Σε συνεργασία με τον Τριαντάφυλλο Κωτόπουλο, Επίκουρο Καθηγητή του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας, «Η εικόνα του Τούρκου στην ελληνική παιδική / εφηβική λογοτεχνία: πρώτες εκτιμήσεις», στο Σίμος Παπαδόπουλος (επιμ.), Η Σύνοδος των Τεχνών στο σημερινό Σχολείο, Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας, Πρόγραμμα ΘΑΛΗΣ – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών – Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αλεξανδρούπολη 2014, σσ. 203-218. 

Κατεβάστε την ανακοίνωση: Η εικόνα του Τούρκου στην ελληνική παιδική / εφηβική λογοτεχνία: πρώτες εκτιμήσεις PDF

Πρακτικά αναρτημένα στο διαδίκτυο:

Πρακτικά Επιστημονικής Διημερίδας: Η Σύνοδος των Τεχνών στο Σημερινό Σχολείο

ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Θανάσης Β. Κούγκουλος – Τριαντάφυλλος Η. Κωτόπουλος

Η εικόνα του Τούρκου στην ελληνική παιδική / εφηβική λογοτεχνία: πρώτες εκτιμήσεις 

Η διερεύνηση της εικόνας του Τούρκου ως Άλλου στη νεοελληνική λογοτεχνία αποτελεί ένα ζήτημα που αφορά το θεωρητικό πεδίο της πολιτισμικής και ειδικότερα της  λογοτεχνικής εικονολογίας. Ο Τούρκος ως εθνικά ή θρησκευτικά Άλλος αρχίζει να ανιχνεύεται -κυρίως στην πεζογραφία- τα τελευταία μόλις τριάντα χρόνια, παρότι συνιστά έναν από τους κεντρικούς άξονες της λογοτεχνίας του νέου ελληνισμού ήδη από τις πρώιμες φάσεις της ιστορίας της. Η σχετική μελέτη διαπιστώνει τρία στάδια στη νεοελληνική πεζογραφία από τον 19^οαιώνα μέχρι σήμερα:

α. Στον 19^ο αιώνα και στις αρχές του 20^ου ο Τούρκος ταυτίζεται σχεδόν πάντα με τον «προαιώνιο» εχθρό.

β. Από τη γενιά του 1930 έως τη δεκαετία του 1960 όσα πεζογραφήματα σχετίζονται με τη Μικρασιατική Καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών αντιστρατεύονται τη ρητορική του εθνικισμού.

γ. Μετά το 1960, και ιδίως από τα χρόνια της μεταπολίτευσης μέχρι σήμερα, στις αφηγήσεις με κοινωνική προβληματική είναι έκδηλη η αποδοχή και η κατανόηση του αλλοεθνούς και αλλόθρησκου Τούρκου.

Με βάση το παραπάνω σχήμα αναζητούμε την εικόνα του Τούρκου στην ελληνική παιδική / εφηβική λογοτεχνία των τελευταίων είκοσι περίπου ετών, ανακοινώνοντας τις πρώτες εκτιμήσεις από μία έρευνα που πραγματοποιήσαμε μαζί με τους μεταπτυχιακούς φοιτητές της κατεύθυνσης «Γλώσσα και Λογοτεχνία στην Εκπαίδευση» του ΠΜΣ του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας στο πλαίσιο της διδασκαλίας μας κατά το ακαδημαϊκό έτος 2013-2014. Επικεντρωνόμαστε σε μία ομάδα κειμένων που επιστρέφουν σε κρίσιμα ιστορικά γεγονότα για τους δύο λαούς, τον ελληνικό και τον τουρκικό. Τα κείμενα αυτά αποπειρώνται να αφηγηθούν ξανά την Ιστορία – με στόχο τα παιδιά και τους εφήβους- επαναπροσεγγίζοντας την εικόνα του Τούρκου. Ερευνούμε κατά πόσο συμπορεύονται με τη γενική τάση αναθεώρησης στη σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία ή ακολουθούν διαφορετικό δρόμο.