Αυτός ήταν ο τίτλος ερευνητικής εργασίας που πραγματοποίησαν μαθητές της Α΄ τάξης του γενικού λυκείου Καλαμπάκας στα πλαίσια του αντίστοιχου μαθήματός του νέου προγράμματος σπουδών. Δουλεύοντας σε ομάδες ο μαθητές προσπάθησαν μέσα από διάφορες δραστηριότητες να μελετήσουν της αξία του φυσικού περιβάλλοντος στη ζωή μας και τη σημασία της ανακύκλωσης στη σημερινή εποχή. Στο τέλος αξιολόγησαν τα αποτελέσματα τις ερευνάς τους και έκαναν τι δικές τους προτάσεις. Παρακάτω παρατίθενται αποσπάσματα της εργασίας τους:
Άνθρωπος και φύση λοιπόν συνιστούν μια αδιάσπαστη ενότητα….. Στη σχέση αλληλεξάρτησης και αλληλεπίδρασης που αναπτύσσεται ανάμεσα τους, μέχρι τώρα κυριαρχούσε η προσφορά και η συμβολή του φυσικού περιβάλλοντος στην εξέλιξη της ανθρωπότητας. Η αλόγιστη χρήση όμως της τεχνολογίας με το πέρασμα των χρόνων προκαλεί μια ραγδαία καταστροφή αυτής της σχέση μας με το περιβάλλον.
Μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο αντιλαμβανόμαστε τις συνέπειες των πράξεων μας χωρίς όμως να ευαισθητοποιούμαστε αρκετά ώστε να δώσουμε ένα οριστικό τέλος σ’ αυτόν τον εμφύλιο πόλεμο από τον οποίο ουσιαστικά εμείς θα βγούμε ζημιωμένοι.
Πάνω σ’ αυτό το θέμα τα λόγια του ΦΙΟΝΤΟΡ ΝΙΚΟΛΑΓΙΕΒΙΤΣ ΓΙΟΥΡΤΣΙΧΙΝ, ενός Ελληνορώσου κοσμοναύτη είναι τα εξής: «Η εικόνα της Γης από το διάστημα είναι εκθαμβωτική με τα ζωηρά χρώματα και την ομορφιά της. Το φως της Γης από μακριά με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι είναι το σπίτι μας. Σκεφτόμουν πόσο χρήσιμο θα ήταν αν μπορούσαμε να στείλουμε τους πολιτικούς να παρατηρήσουν τη Γη από το διάστημα. Ίσως τότε να σταματούσαν τους πολέμους, τις καταστροφές και να κατανοούσαν τη σοβαρότητα των οικολογικών προβλημάτων»
Στα πλαίσια της εργασίας για το φυσικό περιβάλλον έγιναν δύο δημοσκοπήσεις στην πόλη σχετικά με αυτό το θέμα. Η πρώτη αφορούσε τη χρήση του αυτοκινήτου που αποτελεί ένα επιβαρυντικό παράγοντα για το περιβάλλον της πόλης μας και η δεύτερη αποσκοπούσε να διερευνήσει τις απόψεις των πολιτών για το φυσικό περιβάλλον της πόλης μας.
Ρωτήθηκαν συνολικά 40 άτομα από τα οποία τα 32 άτομα είχαν αυτοκίνητο. Μερικές από τις ερωτήσεις ήταν:
-Στην ερώτηση πόσο συχνά χρησιμοποιούντο αυτοκίνητο πήραμε τα εξής αποτελέσματα:
– Στην ερώτηση αν χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για κοντινές αποστάσεις και χωρίς ιδιαίτερο λόγο απάντησαν:
Συμπέρασμα
Από τις απαντήσεις των πολιτών βλέπουμε ότι δεν γίνεται αρκετή προσπάθεια να περιορίσουμε την καθημερινή χρήση του αυτοκινήτου παρά το γεγονός ότι ζούμε σε μία μικρή πόλη, ενώ δεν είναι και λίγοι αυτοί που το χρησιμοποιούν για κοντινές αποστάσεις χωρίς να υπάρχει λόγος. Επίσης δεν έχει διαδοθεί η χρήση πιο φιλικών στο περιβάλλον μέσων μεταφοράς όπως το ποδήλατο.
Στη δεύτερη δημοσκόπηση συμμετείχαν 27 πολίτες της Καλαμπάκας
– Πού θα εντοπίζατε τα κυριότερα περιβαλλοντικά προβλήματα;
-Πώς πιστεύετε μπορούν να διορθωθούν τα παραπάνω προβλήματα;
Οι 11 απάντησαν με ατομική δράση όπως: ανακύκλωση απορριμμάτων και μείωση χρήσης οχημάτων εντός της πόλης. Οι 3 με ομαδική δράση όπως: δεντροφύτευση και καθαρισμός πάρκων, μονοπατιών, μνημείων από σκουπίδια. Οι 13 με πολιτικές παρεμβάσεις όπως: ορθή λειτουργία των σφαγείων, δημιουργία πάρκων και Χ.Υ.Τ.Α.
-Βλέπετε να γίνονται θετικά βήματα προς αυτή τη κατεύθυνση;
Από τους 27 οι 21 απάντησαν πως γίνονται θετικά βήματα όπως: βιολογικός σταθμός, κάδοι ανακύκλωσης, δημοτική υπηρεσία καθαριότητας. Οι υπόλοιποι 6 είπαν πως δεν γίνονται θετικά βήματα.
-Πιστεύετε ότι υπάρχει επαρκής ενημέρωση τόσο για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος όσο και για το τι μπορούμε να κάνουμε για τη βελτίωση των προβλημάτων;
Οι 8 απάντησαν ναι και οι 19 όχι.
-Εσείς είστε περισσότερο ευαισθητοποιημένοι τώρα απ’ ότι στο παρελθόν (με τη δημοσιότητα που έχει πάρει τα τελευταία χρόνια το θέμα της προστασίας του περιβάλλοντος) και τι μέτρα λαμβάνετε προσωπικά για την προστασία του περιβάλλοντος;
Από τους 27 οι 9 απάντησαν ότι είναι το ίδιο ευαισθητοποιημένοι όπως και στο παρελθόν, ενώ οι 18 περισσότερο. Τα μέτρα που λαμβάνουν είναι: ανακύκλωση, δεν χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για μετακινήσεις μέσα στην πόλη, εξοικονόμηση ενέργειας μέσω των οικιακών ηλεκτρικών συσκευών.
Συμπέρασμα:
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δημοσκόπησης, στην πόλη μας αν και υπάρχει υποβάθμιση στο φυσικό περιβάλλον, οι πολίτες πιστεύουν ότι δεν είναι τόσο μεγάλη όσο σε άλλες περιοχές. Παράλληλα, οι κάτοικοι και η δημοτική αρχή προσπαθούν να δώσουν λύση στα όποια προβλήματα αν και θα μπορούσαν να γίνουν περισσότερα βήματα όχι μόνο για την αντιμετώπιση αλλά και την πρόληψη.
Η ανακύκλωση στην πόλη μας
Οι μαθητές συγκεντρώσαν και μελέτησαν πληροφορίες για το τι είναι ανακύκλωση, για την αξία της ανακύκλωσης, για το τι πρέπει να προσέχουμε όταν ανακυκλώνουμε. Για παράδειγμα το ήξερες ότι είναι καλό είναι να ξεπλένουμε ελαφρώς τα γυάλινα μπουκάλια αναψυκτικών ή ποτών, ενώ όταν διαθέτουν μεταλλικά καπάκια ή καπάκια από διαφορετικό υλικό, θα πρέπει να τα βγάζουμε για να διευκολύνουμε τον διαχωρισμό των υλικών από τους εργαζόμενους στην ανακύκλωση;
Όσον αφορά τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές για όσο διάστημα χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή δεν είναι επικίνδυνες. Από τη στιγμή που θα παταχθούν, τότε η μη σωστή συλλογή, μεταφορά και επεξεργασία τους μπορεί να τις καταστήσει επιβλαβείς για το περιβάλλον.
Ο κίνδυνος είναι η διαφυγή κάποιων από τα βλαβερά υλικά (κάδμιο, λίθιο, μόλυβδος, υδράργυρο, εξασθενές χρώμιο, ενώσεις- βυριλίου, φθαλικές ενώσεις) που εμπεριέχονται στις συσκευές και που θα μπορούσαν να διαφύγουν στο περιβάλλον, να διεισδύσουν στον υδροφόρο ορίζοντα και από εκεί στην τροφική αλυσίδα. Ο μόλυβδος (Pb) για παράδειγμα, εφόσον εκτεθεί στην φύση και έρθει σε επαφή με τον άνθρωπο, μπορεί να προκαλέσει βλάβες σε νεφρά, συκώτι, αίμα, δερματίτιδες, αλλεργίες, βλάβη σε πνεύμονες, μόνιμα αναπνευστικά προβλήματα και καρκινογενέσεις. Γι’ αυτό τα υλικά τα οποία περιέχουν μόλυβδο, όπως οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, επιβάλλεται να ανακυκλώνονται.
Για την μελέτη της συμπεριφοράς των μαθητών του σχολείου δημιουργήθηκε μία μικρή δημοσκόπηση στην οποία συμμετείχαν 20 μαθητές από κάθε τάξη του σχολείου.
-Στην ερώτηση «Πόσο συχνά ανακυκλώνετε» οι μαθητές της Α΄ Λυκείου απάντησαν.
-Ενώ στην ερώτηση αν γνωρίζουν τα σημεία ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών οι περισσότεροι μαθητές, 15 στους 21, δεν γνωρίζουν.
Συμπέρασμα
Λαμβάνοντας υπόψη τα αποτελέσματα της πρώτης τάξης συμπεραίνουμε ότι συμμετέχουν ενεργά στην ανακύκλωση χαρτιού, πλαστικού, αλουμινίου και γυαλιού όμως δεν έχουν ενημερωθεί σχετικά με την ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών η οποία βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο. Επίσης πιστεύουν ότι η ανακύκλωση συμβάλει θετικά στο περιβάλλον ενώ δεν κάνουν συχνά ανακύκλωση μπαταριών.
Ακόμη λιγότερα σκουπίδια αλλά και περισσότερες θέσεις εργασίας μπορούμε να έχουμε αν εφαρμοστεί η κομποστοποίηση.
Τι είναι η κομποστοποίηση;
Είναι η διαδικασία της αποσύνθεσης και της φυσικής ανακύκλωσης των οργανικών υλικών που καταλήγει στη δημιουργία μιας μάζας που μοιάζει με χώμα και είναι πολύ θρεπτική για τα φυτά.
Πως μπορεί να εφαρμοστεί στην Καλαμπάκα;
Σε μεγάλες αστικές πόλεις έχει ξεκινήσει και εφαρμόζεται η κομποστοποίηση. Θα ήταν ωφέλιμο να αρχίσει και στη πόλη μας, την Καλαμπάκα, έτσι ώστε να μην χρησιμοποιούμε λίπασμα που είναι επιβλαβές στο περιβάλλον. Έτσι θα ήταν χρήσιμο να τοποθετηθούν ειδικοί κάδοι αρχικά, σε συγκεκριμένα σημεία της πόλης και αν υπάρξει ενδιαφέρον από τον κόσμο να τοποθετηθούν σε κάθε γειτονία.
Οι ομάδες που είχαν αναλάβει το υπόθεμα της ανακύκλωσης πραγματοποίησαν άλλες δύο δράσεις.
Μία συνέντευξη στον αντιδήμαρχο καθαριότητας και συμμετοχή στην ενημέρωση των πολιτών για την ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών στις 15 και 16 Νοεμβρίου 2011.
Συνέντευξη
Στις 27 Οκτωβρίου 2011 επισκεφθήκαμε το δημαρχείο Καλαμπάκας και κάναμε κάποιες ερωτήσεις στον αντιδήμαρχο καθαριότητας σχετικά με την ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών.
Που μπορούμε να ανακυκλώσουμε ηλεκτρικές συσκευές και ποια διαδρομή ακολουθούν για να ανακυκλωθούν;
Υπάρχει μια εταιρία η Ανακύκλωση Α.Ε., η οποία έχει έδρα στην Αθήνα και τοποθέτησε ένα container. Ο δήμος είναι υποχρεωμένος να το γεμίσει με ηλεκτρικές συσκευές και όταν γεμίσει επιστρέφει στην Αθήνα για επεξεργασία.
Ποιο είναι το όφελος από την ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών;
Ο σκοπός είναι καθαρά περιβαλλοντολογικός αλλά αν καταφέρουμε να μαζέψουμε ένα κιλό ανά κάτοικο θα υπάρξει αποζημίωση.
Είναι επαρκή τα σημεία ανακύκλωσης;
Τώρα έχει ξεκινήσει η ανακύκλωση ηλεκτρικών συσκευών στην πόλη μας και αν όλα πάνε καλά σε εύλογο χρονικό διάστημα θα είναι επαρκή τα σημεία ανακύκλωσης.
Ενημέρωση
Την πρώτη φορά που επισκεφθήκαμε το δημαρχείο τα συναισθήματα μας ήταν ανάμεικτα. Από τη μια ήμασταν χαρούμενοι γιατί νιώθαμε πως προσφέραμε κάτι στην κοινωνία και από την άλλη νιώθαμε ότι είμαστε ένα αναπόσπαστο κομμάτι της.
Στη συνέχεια μαζί με τη βοήθεια του αντιδημάρχου, των φίλων της γης και σε συνεργασία με τους ραδιοφωνικούς σταθμούς της πόλης μας ενημερώσαμε τους πολίτες της Καλαμπάκας σχετικά με την εκδήλωση η οποία πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα. Πήγαμε επίσης σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες και έγινε η σχετική ενημέρωση. Ακόμη επισκεφθήκαμε τον μητροπολίτη Καλαμπάκας, τις τοπικές εφημερίδες αλλά και τα γυμνάσια και δημοτικά σχολεία.
ΜΙΑ ΣΥΜΒΟΥΛΗ ΜΑΣ
Αν ο καθένας έβαζε στόχο να κάνει λιγότερα σκουπίδια, ίσως να χτυπούσαμε το κακό στη ρίζα του. Αν δεν κάνουμε κάτι τώρα, όλοι μαζί, μετά από λίγα χρόνια θα χρειαστούμε άλλους δύο πλανήτες για να πετάμε τα σκουπίδια μας.
Επιμέλεια εργασίας:
Θώμου Κατερίνα Ζώικα Μαρία
Καραφύλλας Σωκράτης Καραλή Αγλαΐα
Κοτσίρας Άγγελος Κατσικά Σοφία
Σγουραλή Σοφία-Κωνσταντίνα Κοτούπα Νικολέτα
Σιάχου Χριστίνα Ζαρόπουλος Στέφανος
Τασίκας Χρήστος Λίτσιου Ελένη
Τσιαντούλα Κατερίνα Κόκκοβας Πέτρος
Τσιάτσιου Γεωργία Κυρίτσης Βασίλειος
Τσιούμα Ευαγγελία Μουστάκας Κων/νος- Ραφαήλ
Υπεύθυνοι Καθηγητές
Γκούμπλιας Λάμπρος, Δερεκενάρης Γρηγόριος
