«Γιατί ένα παιδί από τη μακρινή Περσία να θέλει να φύγει από την πατρίδα του; Πόσο μπορούν οι άνθρωποι ν’ ακούν πάνω από τα κεφάλια τους τρομακτικούς ήχους από αεροπλάνα που σκορπούν το θάνατο με τις δολοφονικές τους βόμβες; Όταν το ταξίδι της φυγής είναι αναπόφευκτο, ποιος έχει το δικαίωμα να ορίζει τα όνειρα και τις επιλογές εκείνου που αναζητεί μιαν άλλη πατρίδα;» την απάντηση με ένα χαρακτηριστικό του ποίημα ο ίδιος ο Φερευντούν Φαριάντ:
«Πατρίδα μου είναι ένας ουρανός
χωρίς διαβατήριο
χωρίς πύλη.
Μπαίνω απ’ τον αέρα!»
Ένα νέο βιβλίο παραμύθι για μικρούς και μεγάλους «Το ταξίδι του Φερεϋντούν», του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, εικονογράφηση Φιρουζέ Αχλαγί, εκδόσεις «Καλειδοσκόπιο», το οποίο έρχεται να απαντήσει με συμβολισμούς, σε μια σειρά ζητήματα που αφορούν στην εποχή μας, ιδιαίτερα το ρατσιστικό και το μεταναστευτικό.
KΛΙΚ ΠΑΝΩ ΣΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΞΕΦΥΛΙΣΕΤΕΒασικό συστατικό στοιχείο της διδακτικής του ωφελιμότητας, είναι η έννοια της αυτοπεποίθησης και της αυτοβεβαίωσης που επιχειρεί ο συγγραφέας να διοχετεύσει στις νεανικές ψυχές. Εκείνο όμως που καθιστά το βιβλίο ξεχωριστό είναι πως η υπόθεση αναφέρεται στον φιλέλληνα Φερεϋντούν Φαριάντ, ο οποίος έζησε στην Ελλάδα, την αγάπησε και ζήτησε να θαφτεί στη χώρα μας όπως και έγινε.
Ενα μικρό βιβλίο είναι «Το ταξίδι του Φερεϋντούν» του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου, ένα παραμύθι με τις όμορφες εικόνες της Φιρουζέ Αχλαγί. Είναι ένα ταξίδι ζωής, ένα αφήγημα που θα μπορούσε να διαβάσει ένας παππούς στο εγγόνι του και θα ήταν ένα γλυκόπικρο παραμύθι αν δεν υπήρχε ο καμβάς της αλήθειας.
Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος, ένας συγγραφέας με βαθιά πνευματικότητα και ουμανιστική προσφορά, μας κάνει επί της ουσίας κοινωνούς με έναν σπουδαίο Ιρανό, τον ποιητή και μεταφραστή του Ρίτσου, Φερεϊντούν Φαριάντ (1949-2012), που έζησε πολλά χρόνια στην Αθήνα μετά την καταστροφή της πόλης του, του κάποτε εύπορου και ευημερούντος Χοραμσάρ, που ισοπεδώθηκε το 1986 από τον στρατό του Σαντάμ Χουσεΐν.
Αυτή η τραγική ιστορία είναι η αφορμή για να ξετυλιχθεί ένα ταξίδι ψυχής με όλα τα αρχετυπικά σύμβολα της προφορικής διήγησης, που χάνεται στα βάθη των αιώνων σε Ανατολή και Δύση, και που κάποτε πέρασε και σε γραπτό λόγο. Ο Γρηγόρης Χαλιακόπουλος με μεγάλο σεβασμό και αισθαντικότητα μας δίνει ένα κείμενο φόρο τιμής στην ευγενή ζωή του Φερεϊντούν Φαριάντ, αυτού του πνευματικού ανθρώπου, που τό φερε έτσι η ζωή να γίνει ένα από τα νεότερα σύμβολα της ελληνοϊρανικής φιλίας.
Και το βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου μιλάει επίσης και γι αυτό ακριβώς το χάσμα, το κενό ανάμεσα στις δύο αρχαίες χώρες, την Ελλάδα και την Περσία, που πήρε το όνομά της από τον Πέρση, τον γιο του Περσέα και της Ανδρομέδας. Και μιλάει με ένα τρόπο βαθύ, που σκάβει κάτω από τα κενά του γεωπολιτικού ανάγλυφου και αγγίζει χορδές πανάρχαιες. Ο Φερεϊντούν του παραμυθιού και ο Φερεϊντούν της ζωής ανήκουν σε εκείνους που γίνονται πρωταγωνιστές της Ιστορίας, θέλοντας και μη. Στα ερείπια του Χοραμσάρ (αναζητήστε την ιστορία της πόλης πληκτρολογώντας Khorramshahr), ο Φερεϊντούν χάνει και τους δυο γονείς του, ο κόσμος του αφανίζεται και ο ίδιος γίνεται μία κινούμενη σταγόνα σε ένα κύμα ανθρώπων που κινούνται προς Δυσμάς. Η θέα του γαλάζιου Αιγαίου τον γεμίζει ελπίδα, η ψυχή του ρουφάει άπληστα.
Η περίπτωση του Φερεϊντούν Φαριάντ άξιζε ένα παραμύθι για να περάσει σε ένα πλατύ υποσυνείδητο της ελληνικής κοινής γνώμης. Είχε πιστέψει στον ελληνοπερσικό δεσμό, έσκυψε πάνω από την ελληνική γλώσσα, πήρε τους χυμούς της, έδωσε ελληνική ποίηση στη δική του μητρική γλώσσα, ήταν ένας άνθρωπος που όσοι τον γνώρισαν θεωρούσαν ξεχωριστό.
Αυτό το βιβλίο του Γρηγόρη Χαλιακόπουλου που μου θύμισε στιγμές δημοτικής ποίησης ή λιανοτράγουδο, μεσαιωνικό παραμύθι ή μύθο κάποιας αρχαίας χώρας, έρχεται σε μια στιγμή που η περιέργεια και το ενδιαφέρον για το σύγχρονο Ιράν είναι ψηλά. Στα ερείπια του Χοραμσάρ συμβολίζεται για όλους εμάς τους «εκτός» η άγνοια για τα ασύλληπτης έκτασης εγκλήματα πολέμου. Στη μορφή του Φερεϊντούν συμβολίζεται ο Οδυσσέας της εποχής μας, ο άνθρωπος με τον «οίκο» στην πλάτη, αλλά με κλώνους πνευματικότητας να φυτρώνουν από μέσα του. Είναι ένας ύμνος σεμνού όσο και τραγικού βίου.
Πηγή «Ελληνοπερσικός κρίκος ζωής» ΣΕΛΙΔΟΔΕΙΚΤΕΣ του Νίκου Βατόπουλου Καθημερινή, 23/11/13
Λίγα λόγια για το βιβλίο
Το βιβλίο Το ταξίδι του Φερεϋντούν δεν θα είχε υπάρξει ποτέ αν κάποια στιγμή δεν είχαν συναντηθεί οι δρόμοι δύο ανθρώπων από χώρες τόσο μακρινές αλλά και με τόσο στενά δεμένη ιστορία όπως η Ελλάδα και η Περσία, το σημερινό Ιράν. Δεν θα είχε υπάρξει αν οι δρόμοι της ζωής δεν οδηγούσαν ορισμένες φορές τους ανθρώπους σε μέρη αναπάντεχα και υπό συνθήκες πέρα από τη βούληση του καθενός. Στις περιπτώσεις που με φυσικό τρόπο ο νέος τόπος και η νέα γλώσσα γίνονται πατρίδα οι δεσμοί που δημιουργούνται είναι οι πιο στέρεοι και οι πιο αυθεντικοί. Το βιβλίο προέκυψε όταν ο συγγραφέας του Γρηγόρης Χαλιακόπουλος θέλησε να αφηγηθεί την ιστορία ενός ανθρώπου που σε κάποια στιγμή της ζωής του, μη έχοντας άλλη επιλογή, ξεκινά το μακρύ ταξίδι που τον φέρνει στην Ελλάδα. Ο Πέρσης ποιητής Φερεϋντούν Φαριάντ (Χοραμσάρ, 1949 – Αθήνα, 2012) που αγαπούσε πολύ την πατρίδα του, τους μύθους, τις παραδόσεις και τον σπουδαίο πολιτισμό της, βρήκε από πολύ νωρίς στην Ελλάδα μια δεύτερη πατρίδα που την αγάπησε εξίσου, όπως αγάπησε και τους ποιητές της. Στην Ελλάδα έζησε από το 1985 έως το θάνατό του πριν από 2 χρόνια. Με τις μεταφράσεις του έκανε γνωστή την ελληνική ποίηση στους Πέρσες.
Το μακρύ ταξίδι του μικρού Φερεϋντούν από το Χοραμσάρ ξεκινά όταν ο πόλεμος του στερεί ό,τι πολυτιμότερο είχε: την οικογένειά του και το σπίτι του. Με οδηγό έναν χαρταετό, που σαν άλλος φωτεινός αστέρας θα διώχνει τις σκιές από τον δρόμο του, ο μικρός θα ξεκινήσει το ταξίδι της ζωής του. Αν και η αφετηρία του σημαδεύεται από το τραυματικό γεγονός της απώλειας και τις ισοπέδωσης, το παιδί με πίστη στα όνειρά του θα γράψει τις λευκές σελίδες στο βιβλίο της ζωής του που έμελλε να ολοκληρωθεί πολύ μακριά από τον τόπο που γεννήθηκε.
Η έννοια του ξένου, του ανθρώπου που χάνει την πατρίδα του, που αναγκάζεται να την εγκαταλείψει και να αναζητήσει νέο κέλυφος για να ζήσει ειρηνικά απολαμβάνοντας τα δικαιώματά του παρουσιάζεται στους μικρούς αναγνώστες του βιβλίου σαν ένα μαγικό παραμύθι από τα βάθη της Ανατολής. Ήρωας του παραμυθιού είναι ένα αγόρι με θετική ματιά που προσέρχεται στον κόσμο κομίζοντας το μήνυμα της αγάπης των λαών, της ειρηνικής συνύπαρξης και του σεβασμού στα δικαιώματα των άλλων.
Στο τέλος του βιβλίου, τα παιδιά αλλά και οι γονείς και οι δάσκαλοί τους, θα βρουν ένα κατατοπιστικό χρονολόγιο που παρακολουθεί τη ζωή του Φερεϋντούν Φαριάντ δίνοντας χρήσιμες πληροφορίες για τους σημαντικούς σταθμούς της αλλά και υπενθυμίζοντας τις αρχαίες ρίζες των σχέσεών μας με την Περσία.
Σε ποιες ηλικίες απευθύνεται
Το βιβλίο απευθύνεται στα παιδιά των τελευταίων τάξεων του δημοτικού.
Για ποιο λόγο θα το αγαπήσουν τα παιδιά
Τα παιδιά θα αγαπήσουν το βιβλίο για την απλή και ταυτόχρονα ποιητική του προσέγγιση σε ένα θέμα που συνήθως προκαλεί αμηχανία ενώ συχνά φτάνει στα αυτιά τους ως αιτία δεινών. Η ίδια η γλυκιά μορφή του Φερεϋντούν, θα τους δώσει μια θετική εικόνα για τον «ξένο», ενώ ο χαρταετός που τον κατευθύνει στα βήματά του θα ερεθίσει τη φαντασία τους.
Για ποιο λόγο να το προτιμήσουν οι γονείς
Οι γονείς που συχνά αναζητούν βιβλία με αφηγήσεις και όχι με εγκυκλοπαιδικές γνώσεις για να προσεγγίσουν δύσκολα θέματα όπως αυτό των προσφύγων, θα βρουν στο Ταξίδι του Φερεϋντούν ένα βιβλίο που με τρόπο λυρικό συμπυκνώνει την ουσία της ευγενέστερης ιδέας του να είναι κανείς Έλληνας: «Είναι ο άνθρωπος εκείνος που αγαπά την ειρήνη, τα γράμματα, τους ανθρώπους και πάνω απ’ όλα, σέβεται την ιστορία και τη θρησκεία του κάθε λαού. Η έννοια αυτή ονομάζεται ελληνισμός και είναι συνώνυμη του πολιτισμού».
Πηγή Ανάμεσα σε δυο πατρίδες της Ελένης Κορόβηλα,http://www.bookpress.gr
Πόσοι όμως γνωρίζουν πως ο σπουδαίος αυτός Πέρσης ποιητής
είχε βραβευτεί με το Βραβείο Άντερσεν, το κρατικό βραβείο καλύτερου μεταφραστή λογοτεχνικού έργου στην Τεχεράνη, καθώς και στην Αθήνα, ενώ είχε μεταφράσει τους σπουδαιότερους Ελληνες δημιουργούς στη χώρα του και αντίστοιχα, τους αξιόλογους Πέρσες λογοτέχνες στη δική μας; Μέσα από μια εξαιρετική γραφή και εικονογράφηση της Περσίδας Φιρουζέ Αχλαγί, το βιβλίο ήδη οδεύει στη δεύτερη έκδοσή του και προετοιμάζεται η μετάφρασή του στην περσική γλώσσα.
Αξίζει όμως να δούμε ποιος ήταν ο ήρωας που μας περιγράφει ο συγγραφέας Γρηγόρης Χαλιακόπουλος: «Μ’ ένα όνειρο μεγάλωσε ο Φερεϋντούν από το Χοραμσάρ της Περσίας. Να μάθει γράμματα και να γυρίσει όλον τον κόσμο μ’ ένα ποδήλατο. Κι όταν το σπίτι του βομβαρδίστηκε στον ιρανοϊρακινό πόλεμο, το μόνο που του απέμεινε ήταν ο πολύχρωμος χαρταετός του. Τον πέταξε όσο πιο ψηλά μπορούσε, πέρασε τα σύννεφα, πλησίασε τ’ αστέρια. Ταξίδεψε πολύ, στη Γαλλία, στην Ιταλία, στη Γερμανία, πάντα όμως “παράνομος” κυνηγημένος και με τον φόβο στην ψυχή. Κι όταν κάποτε το 1980, έφθασε στη Σάμο, είχε την τύχη να γνωρίσει τον Γιάννη Ρίτσο. Τον έπεισε να μείνει στην Ελλάδα και από τότε η ζωή του άλλαξε. Ο Φερευντούν Φαριάντ, αγάπησε τους Έλληνες περισσότερο απ΄ ότι αγαπούσαν οι ίδιοι τον εαυτό τους. Έγραψε γι αυτούς, μετέφρασε τους σπουδαιότερους ποιητές της Ελλάδας στην Τεχεράνη και τους σπουδαιότερους της Περσίας στην Αθήνα. Πέρασε πολλά, στα Κάτω Πατήσια που έμενε δίχως χαρτιά και άδειες παραμονής. Ένιωσε τον ρατσισμό στη ψυχή του αλλά δεν παρέδωσε τα όπλα. Σπούδασε αρχαία και νέα ελληνικά, έγραψε ποίηση, έκανε μεταφράσεις, μέχρι που τιμήθηκε με το Βραβείο Άντερσεν για το βιβλίο του “Όνειρα με χαρταετούς και περιστέρια” που μετέφρασε στην Ελλάδα ο Γιάννης Ρίτσος, καθώς και με τα κρατικά βραβεία του Ιράν και της Ελλάδας για τις μεταφράσεις λογοτεχνικών έργων. Κανείς όμως δεν γνώριζε πως αυτός ο φιλέλληνας που έμενε σ ένα υπόγειο δίχως χρήματα, αλλά με περίσσεια αξιοπρέπεια, ήταν ο πολυβραβευμένος ποιητής της Περσίας. Ο Σαμαράκης, ο Πατρίκιος ο Γιάννης Ρίτσος, η Κατερίνα Ρουκ, η Μελίνα Μερκούρη και άλλοι πολλοί, βοήθησαν και μετά από χρόνια ταλαιπωρίας και διώξεων, πήρε την ελληνική υπηκοότητα. Πέθανε όμως τον Φεβρουάριο του 2012, λίγες μέρες μετά το θάνατο του σκηνοθέτη Θόδωρου Αγγελόπουλου, ο οποίος τον είχε συμπεριλάβει στο καστ της καινούργιας του ταινίας, όπου θα έπαιζε τον ρόλο ενός πρόσφυγα».
Συνομιλώντας με τον συγγραφέα του βιβλίου Γρηγόρη Χαλιακόπουλο, μας ανέφερε για “Το Ταξίδι του Φερεϋντούν”: «Αφορμή γι’ αυτό το παραμύθι στάθηκε η γνωριμία μου με τον Φερεϋντούν Φαριάντ, τον σπουδαίο ποιητή της Περσίας. Η τύχη το ‘φερε να του πάρω την πρώτη του συνέντευξη απ΄ όταν ήρθε στην Ελλάδα και την τελευταία της ζωής του. Μάλιστα η αποχαιρετιστήρια, κυκλοφόρησε στην εφημερίδα “ΕΘΝΟΣ”, την οποία ευτυχώς πρόλαβε να την διαβάσει δυο μέρες πριν πεθάνει. Δανείστηκα λοιπόν το όνομά του για να γράψω μια ιστορία για τον κάθε Φερεϋντούν, που αναζητεί έναν καλύτερο κόσμο και που τις περισσότερες φορές δεν φθάνει καν στον προορισμό του, αλλά καταλήγει στον πυθμένα της Μεσογείου ή σβήνει στα στενά την Ομονοίας, θυσία σ ένα όνειρο που δεν πραγματώνεται ποτέ. Δεν θα ξεχάσω τη φράση του Τίτου Πατρίκιου στο ντοκιμαντέρ “Παρασκήνιο” που δημιούργησε ο σκηνοθέτης Δημήτρης Γιατζουζάκης της ΕΡΤ, για τον Φερεϋντούν, όπου δηλώνει ευθαρσώς τα εξής:
“Ο Φερεϋντούν είναι μετά τον Ηρόδοτο ο πρώτος και μοναδικός, που ενώνει λογοτεχνικά τους δυο λαούς, μεταφράζοντας κι από τις δυο πλευρές τους μεγάλους δημιουργούς των λαών αυτών”. Μαζί με το Δαρείο Νταρβίς Ταμπάρ, Πρόεδρο του Περσοελληνικού Συλλόγου και τον Δημήτρη Γιατζουζάκη, τον τιμήσαμε φέτος με εκδήλωση, στην οποία η σοπράνο της Λυρικής Σκηνής Τζένη Δριβάλα διάβασε ποιήματά του στα ελληνικά και η μαθήτρια τού Φερεϋντούν, Αριάνα Νταρβίς Ταμπάρ, μετέφραζε στα περσικά. Ήταν μια εξαίρετη βραδιά που ένωσε τους δυο λαούς, αλλά εκείνο που έχει σημασία να τονισθεί, είναι ότι ο άνθρωπος αυτός μέχρι να αποκτήσει χαρτιά και να καταξιωθεί στην χώρα μας ως προσωπικότητα, πέρασε πολλά δεινά. Θυμάμαι με παράπονο να μου λέει: “Προσπαθώ να μην ονειρεύομαι πια. Τα όνειρά μου είτε είναι προσωπικά, είτε κοινωνικά ή παγκόσμια, έτσι κι αλλιώς δεν μπορούν να πραγματοποιούνται. Και δε θέλω να είμαι χαζός, αφελής και έφηβος πια! Αλλά ελπίζω και πάντα ελπίζω, κάποτε, ο κόσμος που ζούμε να είναι πιο δίκαιος, ήρεμος, ελεύθερος και να βρει τελικά τη γαλήνη και την ειρήνη του… μέσα στην απέραντη ευημερία”! Όσο για τα τελευταία του λόγια στη συνέντευξη, με στενοχώρια αλλά και αποφασιστικότητα, ήταν τα εξής: “Για μένα η Ελλάδα κι η Περσία είναι δυο αδιέξοδα. Πηγαίνω στην Περσία συναντώ ένα μεγάλο τείχος, γυρνώ στη δεύτερη πατρίδα μου την Ελλάδα, το ίδιο, χτυπάει το μούτρο μου σε αυτό το τείχος. Εμπρός γκρεμός και πίσω ρέμα… αδιέξοδο! Τώρα όμως φαίνεται ότι εμείς οι ποιητές πρέπει να αντιπροσωπεύσουμε κάτι για αυτές τις δυο χώρες, με το ένδοξο παρελθόν και το χάλια παρόν, που μέσα στην ιστορική τους πορεία ατυχήσανε”. Στόχος μου τώρα με τις περιοδείες στα σχολεία και ομιλίες σε πολιτιστικά κέντρα, είναι να πληροφορηθούν όλοι οι Έλληνες πως ένας φιλέλληνας του οποίου μάλιστα ποιήματα διδάσκονται στις δύο τελευταίες τάξεις του δημοτικού σχολείου, βοήθησε τα μέγιστα να γνωρίσουν οι Πέρσες τον Ελύτη, τον Σικελιανό, τον Βρεττάκο κ.α. αλλά και οι Έλληνες τους σπουδαίους δημιουργούς της χώρας του. Μου είναι όμως αδύνατον να ξεχάσω ότι, λίγες εβδομάδες πριν πεθάνει γευματίσαμε σπίτι μου και μιλήσαμε για πολλά. Είχε γυρίσει από ένα ταξίδι του στην Αμερική. Είχε χάσει στον υπολογιστή του την μετάφραση των έργων του Ελύτη για τον εκδοτικό οίκο της Τεχεράνης και κόντευε να τρελαθεί. Τα βρήκαμε αφού ενεργοποιήσαμε το κέντρο Yahoo μέσω ειδικών και ηρέμησε. Η αρρώστια του, πιστεύω επιδεινώθηκε απ αυτό το γεγονός. Κηδεύτηκε στην Καισαριανή, η δε τελετή του έγινε υπαίθρια. Ούτε καν μας παραχώρησαν υπόστεγο, αφού δεν δέχθηκε άλλο νεκροταφείο να ταφεί ο Φερεϋντούν, επειδή ήταν χριστιανός, με χιόνι και μείον 3 βαθμούς. Μαζί με τον ποιητή Τίτο Πατρίκιο, τον σκηνοθέτη Δημήτρη Γιατζουζάκη, τον επιχειρηματία Δαρείο Ταμπάρ, τον σκηνοθέτη Λουκά Παπαστάθη, τον ηθοποιό Βασίλη Κουκαλάνι και άλλους, σύνολο 20-30 ανθρώπους, διαβάσαμε ποίησή του, στον προαύλιο χώρο, μετατρέποντας την κηδεία του σε λογοτεχνική εκδήλωση. Τα έξοδα της κηδείας του ανέλαβε μέσω ενεργειών της ποιήτριας Κικής Δημουλά, το ίδρυμα Ουράνη».
Εγώ είμαι ξένος
Μιλάω στα δέντρα περσικά
Τα δέντρα μού αποκρίνονται.
Μέσα σ’ αυτή τη συγγένεια
δεν είμαι ξένος
Πηγή http://www.ethnos.gr
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ Το ταξίδι της φυγής, Πρόταση διδασκαλίας «Ο ξένος»!Υποστηρικτικό υλικό . Δυο φορές ξένος….
Αφήστε μια απάντηση