Στα πλαίσια του μαθήματος των Αγγλικών τον περασμένο Δεκέμβριο παρακολουθήσαμε την ταινία ¨Ο ΕΜΠΟΡΟΣ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ¨ βασισμένη στο ομότιτλο θεατρικό έργο του William Shakespeare με πρωταγωνιστές τον Αλ Πατσίνο και τον Τζέρεμι Άϊροnς. Κατόπιν παρακολουθήσαμε το α΄ επεισόδιο της ταινίας ¨ΟΙ ΑΘΛΙΟΙ¨ του Βίκτωρ Ουγκό με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ και συγκρίναμε τους δυο ήρωες.
Γιάννης-Αγιάννης και Σάιλοκ : δύο χαρακτήρες τόσο όμοιοι αλλά και τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους, που ο καθένας κρύβει μέσα του ένα ολόκληρο ψυχικό τοπίο. Και ο Γιάννης-Αγιάννης και ο Σάιλοκ συντηρούν στη μνήμη τους τις ταπεινώσεις που γνώρισαν ως πρώην κατάδικος και ως εκπρόσωπος του αδικημένου λαού των Εβραίων, αντίστοιχα. Είναι άτομα που έχουν εξευτελιστεί από την κοινωνία που τους αντιμετώπιζε ως παρίες, άτομα που βρέθηκαν στο περιθώριο και γνώρισαν την προκατάληψη εξαιτίας της ταυτότητάς τους. Όμως υπάρχει μια βασική διαφορά μεταξύ τους. Ο Γιάννης-Αγιάννης χάρη στη βοήθεια του επισκόπου Μυριήλ, μετανιώνει για όσα έχει διαπράξει και αποκτά μια νέα ζωή χρησιμοποιώντας μια νέα ταυτότητα. Αλλά κάτι τέτοιο δε συμβαίνει στην περίπτωση του Σάιλοκ , ο οποίος δε μετανιώνει για τα λάθη του αλλά μένει πιστός στο μίσος του μέχρι την τελευταία στιγμή, ώσπου τελικά χάνει τα πάντα. Ωστόσο δεν είναι ο ίδιος υπεύθυνος γι’ αυτό, καθώς το κύριο χαρακτηριστικό του δεν είναι η φιλαργυρία αλλά η μνήμη και για χάρη αυτής της μνήμης γίνεται απάνθρωπος.
Μπορεί να έχουν περάσει χρόνια από τη συγγραφή των δύο αυτών έργων, μπορεί οι εποχές και τα δεδομένα να έχουν αλλάξει όμως οι αδικίες που προβάλλονται υπάρχουν ακόμα και σήμερα και πάντα θα υπάρχουν ακόμα και μέσα στις σύγχρονες κοινωνίες της ¨ισότητας¨ και της ¨ανεκτικότητας¨ στο διαφορετικό. Πάντα θα υπάρχουν διακρίσεις για να ξεχωρίζουν οι ¨καλοί¨ από τους ¨κακούς¨, οι ¨ανώτεροι¨ από τους ¨κατώτερους¨, οι ¨μορφωμένοι¨ από τους ¨αμόρφωτους¨, αυτοί που έχουν ¨κύρος¨, από τις ¨παρίες¨. Ωστόσο το μόνο που καταφέρνουν είναι να υποβαθμίζουν τον άνθρωπο ως αξία, ο οποίος συνεχώς υιοθετεί προκαταληπτικές στάσεις, αλλά και να αντιτίθενται στο ίδιο το πνεύμα του ανθρωπισμού.
Γεωργία Α.