• Οδηγώντας τα παιδιά στην αυτονομία…

Ακολουθούν κάποιες οδηγίες – βήματα για την απόκτηση της ικανότητας των παιδιών να βάζουν και να βγάζουν τα παπούτσια τους. Οι οδηγίες αυτές μπορούν να αναπροσαρμοστούν ανάλογα με τις δυνατότητες κάθε παιδιού.

Αυτοβοήθεια στο ντύσιμο [Βασιλείου, Γ. (2007, Σεπτέμβριος – Οκτώβριος). Στο περιοδικό Η Συμβουλευτική στην Οικογένεια & στην Εργασία, 9. 18-44, Ανακτήθηκε 14 Μαΐου, 2008, από http://www.alkistis-equal.gr/inst/alkistis/gallery/%CE%94%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%BF%20%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CF%89%CE%BD/%CE%A3%CF%85%CE%BC%CE%B2%CE%BF%CF%85%CE%BB%CE%B5%CF%85%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%20-%20%CF%84%CE%B5%CF%8D%CF%87%CE%BF%CF%82%209.pdf ]

 Α. Βγάλσιμο παπουτσιών (Βασιλείου, 2007: 26-28)

 Παρατήρηση:Το βγάλσιμο των παπουτσιών δεν αποτελεί ιδιαίτερη δυσκολία για κανένα παιδί, όταν τα κορδόνια έχουν προηγουμένως λυθεί. Γι’ αυτό θα πρέπει να παρακινείται το παιδί συνεχώς –για περίπου δύο εβδομάδες- να λύνει μόνο του τα κορδόνια των παπουτσιών του. Μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορούσατε ν’ αποφύγετε τα βήματα 1 και 2 της παρακάτω άσκησης.

Στόχος: Να μπορεί το παιδί να βγάζει εντελώς μόνο του, χωρίς βοήθεια, τα παπούτσια του. Συμπεριλαμβάνεται και το λύσιμο των κορδονιών ή το ξεκόλλημα των αυτοκόλλητων ταινιών που έχουν τα παπούτσια (αντί για κορδόνια).

Βασική αρχή: Το παιδί θα πρέπει να ξεκινήσει να μαθαίνει από την τελική φάση της πράξης. Βήμα – βήμα μειώνεται η βοήθεια.

Διδακτικό υλικό: Για το πρώτο στάδιο της άσκησης χρειάζεται ένα ζευγάρι ελαφριά, άνετα χαμηλά παπούτσια.

Απαιτούμενες προϋποθέσεις: Το παιδί θα πρέπει να είναι ικανό να μιμείται απλές κινήσεις, να κατανοεί τις οδηγίες που του απευθύνονται και να διαθέτει τις απαραίτητες κινητικές δυνατότητες. Δηλαδή να είναι σε θέση να φτάνει με τα χέρια του στα πόδια του.

Εξέλιξη της πράξης:

1. Αντίχειρας και δείκτης στο φιόγκο των κορδονιών (ή στις ταινίες) και τράβηγμα του φιόγκου ( ή των ταινιών)

2. Χαλάρωμα των κορδονιών ( ή των αυτοκόλλητων ) του παπουτσιού

3. Τοποθέτηση του αντίχειρα στο γείσο του παπουτσιού πάνω από τη φτέρνα.

4. Βγάλσιμο του παπουτσιού.

 Βήματα – Στάδια μάθησης: Ανάλογα με αυτά της εξέλιξης της πράξης, αλλά με αντίθετη ακολουθία.

Βήμα 1ο

Στόχος: Η εφαρμογή της οδηγίας: «Βγάλε τα παπούτσια σου» και η κατανόηση της άσκησης. Η τοποθέτηση του αντίχειρα στο γύρω – γύρω πλαίσιο του παπουτσιού και το τράβηγμά του από το κουτουπιέ.

Εκτέλεση: Κάθεστε δίπλα (ή οκλαδόν μπροστά) στο παιδί, που έχει ήδη καθίσει. Σπρώχνετε και τους δύο αντίχειρες στο παπούτσι και το τραβάτε από τη φτέρνα, έτσι που να κρέμεται από το κουτουπιέ. Κατόπιν λέτε: «Βγάλε τα παπούτσια σου». Τοποθετείτε τους αντίχειρες του παιδιού στο παπούτσι, έτσι που να μπορεί να το τραβήξει από το πόδι του. Εάν είναι αναγκαίο, στην αρχή βοηθάτε το παιδί καθοδηγώντας το χέρι του. Επιβραβεύστε το. Όταν το παιδί θα είναι σε θέση να τραβήξει το παπούτσι από το κουτουπιέ με τον αντίχειρα, προχωρήστε στο δεύτερο βήμα.

 Βήμα 2ο

Στόχος: Το πέρασμα του παπουτσιού από τη φτέρνα. Τα κορδόνια είναι λυμένα. Το παπούτσι είναι κανονικά φορεμένο. Θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι αντίχειρες.

Εκτέλεση: Μόλις έχετε λύσει τα κορδόνια (ή τα αυτοκόλλητα), λέτε στο παιδί «Βγάλε τα παπούτσια σου» και περιμένετε (το πολύ 5 δευτερόλεπτα) να βάλει το παιδί τους αντίχειρες στο γείσο του παπουτσιού. Μόλις το παιδί βάλει τους αντίχειρες στο παπούτσι, βοηθήστε το με μια ελαφριά καθοδήγηση του αντίχειρα ή του χεριού του να βγάλει εντελώς το παπούτσι. Σε κάθε καινούρια προσπάθεια θα πρέπει να μειώνετε όλο και περισσότερο τη βοήθειά σας. Μην ξεχνάνε να παινέψετε ή να αμείψετε το παιδί. Μόλις επιτύχει 8 στις 10 προσπάθειες, προχωρήστε στο τρίτο βήμα.

 Βήμα 3ο

Στόχος: Το χαλάρωμα της δεξιάς και αριστερής πλευράς του παπουτσιού.

Εκτέλεση: Δείχνετε στο παιδί πώς μπορούν και οι δύο πλευρές του παπουτσιού να χαλαρώσουν, τραβώντας αυτές με τους αντίχειρες και τους δείκτες. Προηγουμένως, έχετε ήδη χαλαρώσει τα κορδόνια. Έπειτα σφίγγετε τις δύο πλευρές του παπουτσιού, δίνετε το κάλεσμα και οδηγείτε τον αντίχειρα με το δείκτη στα κορδόνια, έτσι ώστε το παιδί μ’ ένα τράβηγμα να μπορεί να χαλαρώσει μόνο του. Μόλις το παιδί χαλαρώσει τις δύο πλευρές και βγάλει το παπούτσι, παινέψτε το. Επαναλάβετε την άσκηση τόσες φορές μέχρι που το παιδί θα έχει 8 επιτυχημένες προσπάθειες σε σύνολο 10.

 Βήμα 4ο

Στόχος: Το λύσιμο του κορδονιού.

Εκτέλεση: Δείξτε στο παιδί ότι ο φιόγκος μπορεί να λυθεί τραβώντας τις δύο πλευρές.

Κατόπιν του λέτε: «Βγάλε τα παπούτσια σου» και παράλληλα οδηγείτε τον αντίχειρα και το

δείκτη του παιδιού στις πλευρές του παπουτσιού. Στην αρχή μπορείτε να βοηθήσετε κατά το τράβηγμα. Επαναλάβετε το κάλεσμα και ενθαρρύνετε το παιδί μέχρι να βγάλει εντελώς το παπούτσι του. Ενισχύστε το μόνο, όταν θα έχει ήδη βγάλει το παπούτσι του.

Παρατήρηση: Όταν το παιδί μπορεί να λύσει το φιόγκο του κορδονιού, να χαλαρώσει τις πλευρές και να βγάλει εντελώς το παπούτσι, τότε έχει ολοκληρωθεί η άσκηση. Από το σημείο αυτό και μετά δώστε προσοχή στο να βγάζει το παιδί τα παπούτσια πάντα μόνο του, χωρίς βοήθεια.

 

Β. Το παιδί βάζει τα παπούτσια του χωρίς βοήθεια (Βασιλείου, 2007: 28-29)

Στόχος: Να μπορεί το παιδί να βάζει το πόδι του μέσα στο παπούτσι, ενώ το κρατά από το γείσο (του παπουτσιού) και με τους δύο αντίχειρες.

Το δέσιμο των κορδονιών, στο σημείο αυτό, δεν λαμβάνεται υπόψη.

Βασική αρχή: Η εξέλιξη της πράξης ακολουθεί κανονική πορεία. Δηλαδή, η τελευταία βάση της πράξης μαθαίνεται στο τέλος.

Διδακτικό υλικό: Ένα ζευγάρι μαλακά χαμηλά παπούτσια, που είναι τόσο άνετα στο πόδι, ώστε να μπορεί να γλιστρήσει εύκολα μέσα σ’ αυτά.

Απαιτούμενες προϋποθέσεις: Το παιδί πρέπει να είναι ικανό να μιμείται κινήσεις, όταν αυτές του παρουσιάζονται. Θα πρέπει να διαθέτει τις απαραίτητες κινητικές δυνατότητες και να κατανοεί τις οδηγίες που του απευθύνονται.

Εξέλιξη της πράξης. Βήματα – Στάδια μάθησης.

1. Τα δάχτυλα του ποδιού μπαίνουν στο παπούτσι

2. Οι δύο πλευρές του παπουτσιού κρατιούνται ανοιχτές και με τους δύο αντίχειρες.

3. Το πόδι μπαίνει στο παπούτσι μέχρι που τα δάχτυλα να ακουμπήσουν στο μπροστινό μέρος του παπουτσιού, ενώ πρέπει και η φτέρνα να ακουμπήσει σταθερά στο έδαφος.

4. Σφίξιμο των δύο πλευρών του παπουτσιού.

Βήμα 1ο

Στόχος: Κατανόηση της οδηγίας: «Φόρεσε τα παπούτσια σου»,καθώς και η γενικότερη κατανόηση της άσκησης. Το αν έχει κατανοηθεί η άσκηση, φαίνεται από το αν το παιδί βάζει τα δάχτυλα του ποδιού του στο παπούτσι.

Εκτέλεση: Κάθεστε δίπλα ( ή οκλαδόν μπροστά) στο παιδί, κρατάτε ένα παπούτσι στο αντίστοιχο πόδι και λέτε: «Φόρεσε τα παπούτσια σου». Περιμένετε περίπου 5 δευτερόλεπτα μέχρι να βάλει το παιδί τα δάχτυλα του ποδιού του στο παπούτσι. Εάν αρνείται, βοηθήστε το καθοδηγώντας το πόδι του. Η φτέρνα δε θα πρέπει να έχει πατήσει στο έδαφος. Μόλις το παιδί καταφέρει – αφού έχει δώσει το κάλεσμα και χωρίς να αρνηθεί – να βάλει τουλάχιστον οκτώ φορές σωστά τα δάχτυλα του ποδιού του στο παπούτσι, προχωρήστε στο δεύτερο βήμα.

Βήμα 2ο

Στόχος: Το παιδί πρέπει να μάθει να κρατά τις δύο πλευρές του παπουτσιού ανοιχτές, χρησιμοποιώντας και τους δύο αντίχειρες.

Εκτέλεση: Δίνετε το κάλεσμα. Οδηγείτε τον αντίχειρα του παιδιού στο γείσο του παπουτσιού, για να το κρατήσει ανοιχτό και περιμένετε μέχρι να βάλει τα δάχτυλα του ποδιού του μέσα στο παπούτσι, στη θέση του κουτουπιέ. Μειώστε σιγά – σιγά τη βοήθεια σας. Όταν από τις δέκα προσπάθειες έχει επιτύχει τις οκτώ, προχωρήστε στο τρίτο βήμα.

Βήμα 3ο

Στόχος: Το παιδί πρέπει να μάθει να βάζει ολόκληρο το πόδι στο παπούτσι και ταυτόχρονα να κρατά ανοιχτό το γείσο του παπουτσιού. Η φτέρνα πρέπει να πατάει σταθερά στο έδαφος.

Εκτέλεση: Δίνετε το κάλεσμα και περιμένετε μέχρι το παιδί να βάλει τα δάχτυλα του ποδιού του στο παπούτσι, να το κρατήσει ανοιχτό με τους αντίχειρες και να σπρώξει το πόδι του εντελώς μέσα. Όταν το παιδί καταφέρει χωρίς βοήθεια να βάζει το πόδι του στο παπούτσι και να πιέζει σταθερά τη φτέρνα, προχωρήστε στο τέταρτο βήμα. Μην ξεχάσετε να το παινέψετε.

Βήμα 4ο

Στόχος: Το παιδί πρέπει να μάθει να σφίγγει τις δύο πλευρές του παπουτσιού.

Εκτέλεση: Δίνετε το κάλεσμα και περιμένετε μέχρι το παιδί να βάλει και τα δύο πόδια στα

παπούτσια του και να πατήσει σταθερά στις φτέρνες. Κατόπιν τοποθετείτε τον αντίχειρα και το δείκτη του παιδιού στις πλευρές του παπουτσιού, έτσι ώστε – με τη βοήθεια του κορδονιού – να μπορεί να τις σφίξει σταθερά. Δείξτε του ότι είναι καλύτερα να αρχίσει κανείς από τις άκρες του κορδονιού τραβώντας δυνατά.

Παρατήρηση:Μόλις το παιδί τα καταφέρει με τα ελαφρά, μαλακά πάνινα παπούτσια, θα πρέπει να επαναλάβετε την άσκηση και με σταθερά δερμάτινα παπούτσια. Μην αποθαρρύνεστε από τυχόν πισωγυρίσματα (οι παλινδρομήσεις είναι αναμενόμενες). Συνεχίστε να εκτελείτε την άσκηση με συνέπεια βήμα προς βήμα. Όταν το παιδί έχει ολοκληρώσει αυτή την άσκηση ήδη μία φορά με επιτυχία, θα πρέπει στη συνέχεια να προσέχετε να μην βιάζεστε να προσφέρετε τη βοήθειά σας. Γιατί υπάρχει ο κίνδυνος, με τη συμπεριφορά σας, να ωθείτε το παιδί να αναμένει τη βοήθειά σας, αντί να προσπαθεί μόνο του. Μην ξεχνάτε να μεταφέρετε στο παιδί το αίσθημα της επιτυχίας.