Την Δευτέρα 22 και την Πέμπτη 25 Απριλίου 2013 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία μουσική παράσταση με τίτλο “TRAÙDIA” για να παρουσιαστούν τα πολιτιστικά προγράμματα “Μουσικές διαδρομές – Μουσικές ανταλλαγές 2012-2013” και “Η μουσική των ελληνόφωνων χωριών της Κάτω Ιταλίας”. Τη Δευτέρα η παράσταση δόθηκε στην Κοζάνη στην Αίθουσα “Φίλιππος” δύο φορές, μία το πρωί για τους καθηγητές και τους μαθητές του 5ου Γυμνασίου Κοζάνης και μία το βράδυ για το κοινό. Την Πέμπτη η παράσταση δόθηκε το βράδυ στο Βελβεντό στην αίθουσα εκδηλώσεων του Πνευματικού Κέντρου.

Δείτε το πρόγραμμα της παράστασης καθώς και το βίντεο της παράστασης σε τρία μέρη:

Στην παράσταση-παρουσίαση των πολιτιστικών προγραμμάτων συμμετείχαν μαθητές και μαθήτριες από όλες τις τάξεις του σχολείου:

Αθανασίου Ανδρομάχη, Αποστολίδου Αλεξάνδρα-Μαρία, Βάμβα Αφροδίτη, Γελαδάρη Hanicz Μαρία-Λουίζα (βιολί, τραγούδι), Γιαννακίδη Αργυρώ(νταϊρές), Γκαμπούρα Μαρία (κιθάρα, τραγούδι), Γώγη Ευαγγελία, Διάφα Ευαγγελία (χορός), Δοκολιανίδου Ναταλία (καστανιέτες, χορός, τραγούδι), Ζαρογιάννη Μαρία-Παρασκευή, Καλαμπούκα Ευαγγελία (φλάουτο, χορός), Καραγιάννη Ελευθερία, Καραγκούνης Γεώργιος (κλαρινέτο), Καραγκούνης Ορέστης (κιθάρα), Καρδάση Ευαγγελία, Κουζιάκη Έλενα, Κράλλια Έλενα (φλάουτο, χορός), Λάμπρου Αργύριος (πιάνο, τραγούδι), Νικολάου Αναστασία, Παναγιωτίδου Δέσποινα, Παπαντωνίου Ελένη, Περδίκη Ιωάννα, Πόζογλου Ελένη, Σιώμος Κωνσταντίνος, Σιώμου Παρθένα (ντέφι), Ταχτσίδου Συμέλα (ξύλο βροχής), Τζούκα Παρασκευή, Τσαουσίδης Θεόδωρος (νταούλι), Φουρκιώτη Χρυσούλα (νταϊρές, τραγούδι), Χατζηδάμου Βάια

Υπεύθυνοι καθηγητές ήταν οι Αναστασία Δημητριάδη (καλλιτεχνικών), Γιώργος Εμμανουήλ (μουσικός), Ρία Λιάκου (φιλόλογος) και Αλεξάνδρα Σταγκοπούλου (φιλόλογος)

TRAÙDIA

Τα griko ή grekanika είναι μια ελληνική διάλεκτος με αρχαιοελληνικές ρίζες και έντονη ιταλική επίδραση, η οποία μιλιέται στις περιοχές της Grecia Salentina (Calabria και Puglia) στη Νότιο Ιταλία, από τα αρχαία χρόνια μέχρι και σήμερα. Ιστορικά, τα griko υποχώρησαν μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, καθώς τα φτωχά, απομονωμένα και ρημαγμένα από τη μετανάστευση ελληνόφωνα χωριά εντάχθηκαν στην μεταπολεμική ιταλική πραγματικότητα.

Η χρήση της γλώσσας σήμερα περιορίζεται στους ηλικιωμένους κατοίκους χωριών (Calimera, Martano, Castrignano de’ Greci, Sternatia, Corigliano d’Otranto, Melpignano, Otranto, Soleto, Zollino, Roghudi, Gallicianò, Bova Marina) και τείνει να εξαφανιστεί, παρά τις προσπάθειες για τη διάσωση και τη διδασκαλία της στους νεότερους, κυρίως μέσω της μουσικής. Παλιοί και νέοι μουσικοί, παίζοντας κιθάρα, ταμπορέλο και οργανέτο, συνοδεύουν τις στιγμές της ζωής τους με τραγούδια ερωτικά, εργατικά, μοναδικής αξίας μοιρολόγια, νανουρίσματα, αλλά και την tarantella pizzica, όπως άλλωστε γινόταν πάντα.

Όταν ακούς τη μουσική της Κάτω Ιταλίας είναι αρκετά δύσκολο να καθίσεις στην καρέκλα σου. Τα πόδια ηλεκτρίζονται, τα χέρια, άθελά τους σχεδόν, χτυπούν παλαμάκια, ενώ ο διονυσιακός ρυθμός της ταραντέλας σε στέλνει νοητά στο κέντρο μιας πλατείας, ανάμεσα σε ένα πλήθος που ξεφαντώνει. Τι κι αν δεν έχεις πάει ποτέ σ’εκείνα τα μέρη της Grecia Salentina στην Κάτω Ιταλία, όπου η φύση μοιάζει με τη δική μας και τα χωριά τρελαίνονται για γιορτές; Η διονυσιακή μορφή των σωμάτων που χορεύουν, ο ήχος των οργάνων, ακόμη και ο ήχος της διαλέκτου τους είναι απόλυτα οικεία. Κάτι σαν γιορτή σε διπλανό σπίτι, που ξέρεις ότι με λίγη προσπάθεια μπορείς να ενσωματωθείς κι εσύ.

Tarantella pizzica

Λαϊκός χορός που συνδέεται με το φαινόμενο του ταραντισμού, μιας μορφής κρίσης-μανίας που οφειλόταν στο τσίμπημα (pizzica) μιας αράχνης, της Lycosa Tarantula, που φέρει τ’ όνομά της από την πόλη του Τάραντα. Κατά την παράδοση, όταν η αράχνη τσιμπούσε κάποιον, συγκεντρώ-νονταν οι μουσικοί και πειραματίζονταν με όργανα και με ρυθμούς για να δουν σε ποια από αυτά αντιδρά ο ασθενής. Στη συνέχεια τον σήκωναν κι αυτός άρχιζε να χορεύει μέχρι τελικής εξάντλησης. Ο ασθενής, ή αλλιώς ο “tarantato”, εκστασιαζόταν με τις μελωδίες που άκουγε και θεραπευόταν από την κρίση του· προφανώς με την εφίδρωση έφευγε και το δηλητήριο. Η διαδικασία της θεραπείας μπορούσε να διαρκέσει μέχρι και δύο ημέρες. Ο ταραντισμός που συνδέεται με τους διονυσιακούς χορούς της αρχαίας Ελλάδας έπαψε να υπάρχει μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε για βοήθεια, οικονομική και υλικοτεχνική, καθώς και για συμπαράσταση που μας έδειξαν, τους

Σύλλογο Γονέων και Κηδεμόνων 5ου Γυμνασίου Κοζάνης, Οργανισμό Αθλητισμού, Πολιτισμού & Νεολαίας Δήμου Κοζάνης, Μουσικό Οίκο Καγκαρά, Πνευματικό Κέντρο Βελβεντού, Μορφωτικό Όμιλο Βελβεντού, Αχιλλέα Σκετόπουλο, Θεανώ Βλάχου, Ελένη Κωνσταντινίδου, Μίλτο Τσιτσιμίκλη.