O ΒΛΑΧΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΣΤΗ ΘΗΒΑ

vlaxikos gamos thiva 2008

Κάθε χρόνο την Κυριακή της Τυρινής (τελευταία Κυριακή της Αποκριάς) και την Καθαρή Δευτέρα (πρώτη μέρα της μεγάλης νηστείας), τούτη την εποχή της άνοιξης, της βλάστησης και της γονιμότητας, εδώ και 150 χρόνια, στην αμπελοστεφάνωτη επτάπυλη Θήβα, πόλη πανάρχαιη και σεβαστή στην ιστορία και την παράδοση, πατρίδα του αμπελιού και του κρασιού, γενέτειρα του Βάκχου, σμίγουν τα προαιώνια στοιχεία της Διονυσιακής λατρείας με τη σύγχρονη χριστιανική πίστη, σ’ ένα πολυσήμαντο, λαϊκό έθιμο, το <<ΒΛΑΧΙΚΟ ΓΑΜΟ>>, που γίνεται σε τέσσερις γιορτινές μέρες. Την Τσικνοπέμπτη, την Κυριακή της Τυρινής, την Καθαρή Δευτέρα και των Αγίων Θεοδώρων.

Την Τσικνοπέμπτη ”πιάνονται τα προζύμια” και γίνονται με τα νταούλια και τις πίπιζες, τα πρώτα γερά μεθύσια για τις χαρές που θα ‘ρθούνε.

Την Κυριακή της Τυρινής το μεσημέρι, οι ”Καπεταναίοι”με τον Πανούση (υπηρέτη), το Φλάμπουρο και τα τοπικά όργανα (πίπιζα και νταούλι), φέρνουν βόλτα τα βλάχικα κονάκια και συναθροίζουν τα παλικάρια του ”μπουλουκιού”, τους Βλάχους, Μακεδόνες και Λιάπηδες.

Συγκεντρώνονται οι παρέες (μπουλούκια) στον κεντρικό δρόμο της Εοδούπαμεινώνδου  και στην πλατεία. Κατά τις 5 το δειλινό, γίνονται το ΠΡΟΞΕΝΙΟ και τα ΑΡΡΑΒΩΝΙΑΣΜΑΤΑ κι από κοντά τραγούδια και χορός μέχρι τα χαράματα της άλλης μέρας.

Την Καθαρή Δευτέρα το πρωί…σκούζει ο ”σκάρος” (εγερτήριο – εωθινό).

Άναμα φωτιάς, ξέχωρα κάθε  ”μπουλούκι” και στη θράκα της ψήσιμο της ”προπύρας”, της πίτας της νύφης. ”Πυρρίχιος” χορός παλικαριών, γυροβολιά στην κάθε φωτιά.

Γλέντι, χορός και οινοποσία μέχρι να αποτραβηχτούν οι Βλάχοι στο ξωκλήσι της Αγιατριάδας, για φαγητό και τις στερνές σκοτούρες της γαμήλιας πομπής και της ”τελετής” του γάμου.

Εκεί οι Βλάχοι στρώνουν τα τραπέζια με νηστίσιμα φαγητά, που μοιράζονται μαζί με τους επίσημους καλεσμένους και με όλο τον κόσμο των επισκεπτών και τσουγκρίζουν μαζί τους τα ποτήρια με το Θηβαϊκό κρασί.

Στις 3:00 ξεκινάνε οι Βλάχοι από την Αγια Τριάδα, για την αγορά (κέντρο), που είναι τα ”κονάκια” (καλύβες), των ”συμπεθέρων” πάνω στις ”ράχες”.

Ώρα 5:00 το δειλινό, η πομπή των Βλάχων έχει φτάσει στα κονάκια των ”συμπεθέρων”. Ακουμπάνε τα ”προικιά” της ”νύφης” στη βορινή καλύβα.

Ακούγονται βλάχικα τραγούδια από ντόπιους τραγουδιστες. Χορεύουν το βλάχικο χορό ”γαϊτανάκι” και γίνεται ξύρισμα του ”γαμπρού” κι ακούγεται το σχετικό τραγούδι.

Ακολουθεί ο διάλογος μεταξύ των ”συμπεθέρων”και κοινολόγηση – αποκάλυψη του μεγάλου μυστικού της ”νύφης”. Τα ”συμπεθεριά” ξεδιαλύνουν τις διαφορές τους και αρχίζει το γαμήλιο γλέντι με την συμμετοχή όλου του κόσμου. Ακολουθεί στην πλατεία του Αγιάννη, ο χορός του πεθαμένου παλικαριού (πανάρχαιος χορός που συμβολίζει την ανάσταση της φύσης και τη γονιμότητα). Το γλέντι συνεχίζεται μέχρι τα χαράματα της Τρίτης.

Το ομαδικό γλέντι και μεθύσι, η πομπή, ο Πυρρίχιος χορός, τα φλάμπουρα με τα γαρυφαλλοστόλιστα πορτοκάλια και οι γκλίτσες (παραλλαγές των Βακχικών θυρσών), η τσουχτερή σάτιρα, οι αισχρολογίες και τα πειράγματα, ο χωρίς σταματημό και αναπαμό χορός, η ακατάσχετη οινοποσία, τα πηδήματα και οι κραυγές, ο Πανούσης με το υπερμεγέθες ομοίωμα φαλλού και τα κουδούνια που κρέμονται στα σκέλια του, οι θεατρίνοι που λέγονται και ΄΄ γελοίοι ΄΄  με την ιδιόμορφη φορεσιά τους, (κατσάρια δεμένα στις άσπρες κάλτσες σαν αρχαία σανδάλια, με τα κλαριά κισσού στο κεφάλι τους) και τις γκριμάτσες και τα καμώματα καταίδιοι ΄΄βακχευόμενοι σάτυροι΄΄, χορός του ΄΄πεθαμένου΄΄ που συμβολίζει την Ανάσταση της φύσης, τη νίκη της ζωής πάνω στο θάνατο, είναι λίγα από τα σημάδια που μαρτυράνε ότι τούτος ο ΄΄Γάμος΄΄, το πολυσήμαντο αυτό λαϊκό φανέρωμα είναι ένα αυθεντικό κατάλοιπο της πανάρχαιας οργιαστικής Διονυσιακής λατρείας.

” Και του χρόνου στο μέτρο.”

http://esthivas.gr/

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΒΛΑΧΙΚΟΥ ΓΑΜΟΥ ΘΗΒΑΣ


Κυριακή της Τυρινής
Ώρα 13:00: Οι Καπεταναίοι με τον «Πανούση» (υπηρέτη), το φλάμπουρο και τα τοπικά όργανα (νταούλι και πίπιζα) φέρνουν βόλτα στα βλάχικα κονάκια και συναθροίζουν τα παλικάρια του «μπουλουκιού» τους Βλάχους, Μακεδόνες, Λιάπηδες. Συγκεντρώνονται τα «μπουλούκια» στους κεντρικούς δρόμους και την πλατεία και χορεύουν.
Ώρα 16:30: Στον πεζόδρομο του Επαμεινώνδα γίνονται το προξενιό και τα αρραβωνιάσματα κι’ από κοντά τραγούδια και χοροί των «καλεσμένων τους» δηλαδή όλου του κόσμου, ντόπιοι και ξένοι, μέχρι τα χαράματα της άλλης μέρας που παίρνουν τέλος όταν…..
Καθαρή Δευτέρα
Ώρα 07:00:  πρωί….σκούζει ο «σκάρος» (εγερτήριο, εωθινό).
Ώρα 8:30:  Άναμμα φωτιάς χωριστά σε κάθε «μπουλούκι» στον πεζόδρομο του Επαμεινώνδα, και στην θράκα της ψήσιμο της προπύρας (πίτας) της νύφης. «Πυρρίχιος» χορός παλλικαριών γύρω από την κάθε φωτιά.
Γλέντι και χοροί ώσπου να αποτραβηχτούν οι «βλάχοι» για…..
Ώρα 12:00: Τα «μπουλούκια» έχουν συγκεντρωθεί στο γραφικό ξωκλήσι της Αγίας Τριάδας για φαγητό και για τις στερνές σκοτούρες της γαμήλιας «πομπής» και της τέλεσης του «γάμου».
Όλοι μαζί οι Βλάχοι στρώνουν κοινό τραπέζι με νηστίσιμα (τουρσιά, ελιές, ταραμά, χαλβά, λαγάνες κτλ) τα οποία μοιράζονται στους επίσημους καλεσμένους και τους επισκέπτες, τσουγκρίζοντας μαζί τους τα ποτήρια με την διαλεχτή Ρετσίνα Θηβών.
Ώρα 14:00:  Ξεκίνημα (από την Αγία Τριάδα) της «πομπής» για το κέντρο της πόλης,  που ‘ναι τα «κονάκια» των Συμπεθέρων πάνω σε δύο ράχες (καλύβες).
Ώρα 15:00: Άφιξη «πομπής». )Απ’ τα μεγάφωνα, εξήγηση του εθίμου και βλάχικα τραγούδια. Ακούμπημα προικιών «νύφης» στη βόρεια καλύβα. Βλάχικος χορός από το κάθε «μπουλούκι» ξεχωριστά.
Ξύρισμα του «γαμπρού» με το σχετικό τραγούδι.
Βλάχικος Γάμος
Ώρα 17:00: «Χορός του Πεθαμένου» (Προχριστιανικό κατάλοιπο) και στη συνέχεια χοροί και γλέντι. Το ξεφάντωμα της χαράς κρατάει μέχρι τα χαράματα της Καθαρής Τρίτης.
Σημειώνουμε ότι τις ημέρες Παρασκευή 4, Σάββατο 5, Κυριακή 6 και Καθαρή Δευτέρα 7 Μαρτίου το Λαογραφικό Μουσείο του 5ου Γυμνασίου Θήβας θα είναι ανοιχτό για το κοινό τις ώρες 10:00 π.μ έως και 13:00 μ.μ
Αποκριάτικη εκδήλωση για τα παιδιά (ΘΗΒΑ)
Ο Δήμος Θηβαίων και το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου προσκαλούν όλα τα παιδιά την Κυριακή 27 Φεβρουαρίου 2011 και ώρα 11:30 π.μ στην κεντρική πλατεία της Θήβας σε αποκριάτικη παιδική γιορτή με ξυλοπόδαρους, ταχυδακτυλουργούς, μάγους και παντομίμα.
Η Αλίκη θα βάψει, με τις μπογιές της, όλα τα πρόσωπα των παιδιών σε αποκριάτικους ήρωες.
Καλούμε όλα τα παιδιά να συμμετάσχουν!!!!
Προσοχή: Σε περίπτωση κακοκαιρίας η εκδήλωση θα γίνει στην αίθουσα του ΣΦΕ

http://exomatiakaivlepo.blogspot.com/2011/02/blog-post_4512.html

http://online-pressblog.blogspot.com/2011/02/blog-post_1911.html