Αρχιμηνιά κι αρχιχρονιά, κι αρχή καλός μας χρόνος…..

Όμορφες, ευλογημένες μέρες, μυρωδάτα πρωτοχρονιάτικα πρωινά, κόσμος καλοντυμένος κινά για την εκκλησιά, για να γιορτάσει τον καινούριο χρόνο. Μια παράδοση για την καλή χρονιά κάνει αλλιώτικη αυτή τη μέρα. Ο λαός πιστεύει πως αν τη μέρα αυτή όλα πάνε καλά, θα πάνε και καλά και την υπόλοιπη χρονιά. Προσέχουν λοιπόν να μη κλάψουν, να μη χάσουν   τίποτα, να μη δανείσουν γιατί θα το παθαίνουν όλο το χρόνο. Όλοι νοιάζονται για το καλό «ποδαρικό». Μόλις η λειτουργία τελειώσει, ο νοικοκύρης του σπιτιού, γυρίζοντας από την εκκλησία, κρατά το ρόδι, που έχει ευλογήσει ο παπάς, στο χέρι του. Στο κατώφλι, ανοίγει την πόρτα και μπαίνει μέσα με το δεξί πόδι, πετώντας πίσω του το ευλογημένο ρόδι.  Τα σπυριά του ροδιού, που σκορπίζονται ολόγυρα στο σπίτι, συμβολίζουν την αφθονία και την ευτυχία. Στην Αράχοβα μαζί με το ρόδι κρατούν κι ένα λιθάρι. «Σαν το λιθάρι γεροί και σαν το ρόδι γεμάτοι», φωνάζουν πετώντας τα.

Κωνσταντίνα Κατσαρού (Δ’ Τάξη)

Βασικό πρωτοχρονιάτικο έθιμο και ίσως το παλιότερο είναι η κοπή της Βασιλόπιτας. Οι χριστιανοί φτιάχνουν την Βασιλόπιτα σε ανάμνηση των μικρών άρτων που μοίρασε ο Επίσκοπος Καισαρείας Βασίλειος στους κατοίκους της περιοχής του, μέσα στα οποία έβαλε διάφορα τιμαλφή. Τα χρυσαφικά αυτά τα είχαν δώσει στον Επίσκοπο οι κάτοικοι με σκοπό να τα δωρίσει στον σκληρό έπαρχο Καππαδοκίας, τον Ελβίνο, για να τον φιλοτιμήσει να μην καταληστέψει την πόλη τους. Ο έπαρχος, όταν είδε τον Άγιο Επίσκοπο να του προσφέρει αυτά τα δώρα, ντράπηκε. Ούτε τα πήρε, ούτε την πόλη λήστεψε. Ο Άγιος, μη γνωρίζοντας σε ποιον ανήκει τι, έδωσε εντολή να ζυμώσουν μικρούς άρτους και έβαλε στον καθένα από ένα χρυσαφικό. Την άλλη μέρα μετά τη λειτουργία, τα μοίρασε και ο καθένας βρήκε ό,τι του έδωσε η τύχη. Από τότε καθιερώθηκε να βάζουμε στη Βασιλόπιτα ένα νόμισμα.  Στην ελληνική επαρχία βάζουν επίσης, ανάλογα με το έθιμο, κομμάτι άχυρου, κληματόβεργας ή ελιάς ή, σε κτηνοτροφικές περιοχές, ένα μικρό κομμάτι τυρί που θα φέρει καλή τύχη στην παραγωγή. Σε όποιου κομμάτι βρεθεί το νόμισμα θα είναι και ο ευνοούμενος της καινούριας χρονιάς.

 Μαρία Δήμου (Δ’ Τάξη)

ΧΡΙΣΤΟΞΥΛΟ

Οι γνωστοί σε όλους καλικάτζαροι κυκλοφορούν στη γη το Δωδεκαήμερο, από την παραμονή των Χριστουγέννων ως και τα Φώτα. Εκείνο που φοβούνται περισσότερο είναι η φωτιά. Μέρα και νύχτα λοιπόν δεν πρέπει να σβήσει η φωτιά στην οικογενειακή εστία. Η  νοικοκυρά καθαρίζει καλά το τζάκι, ώστε να μη μείνει ούτε ίχνος από τη παλιά στάχτη, ακόμη και την καπνοδόχο. Ο νοικοκύρης του σπιτιού έχει ξεδιαλέξει ένα χοντρό ξύλο από δέντρο με αγκάθια. Είναι το λεγόμενο Χριστόξυλο. Το βράδυ της παραμονής το ραίνουν με ξηρούς καρπούς, λάδι και κρασί και το ανάβουν με την ευχή να αντέξει τις επόμενες δώδεκα ημέρες. Στη Μακεδονία, ο λαός πιστεύει πως καθώς καίγεται το Χριστόξυλο, ζεσταίνεται και ο Χριστός στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ.

Μπούντης Κωνσταντίνος (Ε’ Τάξη)

ΓΟΥΡΟΥΝΟΧΑΡΑ

Λίγες μέρες πριν τα Χριστούγεννα, στο χωριό μου, την Ανάβρα, οι κτηνοτρόφοι σφάζουν γουρούνια. Νωρίς το πρωί ο κάθε κτηνοτρόφος επιλέγει από τη φάρμα του τα καλύτερα από τα γουρούνια του. Σε έναν ειδικό χώρο, αφού τα αιχμαλωτίσει, τα χτυπά στο κεφάλι με ένα ξύλο και όταν ζαλιστούν και χάσουν τις δυνάμεις τους, τους κόβει με ένα τσεκούρι το κεφάλι. Στη συνέχεια τα κρεμάνε σε τσιγκέλια για να τα γδάρουν. Μετά τα πλένει και, αφού στραγγίσουν καλά τα μεταφέρει στο σπίτι του. σε έναν ειδικό χώρο, τα τεμαχίζει κόβοντας μπριζόλες, κρέας για τηγανιά ή για μαγείρεμα. ένα από τα ωραιότερα φαγητά με χοιρινό κρέας είναι το πασπαλά και το πρασοσέλινο. Το κρέας μεταφέρεται σε κρεοπωλεία ή αγοράζεται από συγγενείς και φίλους.

Παπαδημουλάς Κωνσταντίνος (ΣΤ’ Τάξη)

ΧΡΙΣΤΟΨΩΜΟ                                                                                                                                                                                                         

Ο Χριστούλης γεννιέται, το σπιτικό κάθε χριστιανού φορά τα καλά του, το τραπέζι είναι γιορτινό, αλλιώτικο από τις άλλες μέρες. Την προσοχή όλων τραβάει το ψωμί των Χριστουγέννων, το χριστόψωμο. Έθιμο παλιό είναι τούτο να ζυμώνουν οι νοικοκυρές το ψωμί του Χριστού. Παίρνουν το πριζύμι, το αλεύρι, το μέλι, το ροδόνερο, το σουσάμι, τα ζυμώνουν και φτιάχνουν το χριστόψωμο. Αυτό δεν είναι ένα απλό ψωμί, είναι διαφορετικό από το καθημερινό, κι αυτό γιατί το κεντούν βάζοντας ένα σταυρό στη μέση, που  τον πλάθουν με ξεχωριστό ζυμάρι. Με ζυμάρι κάνουν και διάφορα άλλα σχέδια ανάλογα με τις ασχολίες της κάθε οικογένειας. Οι γυναίκες των γεωργών θα βάλουν το αλέτρι με τα βόδια, το βαρέλι του κρασιού, το αμπέλι, ενώ οι γυναίκες των τσοπάνηδων θα βάλουν το μαντρί με τα ζώα. Τέλος το στολίζουν με καρύδια, αμύγδαλα και γαρύφαλα.

Κατσαρού Κωνσταντίνα (Δ’ Τάξη)

ΤΟ ΤΑΙΣΜΑ ΤΗΣ ΒΡΥΣΗΣ

Στην κεντρική Ελλάδα, τα μεσάνυχτα της παραμονής των Χριστουγέννων, γίνεται το τάισμα της βρύσης. Οι κοπέλες πηγαίνουν στην πιο κοντινή βρύση και παίρνουν το αμίλητο νερό, αφού πρώτα αφήσουν εκεί βούτυρο, τυρί ή ψημένο σιτάρι.

Μπούντης Κωνσταντίνος (Ε’  Τάξη)

Στην Φιλανδία, ο κόσμος πιστεύει πως ο Άγιος Βασίλης ζει στο βόρειο τμήμα της χώρας που ονομάζεται Korvatunturi. Εκεί, υπάρχει ένα μεγάλο πάρκο, που συγκεντρώνει πολλούς τουρίστες, η «Γη των Χριστουγέννων». Η νύχτα των Χριστουγέννων είναι ξεχωριστή για τους Φιλανδούς. Το δείπνο τους περιλαμβάνει μακαρόνια, γογγύλια, καρότα και πατάτες με μαγειρεμένο χοιρομέρι ή γαλοπούλα, ενώ το πρωινό της επομένης αποτελείται από χυλό ρυζιού και χυμό δαμάσκηνου. Πολλές οικογένειες κρατούν την παράδοση και επισκέπτονται κοιμητήρια για να τοποθετήσουν κεριά στους τάφους των δικών τους. Όσο κι αν φαίνεται παράξενο, τα Φιλανδικά κοιμητήρια είναι πολύ όμορφα τις μέρες των Χριστουγέννων. 

 Ελένη Γεωργοσοπούλου ( Δ’ Τάξη)

Οι Γερμανοί δίνουν ιδιαίτερη σημασία στο στολισμό των σπιτιών τους για τα Χριστούγεννα. Πολλά σπίτια έχουν ξύλινα πλαίσια στα οποία προσαρμόζουν ηλεκτρικά λαμπάκια και τα τοποθετούν στα παράθυρά τους, καθώς και χρωματιστές φιγούρες από πολύχρωμο χαρτί, που φαίνονται πολύ όμορφα από έξω. Συχνά φτιάχνουν και το Adventskranz, που είναι μία γιρλάντα με φύλλα και 4 κεριά που συμβολίζουν τις 4 εβδομάδες πριν από τα Χριστούγεννα. Κάθε Κυριακή ανάβουν κι ένα άλλο κερί. Ο Άγιος Βασίλης φέρνει τα δώρα αργά το απόγευμα την παραμονή των Χριστουγέννων, μετά την επιστροφή των πιστών από την εκκλησία. Τα δώρα βρίσκονται κάτω από το Χριστουγεννιάτικο δέντρο. Ένα μέλος της οικογένειας χτυπά την καμπάνα και καλεί όλους να μπουν στο δωμάτιο για το δείπνο, που περιλαμβάνει κυπρίνο ή χήνα.

Ελένη Γεωργοσοπούλου ( Δ’ Τάξη

Στη Βενετία, τον Μεσαίωνα, ο Δόγης και ο λαός πήγαιναν τη νύχτα των Χριστουγέννων στο γειτονικό νησάκι του Αγίου Γεωργίου να προσκυνήσουν το λείψανο του Αγίου Στεφάνου. Στην παραλία του νησιού περίμεναν βενετσιάνικες αρχόντισσες, ντυμένες στα μαύρα και στολισμένες με κοσμήματα, για υποδεχθούν τον Δόγη και να τον συνοδέψουν ως το ναό. Μετά το τέλος της λειτουργίας όλη η λαμπρή συνοδεία έμπαινε στις γόνδολες και διασχίζοντας τα νερά ξαναγύριζαν στην πλατεία του Αγίου Μάρκου, όπου άρχιζε μεγάλο γλέντι, που συνεχιζόταν μέχρι το πρωί.  

 Γάτου Νεφέλη ( Δ΄Τάξη )

Την παραμονή της πρωτοχρονιάς, οι μπαμπάδες σε όλη την Αλβανία πηγαίνουν σε ένα διπλανό δωμάτιο από αυτό που είναι μαζεμένη η οικογένεια. Εκεί, βάζουν πάνω στο τραπέζι διάφορα λαχανικά και φρούτα και ανάμεσά τους ένα μεγάλο χρηματικό ποσό. Στο καθένα από τα αντικείμενα αντιστοιχεί κι ένας αριθμός, τον οποίο γνωρίζει όμως μόνο ο πατέρας. Μέσα σε ένα κουτί βάζουν χαρτάκια με τους ίδιους αριθμούς. Ύστερα, όλοι μπαίνουν μέσα και ο καθένας διαλέγει ένα χαρτάκι. Ο πιο τυχερός θα διαλέξει το χαρτάκι με τον αριθμό που αντιστοιχεί στα χρήματα και θα τα πάρει.                    

  Βάσω Τσίκο ( Ε’ Τάξη )

       Λοιπόν, παιδιά, τους ξέρετε τους καλικάντζαρους; Είναι εκείνα τα κακομούτσουνα, ζαβολιάρικα, μαυριδερά πλασματάκια με τα μυτερά αυτιά, τις σουβλερές μύτες και τις κόκκινες σα φλογίτσες γλώσσες, που ζουν πολύ βαθιά μέσα στη γη. Δε θα σας συμβούλευα να ταξιδέψετε ως εκεί γιατί υπάρχει βαθύ σκοτάδι και αφόρητη ζέστη. Οι καλικάντζαροι ζηλεύουν εμάς τους ανθρώπους που τραγουδάμε, γελάμε και χαιρόμαστε. Μισούν αφάνταστα τον ήλιο και το φως του που δίνει ζωή σε ό,τι υπάρχει πάνω στη γη. Έτσι, λοιπόν, παίρνουν τσεκούρια, μπαλτάδες και πριόνια και όλο το χρόνο προσπαθούν να κόψουν το δέντρο που στηρίζει τη γη. Τους αρέσει, βλέπετε, να προκαλούν φασαρία, αναστάτωση, ταραχή. Την παραμονή των Χριστουγέννων είναι στις χαρές τους. Ο κορμός του δέντρου έχει λεπτύνει πολύ, ίσα με μια κλωστή και είναι σίγουροι πια πως θα καταποντιστεί η γη από ώρα σε ώρα. Ανεβαίνουν λοιπόν πάνω, για να μη τους πλακώσει πέφτοντας. Για 12 νύχτες, από τις 25 Δεκεμβρίου ως τις 5 Ιανουαρίου, κάνουν κάθε είδους τρέλα: σκαρφαλώνουν στα κεραμίδια, τρυπώνουν από τις καμινάδες στα σπίτια, τρώνε ή μισοδαγκώνουν τα γλυκίσματα, πασαλείφονται με μαρμελάδες και μέλι, ανακατώνουν τη στάχτη στο τζάκι, μπερδεύουν το ξίδι με το κρασί, το αλάτι με τη ζάχαρη. Σαν ακούσουν όμως το πρώτο λάλημα του πετεινού, όπου φύγει φύγει, αφού όπως είπαμε μισούν το φως της ημέρας. Τα καημένα τα παιδιά τι ξύλο και τι φωνές έχουν να ακούσουν από τις μαμάδες τους το πρωί, αφού πιστεύουν πως αυτά έκαναν τις σκανταλιές. Την παραμονή των Φώτων όμως, βιάζονται να ξαναχωθούν στα έγκατα της γης φωνάζοντας:

«Φεύγετε να φεύγουμε κι έρχεται ο τουρλόπαπας

με την αγιαστούρα του και με την βρεχτούρα του».

…και εκεί, αφού πρώτα ρίξουν ο ένας στον άλλον τα σφάλματα και στήσουν ένα γερό καβγά, ξαναπαίρνουν τα τσεκούρια και τα πριόνια τους, γιατί στο μεταξύ το δέντρο έχει ξαναγίνει όπως πρώτα, και άιντε πάλι από την αρχή.

Από την Εύη Νταλιάνη (ΣΤ’ Τάξη)

Οι Ρωμαίοι ονόμασαν το μήνα αυτό Δεκέμβριο, δηλαδή δέκατο (από το decem που σημαίνει δέκα), γιατί κατείχε τη δέκατη θέση πριν γίνει η μεταρρύθμιση του ρωμαϊκού ημερολογίου από τον Ιούλιο Καίσαρα. Ο μήνας ξεκινάει με τρεις συνεχόμενες γιορτές. Για να δείξει πόσο κοντινές και συνδεδεμένες είναι μεταξύ τους, η παροιμία λέει: Άγιος Νικόλας φώναξε, Σάββας απηλοήθει (αποκρίθηκε) κι Άγια-Βαρβάρα έτρεξε να πάει να λειτουργήσει.  Στις 4 Δεκεμβρίου, λοιπόν, η Βαρβάρα βαρβαρώνει, λέει ο λαός, συνταιριάζοντας κατά τη συνήθειά του ομόηχες λέξεις, και φαντάζεται μία δυναμική Αγία που μάχεται κάθε κακό και κυρίως προστατεύει τα παιδιά από την ευλογιά. Οι παλιές μητέρες φοβούνταν την αρρώστια αυτή πολύ, ιδιαίτερα για τα σημάδια που αφήνει στο πρόσωπο. Προσπαθούσαν να την εξευμενίσουν ονομάζοντάς την «ευλογημένη» ή «γλυκιά», κατ’ ευφημισμό. Γι’ αυτό οι παλιές μητέρες δεν παρέλειπαν τη μέρα αυτή να προσφέρουν τη «βαρβάρα», παρασκεύασμα που έχει το όνομά της. Είναι μία μελόπιτα που την ακουμπάνε πάνω σε ένα τραπέζι το οποίο με τη σειρά του είναι τοποθετημένο σ’ ένα τρίστρατο. Εκεί ο παπάς κάνει παράκληση κι ύστερα η νοικοκυρά κόβει τη μελόπιτα και τη μοιράζει στον κόσμο. Από το μέλι της κάνουν σταυρό στην πόρτα του σπιτιού τους.  Την επόμενη μέρα, στις 5 Δεκεμβρίου, ο Αϊ-Σάββας σαβανώνει λένε και εννοούν πως το χιόνι σκεπάζει σα σάβανο τη φύση. Ωστόσο, αυτή η παρετυμολογία μετέτρεψε τον ασκητή και αγιασμένο Σάββα σε Άγιο που σχετίζεται με το θάνατο. Σαβανώνει τους νεκρούς και τους δίνει καλύτερη θέση στην άλλη ζωή, αλλά και απομακρύνει όσο μπορεί το θάνατο από τους ζωντανούς. Για να τον εξευμενίσουν, στη γιορτή του, φτιάχνουν και μοιράζουν φάβα με κρεμμύδια και λένε:      Τ’ Αϊ-Σάββα, τρώνε φάβα. Στις 6 Δεκεμβρίου είναι η γιορτή του Αγίου Νικολάου. Ο Αϊ-Νικόλας παραχώνει λένε και εννοούν τη γη με το χιόνι, ή επίσης «του Αγίου Νικολάου που’ ν’ της γης και του πελάου», θέλοντας να πουν πως ο χειμώνας έφτασε για τα καλά τώρα πια και στη στεριά και στη θάλασσα. Θεωρείται πως είναι ο προστάτης των ναυτικών, οι οποίοι τον επικαλούνται στις δύσκολες ώρες και του τάζουν τάματα ανάλογα με το μέγεθος του κινδύνου: λαμπάδες «ίσαμε το μπόι» τους , ασημένιο ή χρυσό καράβι και κάτι μάλλον υπερβολικό, λαμπάδα «ίσαμ’ ένα κατάρτι». Καραβοκύρης Άγιος, λένε, τα ρούχα του πάντα βρεγμένα από την άρμη της θάλασσας, τα γένια του στάζουν θαλασσινό νερό. Οι ναυτικοί πιστεύουν πως αν ρίξουν στο πέλαγος μερικά σπειριά από τα κόλλυβα της γιορτής του, η τρικυμία σταματάει.  Ακολουθεί η γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα στις 12 Δεκεμβρίου. Θεραπεύει λένε τα σπυριά και κατ’ επέκταση τις αρρώστιες που δημιουργούν σπυριά, την πανούκλα και τον πόνο των αυτιών. Είναι ο πολιούχος Άγιος της Κέρκυρας. Συχνά λένε πως βγαίνει από την εκκλησία του και γυρίζει τη θάλασσα και τη στεριά και βοηθάει εκείνους που τον επικαλούνται. Πιστεύουν πως γι’ αυτό το λόγο τα «πασουμάκια» του λιώνουν και κάθε τόσο του τα αλλάζουν. Στις 15 Δεκεμβρίου γιορτάζει ο Άγιος Ελευθέριος. Οι έγκυες γυναίκες ζητούν τη βοήθειά του για ένα καλό τοκετό και λένε: «Αϊ-Λευτέρη, λευτέρωσέ με» και ο Άγιος τους δίνει «καλή λευτεριά».  Η μεγαλύτερη γιορτή βέβαια είναι τα Χριστούγεννα, στις 25 Δεκεμβρίου.

Από τον Αγραφιώτη Γρηγόρη (Ε’ Τάξη)

O Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του χρόνου και ο τελευταίος του Φθινοπώρου. Το όνομά του προέρχεται από το λατινικό novem=εννιά, αφού στο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ένατος. Από τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν στη διάρκειά του και τις γεωργικές δουλειές που γίνονται, έχει πάρει πολλά ονόματα. Λέγεται Βροχάρης, γιατί πέφτουν πολλές βροχές, Σποριάς, Σποριάτης, Σπαρτής, Σπαρτάρης εξαιτίας της σποράς που είναι η κατεξοχήν αγροτική δουλειά, Μεσοσπορίτης, γιατί μέχρι τις 21 Νοεμβρίου πρέπει να έχει τελειώσει τουλάχιστον η μισή σπορά, Κρασομηνάς στα μέρη που τότε ανοίγουν τα κρασιά, Τρυγομηνάς εκεί που αργεί ο τρύγος. Τον λένε επίσης Σκιγιάτη γιατί μεγαλώνει η νύχτα και σκιάζει τη γη και Χαμένο επειδή η διάρκεια της ημέρας είναι μικρή και η δουλειά χάνεται. Παχνιστή τον λένε επειδή κλείνουν τα ζώα στο παχνί και Νιαστή επειδή γίνονται τα τελευταία οργώματα (=νιάσματα). Τέλος πολλά ονόματα έχει πάρει ο Νοέμβριος από τους Αγίους που γιορτάζουν αυτήν την εποχή, όπως Αϊ-Ταξιάρχης, Αϊ-Στράτηγος, Αρχαγγελίτης, Φιλιππιάτης, Αντριάς. Την 1^η Νοεμβρίου γιορτάζεται η μνήμη των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού. Οι γιατροί και τα ιατρικά σωματεία τους θεωρούν προστάτες τους, ενώ σε πολλά νοσοκομεία και κλινικές, τα παρεκκλήσια είναι αφιερωμένα σ’ αυτούς. Εκτός από τις βροχές, το Νοέμβριο αρχίζουν το κρύο και τα χιόνια, ιδιαίτερα στα ορεινά. Σε μια παροιμία, το χιόνι λέει: «Αν τ’ Αγίου Φιλίππου λείπω, τ’ Άγια των Αγιών δε λείπω» εννοώντας τα Εισόδια της Θεοτόκου στις 21. Μια άλλη παροιμία πάλι λέει: «Αϊ-Μηνάς εμήνυσε του πάππου το χειμώνα: έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ’ Αϊ-Φιλίππου αυτού είμαι» κι αν υποτεθεί πως η κακοκαιρία δεν αρχίσει του Αγίου Φιλίππου, έρχεται η γιορτή του Αγίου Ανδρέα που το κρύο αντριεύει. Όλες οι γεωργικές δουλειές πρέπει να γίνουν γρήγορα, προτού βασιλέψει η Πούλια, γιατί ύστερα αρχίζεο ο χειμώνας και το τσουχτερό κρύο. Στην Μακεδονία επικρατεί η άποψη π ως όσα σπείρεις ως τις 21 του Νοέμβρη φυτρώνουν αμέσως, ενώ όσα σπείρεις μετά θα φυτρώσουν μετά από 40 μέρες. Κατεβαίνουν και οι τελευταίοι τσοπάνηδες από τα βουνά για να ξεχειμωνιάσουν στον κάμπο. «Ο Αϊ-Μηνάς εμήνυσε Πούλια μη ξημερώσει  κι ούτε τσοπάνος στο βουνό κι ούτε ζευγάς στους κάμπους» Τέλος, τον Νοέμβρη αρχίζει το μάζεμα της ελιάς που σε μερικά μέρη κρατάει μέχρι τα Χριστούγεννα και ακόμη παραπέρα.  Στις 21 Νοεμβρίου γιορτάζουμε τα Εισόδια της Θεοτόκου. Ανάλογα με το πότε γίνεται η σπορά σε κάθε τόπο σε σχέση με τη γιορτή, η Παναγία αυτής της μέρας ονομάζεται της Αρχισπορίτισσας, της Μεσοσπορίτισσας ή της Ξεσπορίτισσας.  Στην Αιτωλία παρατηρούν τι καιρό θα κάνει την ημέρα αυτή και λένε: «αυτή τη μέρα βασιλεύει η Πούλια κι όπως θα κάνει σήμερα, θα κάνει και τις σαράντα κατοπινές μέρες». Στις 26 Νοεμβρίου γιορτάζει ο Άγιος Στυλιανός. Στυλώνει τις έγκυες γυναίκες να μην αποβάλουν και τα άρρωστα παιδιά για να γίνουν καλά. Η εικόνα του τον παρουσιάζει με ένα μωρό στην αγκαλιά.

Από τον Βαλαμουτόπουλο Δημήτρη (Ε’ Τάξη)