Η Σαντάκο Σασάκι ήταν δύο χρονών όταν έπεσε η ατομική βόμβα στη Χιροσίμα.
Η μικρή επέζησε και μετά την ρίψη της ατομικής βόμβας και μάλιστα πήγε στο δημοτικό σχολείο, δεν 
έχασε ούτε μια μέρα μαθημάτων από αρρώστια, και της άρεσε πολύ να τραγουδάει και να τρέχει. Μάλιστα, έτρεχε πιο γρήγορα από όλους στην τάξη της. Όταν μεγάλωσε λίγο ακόμα, άρχισε να παίρνει μέρος σε σχολικούς αγώνες. Σε έναν απ’αυτούς, το Φλεβάρη του 1955, λιποθύμησε. Τότε πρόσεξαν όλοι τα “φουσκώματα” στο λαιμό της. Η διάγνωση στο νοσοκομείο ήταν “λευχαιμία”.
Στις αρχές του Αυγούστου, η καλύτερή της φίλη την επισκέφθηκε στο νοσοκομείο. Πήρε ένα τετράγωνο κομμάτι χαρτί και της έμαθε πώς να φτιάχνει απ’αυτό χάρτινους γερανούς.(ΤSURU).
Σύμφωνα με μια γιαπωνέζικη παράδοση, αν ένας άρρωστος άνθρωπος φτιάξει χίλιους τέτοιους γερανούς θα γίνει καλά. Η Σαντάκο έπιασε αμέσως δουλειά, χρησιμοποιώντας ό,τι χαρτί έβρισκε, ακόμα και από τις συσκευασίες των φαρμάκων της. Όταν της τέλειωσε, πήγαινε στους άλλους θαλάμους και ζήταγε από τους άλλους αρρώστους να της δώσουν τα περιτυλίγματα των δώρων που τους έφερναν.Η απασχόλησή της με τους γερανούς απλά την έκανε να ξεχνάει ότι η κατάστασή της χειροτέρευε.
Στις 25 Οκτωβρίου, ο “χοντρός” νίκησε. Η Σαντάκο έφυγε, στα δωδεκάμισί της χρόνια. Ο μύθος λέει ότι πρόλαβε να φτιάξει μόνο 644 γερανούς και ότι τους υπόλοιπους μέχρι τους χίλιους τους έφτιαξαν οι συμμαθητές της και τους έθαψαν μαζί της. Αν και στο Μνημείο της Ειρήνης της Χιροσίμα που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης αναφέρεται ότι είχε φτάσει τους χίλιους και συνέχισε να φτιάχνει.
Αυτό το άγαλμα είδε, λοιπόν, ο Ρασούλ Γκαμζάτοφ κι έγραψε το ποίημα Zhuravli για τους αμέτρητους νεκρούς στρατιώτες της Ρωσίας στους δυο απανωτούς παγκόσμιους πολέμους. Αφού δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Novy Mir (Νέος κόσμος), μελοποιήθηκε από τον Yan Frenkel το 1969 και έγινε γρήγορα γνωστό σ’ όλη την υφήλιο.
Το 1977 ο ποιητής της Ρωμιοσύνης, ο Γιάννης Ρίτσος, το μετέφερε στα Ελληνικά, μαζί με άλλα 11 ρούσικα λαϊκά τραγούδια. Τα τραγούδησε η Μαργαρίτα Ζορμπαλά που μόλις είχε εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα.
(Οι γερανοί ) [απόδοση στα Ελληνικά από τον Γιάννη Ρίτσο]
Στιγμές στιγμές θαρρώ πως οι στρατιώτες
που πέσανε στη ματωμένη γη
δεν κείτονται, θαρρώ, κάτω απ’ το χώμα
αλλά έχουν γίνει άσπροι γερανοί.
Πετούν και μας καλούν
με τις κραυγές τους
απ’ τους καιρούς αυτούς τους μακρινούς
κι ίσως γι’ αυτό πολλές φορές σιωπώντας
κοιτάμε τους θλιμμένους ουρανούς.
Πετάει ψηλά το κουρασμένο σμάρι
στης δύσης τη θαμπή φεγγοβολή
και βλέπω ένα κενό στη φάλαγγά του
και είναι ίσως η δική μου η θέση αυτή.
Θα ‘ρθεί μια μέρα που μ’ αυτό το σμάρι
στο μέγα θάμπος θα πετώ κι εγώ
σαν γερανός καλώντας απ’ τα ουράνια
όλους εσάς που έχω αφήσει εδώ.
Πηγές: Εγκύκλιος παιδεία, http://egpaid.blogspot.com/
http://polemos-eirini.blogspot.gr
