Γράφει: ο Δημήτρης Αρμάος, φιλόλογος
Σκηνές από άσχημες μέρες και νύχτες πριν σαράντα σχεδόν χρόνια – αυτό μνημονεύουμε σήμερα. Δεν σημαίνει πως δεν θα ξανάρθουν, ή πως δεν θα ξανάρθουν εφιαλτικότερες. Αν και το αίμα είναι πάντα αίμα, η βία εκείνης της εποχής είχε την ωμότητα του απλοϊκού χωριάτη· δεν θα συγκρίνεται με τη βία των σύγχρονων πολυτελών διευθυντηρίων. Όμως, το μήνυμα της εξέγερσης του ’73 (φαντάζομαι, θα συμφωνείτε) δεν χάνει, μπροστά σε μια τέτοια προοπτική, το νόημά του: στα «καλύτερα», ως σεβαστική αναδρομή σε αγώνες που διεκδίκησαν μια ζωή ελευθερίας και προκοπής· στα «χειρότερα», ως παράδειγμα, ως πρότυπο δράσης.
Δυστυχώς, η ζωή που διεκδίκησαν εκείνοι οι αγώνες δεν θεμελιώθηκε. Αντίθετα, ανατράπηκαν και οι προϋπάρχουσες προϋποθέσεις της. Και βρισκόμαστε σήμερα σε δεινή εθνική και διεθνή συγκυρία. Κι όσον αφορά σ’ εμάς, εδώ στην άκρη της Βαλκανικής, ανάμεσα στους κατεδαφιστές του οράματος συγκαταλέγεται και μια κρίσιμη μάζα από κείνους που αναμίχθηκαν στην εξέγερση του Πολυτεχνείου: μια ομάδα που εξαργύρωσε, επιτροχάδην μάλιστα, τις αντιστασιακές περγαμηνές με απάτες, διαπλοκή, λεηλασία του δημόσιου πλούτου, μωροφιλοδοξία, αμοραλισμό, πατριδοκαπηλία, παρασιτισμό, αναρρίχηση, κι εντέλει χυδαία ιδιοποίηση των θεσμών («μασκάρεμα» πίσω τους).
Εμείς, οι δάσκαλοι και οι γονείς σας, τους γνωρίζουμε, αλίμονο: ζούσαν στις γειτονιές μας, σύχναζαν τα «στέκια» μας, κάθονταν στα διπλανά θρανία· και τους παρακολουθήσαμε –πολλοί και με ελπίδες στην αρχή– να κάνουν τα πρώτα τους βήματα προς την εξουσία. Υπήρχε ένα φίδι – κι αυτοί ήτανε τ’ αβγά του. Μα δε θέλαμε να το δούμε… Ένα μπορούμε εντούτοις, ακόμα και τώρα, να σας διαβεβαιώσουμε: Δεν είναι όλοι! Δεν είναι παρά το 1% και πάλι – η μοιραία αισχρή μειοψηφία. Μια μειοψηφία που έσπευσε να περισυλλέξει και να κρεμάσει πάνω της μαραμένες δάφνες απ’ το δρόμο, την επαύριο κιόλας της Μεταπολίτευσης. Μα τα στεφάνια του άγνωστου 99% παραμένουν δροσερά εκεί που τα καταχώνιασε. Κι εμείς αυτά τα δροσερά άγνωστα στεφάνια ας κρατήσουμε στο νου και στην καρδιά μας.
Ξέρετε ότι θα χρειαστεί να μαχηθείτε πια μέχρι και για τα στοιχειώδη, τα μέχρι χθες αυτονόητα. Να είστε βέβαιοι ότι δεν θα σας αφήσουμε μόνους να τα βγάλετε πέρα ξανά. Μας βαραίνει η τύφλα που επέτρεψε μια τέτοια παρατεταμένη και συντριπτική ανομία, και θα σύρουμε μαζί αυτό το νέο φίδι έξω από την τρύπα του. Είναι αργά για ν’ αναλάβουμε μόνοι την πρωτοβουλία, μα θα μας βρείτε στο πλάι σας.
Ζητάμε μια βαθιά και ειλικρινή συγγνώμη για τους συμμαθητές μας, για τους φίλους «μιας εποχής», για τους ραδιούργους που δεν υποψιαστήκαμε. Τους παραδίδουμε εκθύμως στη χλεύη του συνόλου και στην καταισχύνη. Κι ελπίζουμε, επιπροσθέτως, η δική μας εξαπάτηση να γίνει μάθημα και για τις επόμενες γενιές.