«Η Ρωμιά του Παπαδιαμάντη για το σημερινό αναγνώστη, προπάντων η γερόντισσα, αλλά και όλες οι άλλες με, πολυχρώματη ουρά, το τελικό ουδέτερο ωμέγα στα ονόματά τους – το Σεραϊνώ, το Μαλάμω, το Μπραϊνώ – είναι κάτι αυτονόητο, σχεδόν όπως η ταυτότητα ή το διαβατήριό μας που γράφουν, υπηκοότητα: ελληνική· θρήσκευμα: χριστιανός ορθόδοξος. Με τον Παπαδιαμάντη το θέμα αυτό δεν χρειάζεται ανάπτυξη. Διάβασμα μοναχά χρειάζεται και ξαναδιάβασμα από γενιά σε γενιά. Με τους διάφορους μεσάζοντες ή τους ξεναγούς το διάφορο απομένει και τελικά “μάλλον θόρυβος γίνεται”», ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ, (1979), Οι Ρωμιές, Αθήνα: Δόμος, σσ. 11-12.

ΣΥΝΤΟΜΟ ΣΧΟΛΙΟ: Δεν είναι καθόλου δύσκολο να διακρίνει κανείς εδώ το γεγονός ότι στον Παπαδιαμάντη η Ρωμιά γυναίκα, η μάνα, είναι ένα αρχέτυπο, το οποίο πάντα τείνουμε να το προσωποποιούμε και να το μεταφέρουμε σε κάποιο χαρακτήρα της μυθολογίας.

Χρήστος Καπράλος (1909-1993), Η Μάνα μου, 1940-1945· γύψος, 65 x 36 x 46 εκ., Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.

Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, Θεολόγου Καθηγητή

– Σπρώχνεις με δυσκολία το καροτσάκι στη λαϊκή. Από τα λιγοστά πράγματα μέσα είναι φανερό ότι είσαι μόνη. Το σκυφτό κορμί σου δείχνει ότι τα χρόνια πέρασαν, τα βάσανα έμειναν. Σε αυτή την καμπούρα που κάποτε ήταν όρθια πλάτη, παιδιά έπαιζαν τον αναβάτη. Παιδιά που μεγάλωσαν και έφυγαν, κάποια για πάντα. Χρόνια πολλά σε σένα, μάνα.

– Σε σένα, μάνα, που είσαι σε ένα νοσοκομείο και πονάς. Που αν ζυγίσει κανείς την καρδιά σου, προτιμάς χίλιες φορές να αγκαλιάζεις εσύ τον πόνο παρά το παιδί σου.

– Σε σένα, μάνα, που είσαι στη φυλακή ή σε κάποια κλινική αποτοξίνωσης. Μέσα από τα ρουφηγμένα μάτια σου βλέπεις λίγο ουρανό, θυμάσαι το παιδικό χαμόγελο και υπάρχεις ακόμη.

– Σε σένα, μάνα, μάνα της προσφυγιάς. Που σε έδιωξαν από το σπίτι σου, σου ξερίζωσαν τη χώρα, αλλά όχι την αγάπη. Που μεγαλώνεις τα παιδιά σου σε κουτιά, τα κοιμίζεις σε ξένο χώμα.

– Σε σένα, μάνα, που δεν θυμάσαι τίποτα. Όλοι γύρω σου είναι ξένοι, όλα μακρινά. Κάπου κάπου, ένα δάκρυ σου ίσως και να κουβαλάει μια θύμηση.

– Σε σένα, μάνα, που δεν πήρες ποτέ το παιδί στα χέρια σου. Το «γιατί» δεν έχει τώρα σημασία. Που μόνο εσύ ξέρεις πώς είναι, μόνο εσύ νιώθεις την καρδιά σου.

– Σε σένα, μάνα, που μοχθείς και αγωνίζεσαι. Που λύνεις τα προβλήματα με μια αγκαλιά, που στο άκουσμά σου καλοσυνεύουν όλα. Μια αγκαλιά, ένα φιλί, ένα χαμόγελο. Ακόμη κι αν μεγαλώσαμε, το αξίζεις.

Κι αν δεν είσαι εδώ, δες το δάκρυ μας από ψηλά. Μη μας παρηγορήσεις, όπως παλιά. Από αγάπη και νοσταλγία είναι.

Σε σένα μάνα, μητέρα, γυναίκα…

ΠΗΓΗ

http://theologosnaf.blogspot.gr/2017/05/blog-post_13.html