Στη δεύτερη ,σύμφωνα με το σχολικό έτος φυσικά, εποχή το Χειμώνα γνωρίζουμε τα έθιμα κάθε μήνα του.

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

Μαθαίνοντας και ζωγραφίζοντας παροιμίες του Δεκέμβρη.

Ποίημα για το μήνα Δεκέμβριο και ζωγραφική.

https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGcUxiUlBzV3FlS00/view?usp=sharing

ΕΘΙΜΑ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Ο Δεκέμβριος μιας και ονομάζεται Χριστουγεννάς έχει πολλά έθιμα που σχετίζονται με τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης τη γέννηση του Χριστού.

1ο έθιμο

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΔΕΝΤΡΟ. Σύμφωνα με τους περισσότερους λαογράφους, το έθιμο αυτό ήρθε στην Ελλάδα, μάλλον, την εποχή του Όθωνα (πρώτα στο Ναύπλιο και μετά στην Αθήνα), από τη δύση (Γερμανία ή Αγγλία). Προϋπήρχε όμως στο Βυζάντιο από τον 6^ο αιώνα. Παλαιότερα για τη διακόσμηση των σπιτιών χρησιμοποιούσαν κλαριά από δέντρα. Η χρήση τους συμβόλιζε το τέλος του χειμώνα, την αναβλάστηση και την καινούργια ζωή, γι’ αυτό και τα κλαριά έπρεπε να είναι καταπράσινα και από φυτά αειθαλή. Τα κλαριά (δάφνης, λεμονιάς, κουμαριάς, σκίνου, μυρτιάς και ελιάς) στολίζονταν με φρούτα, ξηρούς καρπούς και νομίσματα, τυλιγμένα σε χρυσόχαρτο ή βαμμένα με χρυσομπογιά. Αργότερα, οι πραματευτάδες (γυρολόγοι) πούλαγαν στα πανηγύρια και στα παζάρια στολίδια του δέντρου από χαρτί, ζυμάρι και γύψο. Ειδικά για τα γύψινα στολίδια χρησιμοποιούσαν γερμανικές σιδερένιες φόρμες για σοκολάτες και έφτιαχναν τα ζώα της φάτνης, αγιοβασίληδες κ.α., που τα χρωμάτιζαν με όμορφα χρώματα και τα πουλούσαν στους πάγκους τους μαζί με τα παιχνίδια.

Πηγή: http://users.sch.gr/babaroutsoup/today/ethima/laografiax.htm#%CE%9B%CE%B1%CE%BF%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AF%CE%B1_%CE%94%CE%B5%CE%BA%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%AF%CE%BF%CF%85

2ο έθιμο

ΤΟ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΚΑΡΑΒΑΚΙ. Ως χώρα της θάλασσας, η Ελλάδα είχε το έθιμο του στολισμού του καραβιού…
Έθιμο πανάρχαιο της ναυτικής πατρίδας μας, το καράβι συμβολίζει την καινούργια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού. Έθιμο που υποχώρησε με το χρόνο, μπροστά σε αυτό του δέντρου, αλλά κανένας δεν δείχνει να το έχει ξεχάσει.
Το ελληνικό παραδοσιακό καραβάκι αποτελεί παράδοση των παλαιών εποχών της χώρας μας, που τα παιδιά με αγάπη, χαρά και δημιουργικό νου κατασκεύαζαν τα παιχνίδια τους. Αποτελούσε, όμως, και ένα είδος τιμής και καλωσορίσματος στους ναυτικούς, που επέστρεφαν από τα ταξίδια τους.
Πριν από 50 χρόνια, δηλαδή έως και την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία, συναντούσαμε το καραβάκι σε πολλά ελληνικά σπίτια και στα χέρια των παιδιών που έλεγαν τα κάλαντα.

Πηγή:http://www.kinderella.gr/ena-christougenniatiko-ethimo-gia-kathe/

Το δικό μας καραβάκι που φέτος θα πούμε τα κάλαντα με αυτό….

Επαφή με πίνακες ζωγραφικής για τα Χριστούγεννα και τα έθιμα τους.

3ο έθιμο

ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ .Λέγανε οι γιαγιάδες τα παλιά χρόνια στα εγγονάκια τους για να κάθονται ήσυχα ότι κάθε νύχτα του Δωδεκαήμερου στους δρόμους του χωριού και στα χαλάσματα κυκλοφορούν οι τρομεροί Καλικάντζαροι!

Διαβάστε περισσότερα εδώ:http://tovaltino.blogspot.gr/2011/01/blog-post_06.html

Εμείς διαβάσαμε ιστορίες με καλικάντζαρους  ,είδαμε αρκετό υλικό από το διαδίκτυο και τους ζωγραφίσαμε.

Τα καλικαντζαράκια κάνουν αταξίες….

4ο έθιμο

Χριστούγεννα χωρίς τα παραδοσιακά γλυκά,όπως μελοκακάρονα,κουραμπιέδες,δίπλες δεν γίνετε.Έτσι στο σχολείο φτιάξαμε μελομακάρονα….

5ο έθιμο

ΚΑΛΑΝΤΑ.Τα κάλαντα είναι ελληνικό έθιμο που διατηρείται αμείωτο ακόμα και σήμερα με τα παιδιά να γυρνούν από σπίτι σε σπίτι 2 μαζί ή και περισσότερα και να τραγουδούν τα κάλαντα συνοδεύοντας το τραγούδι τους με το τρίγωνο ή ακόμα και κιθάρες, ακορντεόν, λύρες, ή φυσαρμόνικες.Τα παιδιά γυρνούν από σπίτι σε σπίτι, χτυπούν την πόρτα και ρωτούν: «Να τα πούμε;». Αν η απάντηση από τον νοικοκύρη ή την νοικοκυρά είναι θετική, τότε τραγουδούν τα κάλαντα για μερικά λεπτά τελειώνοντας με την ευχή «Και του Χρόνου. Χρόνια Πολλά». Ο νοικοκύρης τα ανταμοίβει με κάποιο χρηματικό ποσό, ενώ παλιότερα τους πρόσφερε μελομακάρονα ή κουραμπιέδες.

Πηγή:http://users.sch.gr/aiasgr/Hthi_kai_ethima/Xristougenniatika_ethima/Ta_kalanta.htm

http://coolweb.gr/giati-leme-kalanta/

ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ

Ζωγραφίζοντας και γράφοντας παροιμίες για τον Ιανουάριο:

Ποίημα για το μήνα Ιανουάριο και ζωγραφική.

https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGV25YWTFPVl9uczg/view?usp=sharing

ΕΘΙΜΑ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ

1ο έθιμο

ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑH βασιλόπιτα είναι το γλύκισμα – σύμβολο της Πρωτοχρονιάς και συνδέεται με την εορτή του Αγίου Βασιλείου από τον οποίο πήρε το όνομά της.Τη βρίσκουμε με πολλές μορφές και διάφορους τρόπους παρασκευής, σ’ όλα τα ελληνικά σπίτια, αστικά και αγροτικά. Ζυμώνεται κυρίως με αλεύρι, αυγά, ζάχαρη και γάλα, και συνηθέστατα πάνω στην επιφάνειά της γράφεται ο αριθμός του νέου έτους με αποφλοιωμένα αμύγδαλα.Μέσα στο ζυμάρι τοποθετείται ένα νόμισμα, που όποιος το βρει κατά το μοίρασμα της βασιλόπιτας θα είναι ο τυχερός της χρονιάς. Σε κάποιες αγροτικές περιοχές αντί για νόμισμα τοποθετούσαν παλαιότερα ένα κομματάκι άχυρο, κλήμα ή κλώνο ελιάς, ανάλογα με την παραγωγή της περιοχής, και όποιος το έβρισκε θα είχε καλή σοδειά κατά τη διάρκεια του χρόνου.Η βασιλόπιτα κόβεται και μοιράζεται με εθιμικό τελετουργικό τη νύχτα της παραμονής του νέου χρόνου ή ανήμερα την Πρωτοχρονιά. Το γενικό πρόσταγμα έχει ο νοικοκύρης του σπιτιού, που αφού τη σταυρώσει, κόβει και μοιράζει τα κομμάτια της πίτας στα μέλη της οικογένειάς του και τους τυχόν φιλοξενούμενους, ενώ ιδιαίτερα κομμάτια ξεχωρίζονται για τον Χριστό, την Παναγία, τον Άγιο Βασίλειο, το σπίτι και τους ξενιτεμένους της οικογένειας.Το έθιμο δεν περιορίζεται μόνο στο σπίτι και την ημέρα της Πρωτοχρονιάς. Από τις επόμενες ημέρες και σχεδόν μέχρι και τα τέλη Φλεβάρη, σωματεία, επαγγελματικές ενώσεις και οργανώσεις κόβουν τη δική τους βασιλόπιτα. Η συνήθεια αυτή είναι νεώτερη και κατάγεται από στις παλαιότερες συντεχνίες, τα μέλη των οποίων έκοβαν την πρωτοχρονιάτικη πίτα και τη μοιράζονταν για το καλό το δικό τους και του κοινού τους επαγγέλματος.Υπάρχει και η χριστιανική παράδοση για το έθιμο της βασιλόπιτας. Όταν ο Άγιος Βασίλειος ήταν επίσκοπος Καισάρειας, ο έπαρχος της Καππαδοκίας πήγε να εισπράξει φόρους με άγριες διαθέσεις. Οι κάτοικοι φοβήθηκαν και ζήτησαν την προστασία του επισκόπου τους. Αυτός τους είπε να συγκεντρώσουν ό,τι πολύτιμα αντικείμενα είχαν για να τα προσφέρουν στον έπαρχο. Ο άγιος, όμως, τον έπεισε να φύγει χωρίς να πάρει τίποτε. Ήταν παραμονή της Πρωτοχρονιάς.Επειδή η επιστροφή των αντικειμένων στους κατόχους τους ήταν πρακτικά αδύνατη, με συμβουλή του αγίου ζυμώθηκαν πλακούντια (μικρές πίτες) και μέσα σ’ αυτούς τοποθετήθηκε από ένα πολύτιμο αντικείμενο. Έγινε η διανομή και, σαν από θαύμα, έτυχε στον καθένα ό,τι είχε δώσει. Από τότε, λέγει η παράδοση, κάνουμε στη γιορτή του Αγίου Βασιλείου πίτες με νομίσματα μέσα.Νεώτερες παραλλαγές αυτής της παράδοσης από τον Πόντο και τη Μικρά Ασία παρουσιάζουν τον Άγιο Βασίλειο να κερδίζει τον εισπράκτορα των φόρων σε χαρτοπαίγνιο και στη συνέχεια να γίνεται η διανομή με μικρά ψωμιά ή με μια μεγάλη πίτα.

ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ-ΑΓΙΑΣΜΟΣ ΥΔΑΤΩΝ -ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ

Τα Θεοφάνεια ή Φώτα ή Επιφάνεια γιορτάζουμε την βάπτιση του  Ιησού Χριστού από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο ή Βαπτιστή. Στην Ελλάδα ο αγιασμός γίνεται για πρώτη φορά την παραμονή των Θεοφανίων και λέγεται «Μικρός Αγιασμός» ή «Πρωτάγιαση» ή «Φώτιση». Με την Πρωτάγιαση, ο ιερέας γυρίζει όλα τα σπίτια και με το Σταυρό και ένα κλωνί βασιλικό «αγιάζει» ή «φωτίζει» (ραντίζει) τους χώρους των σπιτιών για να φύγει μακριά κάθε κακό. Παλαιότερα, οι λαϊκές δοξασίες συνέδεαν τον φωτισμό των σπιτιών με την εξαφάνιση των καλικάντζαρων, τους οποίους φαντάζονταν να φεύγουν περίτρομοι με την έλευση του ιερέα…Ο μεγάλος αγιασμός γίνεται ανήμερα τα Θεοφάνεια στις 6 Ιανουαρίου. Μια μεγάλη πομπή σχηματίζεται και παίρνει το δρόμο που οδηγεί στη θάλασσα ή σε κάποιο ποτάμι, μπορεί και σε μια δεξαμενή. Μπροστά τα εξαπτέρυγα, πίσω οι παπάδες με τα καλά τους άμφια, ύστερα οι αρχές του τόπου και παραπίσω το πλήθος. Στις πόλεις η πομπή γίνεται πιο πλούσια με τη μουσική και τη στρατιωτική παράταξη.Όταν γίνει ο αγιασμός, ρίχνει ο παπάς το Σταυρό στο νερό, πραγματοποιώντας έτσι τον Αγιασμό των Υδάτων.Το πιάσιμο του Σταυρού γίνεται από κολυμβητές, τους λεγόμενους Βουτηχτάδες, κατά την τελετή της Κατάδυσης του Τιμίου Σταυρού. Νεαρά κυρίως άτομα βουτούν στα παγωμένα νερά για να πιάσουν τον Σταυρό και να λάβουν την ευλογία του ιερωμένου, αλλά και να δεχθούν τις τιμές και τις ευχές των συντοπιτών τους. Οι καμπάνες ηχούν χαρμόσυνα, το ίδιο και οι σειρήνες των πλοίων. Όλοι οι πιστοί πίνουν με ευλάβεια από τον αγιασμό, συμβολικά με τρεις γουλιές, και ραντίζουν μ’ αυτόν τα σπίτια, τα δέντρα, τα χωράφια και τα ζώα τους.Για τα Φώτα ο λαός πιστεύει πως είναι ο καιρός, η γιορτή που φεύγουν οι καλικάντζαροι γιατί φοβούνται την αγιαστούρα του παπά. Ο τρόμος τους αρχίζει από την παραμονή των Φώτων που γίνεται ο μικρός αγιασμός. Γι αυτό και το έθιμο του λαού λέει:

Στις πέντε του Γενάρη
Φεύγουν οι καλικαντζάροι

Αλλά ο μεγάλος τους τρόμος είναι τα Φώτα.

Φεύγουν τότε λέγοντας:

Φεύγετε να φεύγουμε
κι έφτασε ο τουρλόπαπας
με την αγιαστούρα του
και με τη βρεχτούρα του…

Η εορτή των Θεοφανίων περικλείει άλλωστε και πολλές εκδηλώσεις που αποτελούν διαιώνιση αρχαίων ελληνικών εθίμων. Ο Αγιασμός στη χώρα μας έχει και την έννοια του καθαρμού, του εξαγνισμού των ανθρώπων, καθώς και της απαλλαγής του από την επήρεια των δαιμονίων. Η τελευταία αυτή έννοια δεν είναι αυστηρά χριστιανική, αλλά έχει τις ρίζες της στην αρχαία λατρεία.

Πηγή:http://users.sch.gr/aiasgr/Hthi_kai_ethima/Xristougenniatika_ethima/Hthi_kai_ethima_twn_Theofaneiwn.htm

4ο έθιμο

ΓΙΑΛΑ-ΓΙΑΛΑ  -έθιμο από την Ερμιόνη

Τα μελωδικά στιχάκια του γιάλα-γιάλα αποτελούν ποιητικό μνημείο, σύμβολο της ταυτότητας και της ιστορικής μνήμης τόσο σε τοπικό επίπεδο, όσο και σε πανελλήνιο. Μιλούν για την ξενιτιά, τον έρωτα, τη θάλασσα και τραγουδιούνται από τους νέους μας που αγκαλιασμένοι τριγυρνούν την παραμονή το βράδυ στα γραφικά σοκάκια της πόλης. Η μελωδία, ο στίχος εκφράζουν τη συναισθηματική και κοινωνική πραγματικότητα της εποχής και συνταιριάζουν αρμονικά βίωμα και συναίσθημα. Το ντύσιμό των νέων που τραγουδούν το γιάλα-γιάλα, πάντα ίδιο. Ναυτικό λευκό παντελόνι, μάλλινη μπλε μπλούζα, επενδύτης ναυτικός και λευκό μαντήλι τρίγωνο δεμένο στο λαιμό, ή στο μέτωπο, που συμβολίζει τον αφρό του κύματος.Την παρέα των παλληκαριών που θα πέσουν στο σταυρό απαρτίζουν οι κληρωτοί, εκείνοι δηλαδή που πρόκειται να πάνε στο στρατό και για την ακρίβεια, όσοι πρόκειται να καταταγούν στο ναυτικό, που κατά κύριο λόγο ήσαν ναυτικοί.
Την παραμονή των Φώτων οι νέοι ψαράδες κατεβαίνουν στο λιμάνι και στολίζουν τις βάρκες που τους έχουν οι καραβοκύρηδες παραχωρήσει με κλώνους από φοίνικες, σμυρτιές, κουμαριές, νεραντζιές , αγριοχουρμαδιές και χρωματιστές γιορτινές σημαίες. Το στόλισμα και το ολονύχτιο γλέντι που θα ακολουθήσει, συνοδεύει το τοπικό τραγούδι του << γιάλα γιάλα >>.
ΓΙΑΛΑ – ΓΙΑΛΑ
Καράβι καραβάκι
που πας γιαλό – γιαλό, γιάλα- γιάλα
αν είσαι για την πόλη
κάτσε να ‘ ρθω κι εγώ.

Δεν είμαι για την πόλη
αλλά για το Καστρί, γιάλα- γιάλα
Που έχει όμορφα κορίτσια
κι ολόγλυκο κρασί.

Δυό ήλιοι δυό φεγγάρια
βγήκανε σήμερα , γιάλα-γιάλα
Το ένα στο πρόσωπό σου,
τ’ άλλο στα σύννεφα.

Εσύ ‘σαι ένας ήλιος
φεγγάρι λαμπερό, γιάλα-γιάλα.
Μου θάμπωσες το φως μου ……..

Δείτε περισσότερα εδώ(πηγή):http://www.argolikeseidhseis.gr/2013/01/blog-post_522.html

 5ο έθιμο

ΜΠΑΜΠΩ  Κάθε χρόνο, στις 8 Ιανουαρίου, στις περιοχές του νομού Σερρών, Νέα Πέτρα, Μονοκκλησιά και Χαρωπό, μία διαφορετική μέρα ξημερώνει. Την ημέρα αυτή πραγματοποιείται το έθιμο της “Μπάμπως” η “Βρεξούδια” κι επειδή σ’ αυτό το έθιμο κυρίαρχο ρόλο έχουν οι γυναίκες, με τους άνδρες να παραμένουν στα σπίτια τους ή να παρακολουθούν από μακριά, ονομάστηκε μεταγενέστερα “Ημέρα της Γυναικοκρατίας”.Κατά την ημέρα αυτή, όλες οι παντρεμένες γυναίκες του χωριού, κάτω από τους ήχους μουσικών οργάνων (παλιότερα με τους ήχους της γκάιντας), μαζεύονται στην κεντρική πλατεία και από εκεί πορεύονται προς το σπίτι της μπάμπως για να της προσφέρουν δώρα. Μπάμπω λέγεται η γηραιότερη γυναίκα του χωριού, που εκτελούσε κατά το παρελθόν και χρέη μαμής.Την ημέρα της γιορτής, η γριά-Μπάμπω δηλ. η μαμή του χωριού, κρατά στην ποδιά της : δέρμα φιδιού και  ρόδι  για τύχη – ψωμί για αφθονία – κρεμμύδι για γονιμότητα – σταυρό για φυλαχτό – κάρβουνο για κάθαρση – κι ένα ψαλίδι για να κόβει τα μάγια.Παραλληλίζουμε αυτά τ’ αγαθά με εκείνα στο έθιμο του ποδαρικού  της Πρωτοχρονιάς αφού και στα δύο έθιμα χρησιμοποιούν όμοια σύμβολαΣτη συνέχεια, σχηματίζοντας πομπή, με σκωπτικά τραγούδια χορό και κρασί, την περιφέρουν στην πλατεία. Κατά τη διάρκεια όλων των παραπάνω δεν επιτρέπεται να πλησιάσει κανείς άντρας. Αν παρ’ όλα αυτά τολμήσει κάποιος να πλησιάσει, τότε οι γυναίκες τον κυνηγούν, τον καταβρέχουν και προσπαθούν να του βγάλουν ένα ρούχο, το οποίο στη συνέχεια θα δημοπρατήσουν. Μετά το πέρας της πομπής ακολουθεί γλέντι “κεκλεισμένων των θυρών”, με σκωπτικά τραγούδια, παραδοσιακά εδέσματα και κρασί, μέχρι τελικής πτώσης!

Μάθετε περισσότερα εδώ(πηγή): https://www.sansimera.gr/articles/487

και εδώ:http://laografiaparadosi.blogspot.gr/2015/01/blog-post_8.html

 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

Παροιμίες και προσωνύμια

Ζωγραφίζοντας και γράφοντας παροιμίες για τον Φεβρουάριο

Ποίημα για τον Φλεβάρη

https://drive.google.com/file/d/0B5r1YnyIa3wGcjVZTzRiS1M0OWs/view?usp=sharing

ΕΘΙΜΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ

Τα έθιμα του Φλεβάρη σχετίζονται με τις Απόκριες φυσικά!!!!!

Το καρναβάλι μέσα από πίνακες ζωγραφικής: ΠΙΝΑΚΕΣ ΖΩΓΡΑΦΙΚΗΣ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙ

1ο έθιμο

ΓΕΝΙΤΣΑΡΟΙ ΚΑΙ ΜΠΟΥΛΕΣ(Νάουσα)

Ένα έθιμο με βαθιές ρίζες, που στο πέρασμα της μακραίωνης ιστορίας του ενσωμάτωσε στοιχεία της τοπικής παράδοσης και των ηρωικών αγώνων.
Πρώτη μαρτυρία για το δρώμενο έχουμε το 1706, αντί μνημόσυνου για το παιδομάζωμα της προηγούμενης χρονιάς. Την μεγαλύτερη ακμή του γνώρισε στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα και φθάνει αναλλοίωτο μέχρι τις μέρες μας.
Οι άνδρες συνηθίζουν να μεταμφιέζονται σε Γενίτσαρους και Μπούλες. Μπούλες ντύνονται οι λεπτοκαμωμένοι, ενώ Γενίτσαροι οι γεροδεμένοι. Η Μπούλα φορεί την τοπική γυναικεία νυφική φορεσιά και στολίζει το κεφάλι της με λευκό πέπλο, χρωματιστές κορδέλες και πολλά χάρτινα λουλούδια. Ο Γενίτσαρος φορεί φουστανέλα, τσαρούχια μάλλινες μακριές κάλτσες και γιλέκο. Στολίζει το στήθος και την πλάτη του με πολλά νομίσματα και τη φουστανέλα του με πολλές αλυσίδες. Όταν περπατά, κουνάει το σώμα του και χοροπηδάει, για να κουδουνίζουν όσα φορεί. Στο κεφάλι, στη μέση και στο χέρι του δένει από ένα μαντίλι, ενώ στο λαιμό κρεμά σταυρό και αλυσίδα με φυλακτό. Η Μπούλα κι ο Γενίτσαρος φορούν στο πρόσωπο κέρινες μάσκες. Μαζεύονται παρέες-παρέες και κατεβαίνουν στην πλατεία της πόλης χορεύοντας.
Οι κάτοικοι της Νάουσας λένε, ότι στα χρόνια της τουρκοκρατίας, οι αρματολοί έβρισκαν στις Απόκριες την ευκαιρία να έλθουν στην πόλη μασκαρεμένοι και να γλεντήσουν με τους συγγενείς και τους φίλους τους, χωρίς να φοβούνται ότι θα τους αναγνωρίσουν οι Τούρκοι.

Το έθιμο αυτό αναβιώνεται κάθε χρόνο τις Αποκριές και στα Λεχαινά Ηλείας.

 2ο έθιμο

ΧΑΣΚΑΣ ή ΧΑΣΚΑΡΗΣ ή ΧΑΨΑΡΟΣ ή ΧΑΨΑΛΟΣ (Πανελλήνιο). Το πιο διασκεδαστικό έθιμο. Ένα παιχνίδι με αβγό καθαρισμένο, σπανιότερα ακαθάριστο. Έδεναν το αβγό με μια κλωστή από το ταβάνι και κάποιος το στριφογύριζε. Όποιος το έπιανε με το στόμα ήταν ο τυχερός. Αλλού το αβγό το έδεναν με κλωστή σ’ ένα μακρύ ξύλο που το κουνούσε ο νοικοκύρης. Αλλού πάλι προσπαθούσαν να το πιάσουν τα παιδιά με το στόμα, γονατιστά και με τα χέρια δεμένα.

3ο έθιμο

ΑΛΕΥΡΟΜΟΥΤΖΟΥΡΩΜΑΤΑ (Γαλαξίδι). Στο Γαλαξίδι την Καθαρά Δευτέρα δεν παίζουν με σερπαντίνες και χαρτοπόλεμο, αλλά παίζουν “αλευροπόλεμο” με βασικό υλικό το αλεύρι. Αυτό το έθιμο διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρ’ όλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την Τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Απόκριες για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άνδρες. Φορούσαν μάσκες ή απλά έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στην συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και ή ώχρα. Στο μουντζούρωμα συμμετέχουν όλοι ανεξαιρέτως ηλικίας.
Ο γαμπρός και η νύφη (πάλι άντρας παρελαύνουν στη παραλία και στη συνέχεια οι παρευρισκόμενοι στο έθιμο, που ραίνουν το ζευγάρι με φούμο (αλεύρι), αρχίζουν να αλληλομουτζουρώνονται, χορεύοντας και διασκεδάζοντας.

4o έθιμο

Γαϊτανάκι Το γαϊτανάκι, το οποίο κάνει ιδιαίτερα αισθητή την παρουσία του τα τελευταία χρόνια στις εκδηλώσεις των αστικών κέντρων, πέρασε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας και έδεσε απόλυτα με τα άλλα τοπικά έθιμα, αφού η δεξιοτεχνία των χορευτών αλλά και ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του δεν αφήνουν κανέναν αδιάφορο.Η λέξη «γαϊτανάκι» είναι υποκοριστικό της μεσαιωνικής λέξης «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, λωρίδα, ταινία, και δημιουργείται χάρη στην τάση που έχει η γλώσσα μας να προσθέτει την κατάληξη «-άκι» για να δηλώσει τον υποκορισμό. Προέρχεται από τα ελληνιστικά χρόνια, μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου, από την ελληνιστική λέξη γαϊτάνη. Χωρίς να είμαστε βέβαιοι για την ετυμολογία της, η ονομασία της έχει να κάνει με την πόλη Gaeta της Ιταλίας, ιωνική αποικία των Σαμίων, γνωστή για την παραγωγή κορδέλας. Οι κορδέλες συνήθως ήταν από βαμβάκι, μαλλί ή μετάξι και αποτελούσαν διακοσμητική πινελιά των φορεμάτων.

Πώς παίζεται
Χρειάζονται δεκατρία άτομα για να στήσουν τον ιδιότυπο χορό. Ο ένας κρατά έναν μεγάλο στύλο στο κέντρο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν δώδεκα μακριές κορδέλες, καθεμιά με διαφορετικό χρώμα. Οι κορδέλες αυτές λέγονται γαϊτάνια και είναι αυτές που δίνουν το όνομά τους και στο έθιμο. Γύρω από τον στύλο δώδεκα χορευτές κρατούν από ένα γαϊτάνι και χορεύουν ταυτόχρονα ανά ζευγάρια, τραγουδώντας το παραδοσιακό τραγούδι.

 Πηγή των πληροφοριών εδώ:http://www.tovima.gr/society/article/?aid=782077

5ο έθιμο

Χαρταετός .Ο χαρταετός που πετάμε την Καθαρά Δευτέρα, δεν είναι απλώς ένα ακόμα παιχνίδι, που ίπταται στον αέρα εδώ και χιλιάδες χρόνια.Το πέταγμά του στα ύψη και ο χορός του με τον άνεμο, ψηλά στον καταγάλανο ουρανό, υποδηλώνει την ανάταση, την κάθαρση της ψυχής μετά το διονυσιακό ξεφάντωμα της Αποκριάς. Μολονότι ο χαρταετός πρωταγωνιστεί στα δικά μας Κούλουμα, θα πρέπει να θυμηθούμε ότι πατρίδα του είναι η μακρινή Ανατολή.

Πηγή:http://now24.gr/to-ethimo-tou-chartaetou-pios-ine-o-simvolismos-tou-ke-pote-xekinise/

Πίνακες ζωγραφικής με θέμα το χαρταετό:ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ-ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

6ο έθιμο

Σαρακοστή και κούκουρας .Σαράντα μέρες κράταγε η νηστεία πριν το Πάσχα. Τόσες νήστεψε και ο Χριστός στην έρημο. Τις τρεις πρώτες μάλιστα μερικές γυναίκες δεν έβαζαν στο στόμα τους τίποτα, ούτε καν ψωμί ή νερό και την τέταρτη έτρωγαν μόνο ειδικά φαγητά – καρυδόπιτα, σούπα με φασόλια, πετιμέζι. Πόσο αργά περνούσε η σαρακοστή για όσους νήστευαν και νήστευαν οι περισσότεροι.
Η “κυρά Σαρακοστή” ήταν το ημερολόγιό τους. Την παρίσταναν ως καλογριά. Έπαιρναν μια κόλλα χαρτί και σχεδίαζαν μια γυναίκα. Δεν της έκαναν στόμα γιατί συνέχεια νήστευε και τα χέρια της ήταν σταυρωμένα γιατί όλο προσευχόταν. Είχε 7 πόδια, τις 7 βδομάδες της Σαρακοστής. Κάθε Σάββατο έκοβαν και ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σαββάτο. Στη Χίο το έβαζαν μέσα σε ένα ξερό σύκο ή σε ένα καρύδι και όποιος το έβρισκε πίστευαν πως θα ήταν καλότυχος. Αλλού την έκαναν και πάνινη την “κυρά Σαρακοστή” τους και τη γέμιζαν με πούπουλα. Στον Πόντο έπαιρναν μια πατάτα ψημένη ή ένα κρεμμύδι, έμπηγαν 7 φτερά κότας, το έδεναν στο ταβάνι και κρεμόταν όλη τη Σαρακοστή. Κάθε βδομάδα έβγαζαν και ένα φτερό. Ο “κουκουράς”, έτσι το έλεγαν, ήταν ο φόβος των παιδιών.

Πηγή:http://paterikos.blogspot.gr/2011/03/blog-post_6250.html

Περισσότερα έθιμα εκτός από αυτά που θα υλοποιήσουμε στο σχολείο μας εδώ(πηγή) :http://users.sch.gr/vaxtsavanis/fevrouarios.html