μάρτης

“Ήλιος κόκκινος ζεστός στάθηκε στην κάμαρά μου
Ξύπνησε όλη η πολιτεία κάτω απ’ τα παράθυρά μου”

Ήλιος κόκκινος ζεστός ξύπνησε την πολιτεία μας χθες, πρώτη μέρα του Μάρτη. Ένα μικρό πουλί κελάηδησε στο λευκό λουλούδι της αμυγδαλιάς, που σε πείσμα των δελτίων καιρού, επιμένει να ανθίζει πριν την ώρα της.

“Μάγεμα η φύσις κι όνειρο στην ομορφιά και χάρη” λέει ο ποιητής.

Η μαγεία είναι εξόριστη από το σχολειό μας, όχι όμως και το μαγικό. Μαγικό είναι για μας το θαυμαστό γέννημα της φαντασίας, το ποιητικό. Μάγεμα κι όνειρο ο πρώτος ήλιος του Μάρτη. Ο ήλιος που κυρίαρχος, έσπαγε πάντα τους φράχτες των συνόρων και ένωνε τους λαούς, έλληνες, αλβανούς, βούλγαρους, ρουμάνους, μολδαβούς… Ο ήλιος που έκλωθε τις ίδιες παραδόσεις στη λαϊκή συνείδηση.

Κόκκινη κλωστή, σαν τη φωτιά του ήλιου, δεμένη πλάι στη λευκή, την ομορφιά και την αγνότητα. ‘Μάρτης’: το κόκκινο και το λευκό χορεύουν πάνω στον αριστερό καρπό μας το χορό της άνοιξης, που εξευμενίζει το κακό.

Μαρτιά, Μάρτινκα, Βερόρε, Μαρτενίτσα ή Μαρτιζόρ, όπως και αν τον ονόμαζαν οι λαοί, ίδιος είναι ο ‘μάρτης’, το έθιμο που θέλει να φοράμε μια κόκκινη και λευκή κλωστή στο χέρι, για να μη μας κάψει ο ήλιος ή για να φύγει κάθε κακό, προλήψεις δεμένες με μύθους και λαϊκή σοφία. Αυτή τη λαϊκή σοφία αγαπάμε στο νηπιαγωγείο μας, μια σοφία που έρχεται από παλιά για να μας ενώσει με όσους ζήσανε κάποτε εδώ.

Γι αυτό φορέσαμε και φέτος ‘μάρτη’. Κι όταν περάσει ο Μάρτης, θα κρεμάσουμε τους ‘μάρτες’ μας στα δέντρα της αυλής, για να τους πάρουν τα πουλιά και να χτίσουν τις φωλιές τους.

Καλή άνοιξη!

Σημειώσεις:

1ο παράθεμα: από το τραγούδι σε στίχους και μουσική του Διονύση Σαββόπουλου: “Ήλιε, ήλιε αρχηγέ” (για να ακούστε το τραγούδι πατήστε εδώ).

2ο παράθεμα: από το β΄σχεδίασμα των ‘Ελεύθερων πολιορκημένων’ του Διονυσίου Σολωμού (όλο το έργο εδώ).

Σύνδεσμοι:

Πολύ καλά αφιερώματα στην ιστορία του εθίμου από την ‘εκπαιδευτική κλίμακα’ και το ‘σαν σήμερα‘.