Πώς θα βοηθήσετε τα παιδιά σας να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν:

Εάν θέλετε να βοηθήσετε τα παιδιά τους να μάθουν να γράφουν και να διαβάζουν, δεν έχετε παρά να διαβάζετε και να γράφετε και εσείς. Η ύπαρξη προτύπου είναι πολύ πιο ισχυρό κίνητρο από οποιαδήποτε συμβουλή. Μπορείτε ακόμη να δημιουργήσετε τη βιβλιοθήκη του παιδιού σας και να του διαβάζετε τα παραμύθια και τα βιβλία της, ή να ακούτε τις ιστορίες που σας ‘διαβάζει’ (τα παιδιά πριν μάθουν να διαβάζουν τα γράμματα, διαβάζουν τις εικόνες). Μπορείτε να παρακολουθήσετε μαζί του ένα ανιμέισον που δεν είναι μεταγλωττισμένο και να του διαβάζετε τους υπότιτλους. Έτσι δημιουργούμε κίνητρο στο παιδί να μάθει να διαβάζει.

Ένα σπίτι γεμάτο βιβλία είναι το καλύτερο περιβάλλον για να γίνει το παιδί καλός αναγνώστης.

Διαβάστε ακολούθως κάποιες ιδέες για να βοηθήσετε το παιδί σας να γράφει και να διαβάζει, εντάσσοντας τη γραφή και την ανάγνωση στη λειτουργική της χρήση:

Γράφετε μαζί με το παιδί σας τη λίστα με τα προϊόντα που θέλετε να αγοράσετε, και στη συνέχεια τα αναζητάτε μαζί στο κατάλληλο ράφι του σούπερ μάρκετ, διαβάζοντας τη λίστα
Γράφετε τη συνταγή ενός φαγητού ή γλυκού και στη συνέχεια το παιδί διαβάζει τη συνταγή για να το φτιάξετε μαζί.
Γράφετε μαζί έναν κατάλογο με τα πράγματα που θέλετε να πάρετε μαζί σας σε ένα ταξίδι, και στη συνέχεια το παιδί διαβάζει τον κατάλογο και ετοιμάζει τη βαλίτσα του.
Οργανώνετε μαζί την ντουλάπα του, τοποθετώντας πινακίδες με τα πράγματα που περιέχει το κάθε συρτάρι
Φτιάχνετε έναν πίνακα ανακοινώσεων με τις μέρες της εβδομάδας, όπου γράφετε τα σημαντικά πράγματα που έχετε να κάνετε κάθε μέρα
Φτιάχνεται μία λίστα με τους τίτλους των βιβλίων που διαβάζετε μαζί κάθε μήνα (το παιδί γράφει μόνο του τον τίτλο, όπως μπορεί): «Πόσα βιβλία διαβάσαμε τον προηγούμενο μήνα και ποια;», «Πόσες φορές διαβάσαμε το ίδιο βιβλίο;»
Διαβάζετε τις πινακίδες των καταστημάτων που συναντάτε στο δρόμο

Διαβάζετε τις πινακίδες που συναντάτε στο δρόμο

Παίζετε παιχνίδια με λέξεις (συνώνυμες, αντίθετες, ομοιοκατάληκτες, που αρχίζουν από έναν ήχο κλπ)
Διαβάζετε μαζί τα προσκλητήρια που παίρνετε, τους λογαριασμούς (ΔΕΗ, ΟΤΕ κλπ) όπως και όλη την αλληλογραφία σας.
Γράφετε μαζί τις προσκλήσεις για μια γιορτή
Φτιάχνετε μαζί κάρτες για τους φίλους σας
Του λέτε να υποθέσει (βασιζόμενο στις εικόνες) σε τι αναφέρεται ένα άρθρο το οποίο διαβάζετε στην εφημερίδα σας

Μπορείτε να κολλήσετε μια πινακίδα έξω από κάθε συρτάρι του παιδιού, όπου θα γράψει τι περιέχει. Έτσι θα το βοηθήσετε να οργανώνει μόνο του τα πράγματά του, αλλά και θα κάνει μια πολύ καλή άσκηση γραφής και ανάγνωσης.

Βάσει των παραδειγμάτων μπορείτε πλέον να φανταστείτε πολλές ανάλογες δραστηριότητες που εντάσσουν τη γραφή και την ανάγνωση στη λειτουργική τους χρήση. Έτσι οι απλές καθημερινές συνήθειες γίνονται ασκήσεις γραφής και ανάγνωσης, χωρίς να τις ονομάζουμε ως τέτοιες, και το παιδί σας μαθαίνει να γράφει και να διαβάζει εύκολα και ευχάριστα.

«Όταν τα παιδιά συνηθίσουν να γράφουν, γράφουν αυτόβουλα για να επικοινωνήσουν για θέματα που τα αφορούν. […] Η διαδικασία παραγωγής διαφορετικών ειδών κειμένων βάζει τις βάσεις για τον εγγραμματισμό τους», ‘Οδηγός’, σελ 153.

Δεν υπάρχει ισχυρότερο κίνητρο από το δικό σας πρότυπο. Το παιδί σας διαβάζει όταν σας βλέπει να διαβάζετε.

Σημείωση: Σε όλες τις προηγούμενες δραστηριότητες, δεν πιέζουμε το παιδί να κάνει κάτι και δεν το διορθώνουμε. Το παιδί δεν γράφει λάθος. Κάθε φορά που γράφει μας δείχνει τι έχει κατακτήσει και πώς αντιλαμβάνεται το σύστημα της γραφής μέχρι εκείνη τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο. Μπορεί άλλοτε να γράφει μόνο του και άλλοτε να σας ζητάει να γράψετε κάτι για να το αντιγράψει. Είναι καλό όποτε γράφετε μία λέξη να προφέρετε κάθε συλλαβή ενώ τη γράφετε. Μπορεί να ξεκινήσει να γράφει μία ‘μουντζούρα’ την οποία το ίδιο θα διαβάσει ως μία λέξη, μία πρόταση, ή μία ολόκληρη ιστορία. Στη συνέχεια μόνο του θα αρχίσει να γράφει σύμβολα που θα μοιάζουν με γράμματα. Όσο περνάει ο καιρός τα ‘γράμματά’ του θα μοιάζουν όλο και περισσότερο με τα δικά μας, πρώτα τοποθετημένα τυχαία, και στη συνέχεια συνειδητά, ανάλογα με τον ήχο τους (τη φωνή τους). Αν το παιδί σας γράφει με ανάποδη κατεύθυνση, τότε απλώς του εξηγείτε ότι έχουμε συμφωνήσει να γράφουμε τα ελληνικά με κατεύθυνση από τα αριστερά προς τα δεξιά. Αυτή είναι μία σύμβαση, μία συμφωνία που κάναμε όλοι όσοι γράφουμε και διαβάζουμε ελληνικά, για να ξέρουμε πώς θα διαβάσουμε ένα κείμενο και να διευκολύνουμε την επικοινωνία. Άλλοι λαοί γράφουν και διαβάζουν προς την αντίθετη κατεύθυνση. Έτσι το παιδί μέσα από το ‘λάθος’ του (που δεν είναι λάθος) μαθαίνει τη ‘συμφωνία μας’ και επιλέγει να γράφει όπως εμείς. Μόνο αφού δοκιμάσει το ίδιο και τις δύο γραφές μπορεί πλέον συνειδητά να επιλέξει τη μία.

Σύνδεσμοι:

Βρείτε εδώ (Νηπιαγωγείο Επισκοπιανών) ιδέες για την ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου.